جوان آنلاین: اظهارات اخیر دونالدترامپ، نامزد پرچالش انتخابات امریکا مبنی بر اینکه اگر مجدداً قدرت را به دست بگیرد، مسکو را تشویق خواهد کرد به اروپایی‌ها حمله کند، نه تنها بار دیگر نگرانی کشور‌های اروپایی از آینده روابط طرفین را زنده کرده است بلکه با توجه به تداوم جنگ اوکراین، ترس از آینده امنیتی این کشور‌ها می‌تواند آن‌ها را به سمت شکل‌گیری ترتیباتی جدید در قالب ناتوی اروپایی سوق دهد.
تجربه اروپایی‌ها از چهار سال ریاست جمهوری دونالد ترامپ، معجونی از تنش و اختلافات در روابط فراآتلانتیک است و این موضوع به طور ویژه خود را در قالب تصمیم وی برای خروج از سازمان‌ها و پیمان‌های بین‌المللی نشان داد. در شرایطی که رئیس‌جمهور قبلی، خود را برای ورود به انتخابات ریاست جمهوری نوامبر ۲۰۲۴ آماده می‌کند، اظهارات جنجالی او در پاسخ به این پرسش که آیا ایالات متحده با ریاست جمهوری ترامپ از ناتو در برابر حمله روسیه محافظت می‌کند، بار دیگر اروپایی‌ها را وحشت‌زده کرده است. ترامپ که پیش از سیاست، چهره‌ای شناخته شده در عرصه تجارت بود، به این پرسش این‌طور پاسخ داده: «نه، از شما محافظت نمی‌کنم. حتی آن‌ها (روسیه) را تشویق می‌کنم که هر کاری دل‌شان خواست بکنند. باید پول بدهید. باید هزینه‌های خود را پرداخت کنید.» این اظهارات او به بخشی از گلایه‌هایش در دوران ریاست جمهوری از شرکای اروپایی و سهم پرداختی آن‌ها به ناتو برمی‌گردد و با توجه به سابقه اظهارات و موضع‌گیری‌های قبلی وی به طور ویژه متوجه آلمان به عنوان اقتصاد نخست اروپاست. اولاف شولتس، صدراعظم آلمان در واکنش به پیشنهاد دونالد ترامپ به روسیه برای حمله به ناتو در واکنشی شدید گفت: «به هیچ‌کس نمی‌توان اجازه داد که با امنیت اروپا قمار کند.» او در کنفرانس خبری مشترک با دونالد توسک، نخست‌وزیر لهستان گفت «وعده حفاظت از ناتو بدون قید و شرط اعمال می‌شود و مشروط‌سازی کمک به اعضای ناتو، غیرمسئولانه، خطرناک و تنها به نفع روسیه است.»
تولید مهمات برای شرکای اروپایی
علاوه بر برلین، کایا کالاس، نخست وزیر استونی هم این حملات را به منزله یک زنگ خطر برای آن دسته از اعضای ناتو دانسته که سرمایه‌گذاری زیادی در بخش دفاعی خود نمی‌کنند. روبرتا متسولا، رئیس پارلمان اروپا هم در موضعی مشابه گفت که اتحادیه اروپا باید بودجه بیشتری را صرف بخش دفاعی و نظامی کند. در واقع سخنان ترامپ می‌تواند به شکل‌گیری ترتیبات جدیدی در میان اروپایی‌ها و حتی نوعی ناتوی اروپایی منجر شود تا جایی که با پر رنگ شدن تهدید روسیه و برای دفاع از خود و منافع‌شان، شخصاً دست به کار شوند. شولتس به همراه مته فردریکسن، نخست وزیر دانمارک با هدف نشان دادن تلاش‌های اروپا برای افزایش تولید تسلیحات و مهمات برای کمک به اوکراین در جنگ با روسیه پروژه احداث یک کارخانه جدید ساخت مهمات در شمال آلمان را کلید زدند. شولتس در این مراسم بر ایجاد بنیانی برای تأمین مهمات توپخانه به شکلی مستقل و فراتر از آن به شکلی پایدار، هم برای ارتش آلمان و هم شرکایش در اروپا تأکید کرد و گفت که ارتش و صنایع دفاعی کشورش اکنون می‌توانند به تعهد برلین برای دستیابی به هدف ۲درصدی ناتو وابسته باشند. کائوپو روزین، رئیس سرویس اطلاعات خارجی استونی، اما عملاً از دفاع از کشورش سخن می‌گوید. او با اعلام اینکه روسیه قصد دارد تعداد نیروهایش را در امتداد مرز این کشور با کشور‌های بالتیک و فنلاند به عنوان بخشی از آمادگی‌ها برای درگیری نظامی احتمالی با ناتو در یک دهه آینده دو برابر کند، اگرچه می‌گوید که روسیه در حال حاضر تمایلی به اقدامات نظامی علیه ناتو ندارد، اما گفت: «می‌بینیم که روس‌ها از نظر خود تخمین می‌زنند که درگیری نظامی با ناتو در دهه آینده امکان‌پذیر است.» پیش‌تر وزیر دفاع دانمارک هم در مورد احتمال حمله روسیه طی سه تا پنج سال هشدار داده بود.
با ترامپ، امریکا از ناتو خارج می‌شود
در امریکا هم بسیاری، نگاه مثبتی به اظهارات ترامپ ندارند. چارلز براون، رئیس ستاد مشترک ارتش امریکا گفت: «فکر می‌کنم ما مسئول حفاظت از این ائتلاف‌ها هستیم. اعتبار امریکا در تمامی ائتلاف‌هایش در خطر است.» جیم اسکیوتو، روزنامه‌نگار امریکایی در کتاب تازه خود به نام «بازگشت قدرت‌های بزرگ» به نقل از چندین مقام سابق دولت‌های ترامپ و بایدن نوشته که اگر ترامپ در انتخابات ۲۰۲۴ پیروز شود، امریکا از ناتو خارج خواهد شد. جان بولتون، مشاور سابق امنیت ملی امریکا در دولت ترامپ هم نظر مشابهی دارد: «ناتو واقعاً به خطر می‌افتد. فکر می‌کنم سعی کند از آن خارج شود.» همچنین ژنرال جان کلی، رئیس ستاد کارکنان کاخ سفید در دوره ترامپ معتقد است که تغییرات ترامپ در تعهدات امنیتی امریکا از ناتو فراتر رفته و گفت: «نکته اینجاست که او فکر می‌کرد، ناتو هیچ فایده‌ای ندارد. او تا پای جان با استقرار نیرو در کره جنوبی یا ژاپن به‌عنوان قدرت بازدارنده، مخالف بود. ترامپ باور دارد ما این افراد را تحریک کردیم. اگر ناتو را نداشتیم، پوتین هم این کار‌ها را نمی‌کرد.» با این همه جیسون میلر، سخنگوی کمپین انتخاباتی ترامپ به انتقاد‌ها این‌طور پاسخ داد: «جو بایدن دوباره به آن‌ها اجازه داد از مالیات مردم امریکا سوءاستفاده کنند. وقتی بهای دفاع خود را نمی‌دهید، جای تعجب ندارد که درگیر جنگ‌های بیشتری شوید.»
