وقتی مسیر حرکت پیغمبر اسلام حضرت محمد مصطفی (صلیالله علیه و آله) را نگاه میکنیم، آنچه به طور برجسته به چشم میخورد تلاش ایشان برای ساخت یک تمدن است. تمدنی به نام تمدن اسلامی. برای تحقق چنین آرمانشهری نیازمند تربیت و پرورش انسانهایی در تراز تمدن اسلامی هستیم. آرمانشهری که آرزوی همه انبیای الهی بودهاست و هر یک به فراخور شرایط و ظرایف در مسیر تشکیل آن قدم برداشتند.
از آنجا که تربیت تکتک انسانها مقدور نیست، روش پیامبر طراحی نقشهای است که از آن به کارخانه انسانسازی یاد میشود. این کارخانه انسانسازی مجهز به پدیدهای است به نام الگو. الگو یعنی یک طرح برجسته که در مقابل چشم همگان باشد تا خود را با آن میزان کنند.
حال اگر در مقیاس اجتماع مؤمنین سخن برانیم سخن در باب تمدن است و مصداق آن مدینهالنبی میشود و اگر در مقیاس افراد مؤثر در این مدینه سخن به میان آید؛ شخصیتهای برجستهای همچون پیامبر الگوست که در قله قرار دارد. برجستگان این تمدن، شخصیتهایی هستند که آنقدر در فضایل انسان تراز، برجستهاند که شبیه آنها شدن و در سختیها و مشکلات بدانها نگاه کردن، هدف تربیت را تأمین میکند.
«به فرموده مرحوم علامه طباطبایی مثل آن کسی است که روی قله کوه ایستاده است به مردم میگوید بیایید اینجا به سمت خود به سمت قله به سمت اوج فرا میخواند اینگونه نیست که اینها مثل برجستگان دروغین دنیای مادی و دارای معنویتهای قلابی در برج عاج و اتاق شیشهای بنشینند و کسی به اینها دسترسی نداشتهباشد، بلکه میگویند بیایید راه همین است». (۲۳ اردیبهشت ۱۳۹۱، دیدار رهبر انقلاب با مداحان)
همه انسانها احتیاج دارند در رفتارهای معمولی خود یک شاخص و یک الگو در مقابل چشمانشان باشد.
قرآن نیز این نیاز بشر را پاسخ داده و برای همه انسانها چهار الگو معرفی میکند. آسیه زن فرعون که بر خلاف تمام علایق خود، حرکتی عظیم را آغاز کرد و حضرت مریم، دختر عمران که الگویی شد برای همه بندگان صالح خدا.
همسر نوح و لوط نیز به عنوان الگوی کافران معرفی شدهاند. حال که این چهار نفر در مقام نمونه قرار دارند به هر نسبت به الگوی هر یک نزدیک باشیم به شاخصهای قرآنی نزدیکتریم.
در این نمونهگیریها و مدلگیریها انسان گاهی به آن بهترین نمونه و بالاترین نمونه دست مییابد.
زن مسلمان نیز بهیک الگو و یک نمونه برجسته احتیاج دارد. زن مسلمان اگر بخواهد موازین اخلاقی، موازین عاطفی و انسانی و موضوع جنسیت زن بودن که محور خانواده است و موضوع آرمانگرایی را با هم ملاحظه کند و همه اینها را با دیدگاه اسلامی مورد توجه قرار دهد، احتیاج به یک الگو و نمونه مجسم و شاخص دارد که به او نگاه کند و در مجموعه رفتارها خود را با او تطبیق دهد و به او نزدیک کند. (۱۲ مهر ۱۳۷۴، رهبر انقلاب در دیدار با جمعی از پرستاران) علاوه بر زن مسلمان زن امروز نیز الگو میخواهد زن امروز، وقتی برای رسیدن به کمال به هر فردی در هر وجههای، تمسک میکند یعنی تشنه الگویی است که برای رسیدن به کمال بدان محتاج است، اما این زن هم در فهم کمال دچار انحراف شده و هم در تشخیص الگو برای حرکت.
یکی از مهمترین خلأهای امروز جامعه ما همین عدم پرداختن به الگوی زن مسلمان است و فرهنگهای اجنبی از همین کمبود مجال تاختوتاز یافتهاند. قطع به یقین الگوی پیشنهادی غرب که برخاسته از الگوی باستانی رومی و یونانی است زن را در حد ابزار و برای التذاذ مرد تنزل میدهد. آنها با نام تحول اجتماعی و اقتصادی، اما به کام شهوت مردان به انسانیت زن خیانت کردهاند.
اما امروز با بیداری زن مسلمان و به برکت انقلاب اسلامی سد بلندی در برابر سیل بنیانکن این فرهنگ خائنانه پدید آمدهاست، اما برای تداوم این بیداری و مقابله در برابر سختیهای این راه، نیاز به الگو داریم شخصیت زهرای اطهر زیباترین پرجاذبهترین ترسیم از یک زن است. نمونه کاملِ کامل از یک زن.
اگر ما روی همین نقطه تمرکز میکردیم و ابعاد شخصیتی ایشان را به شایستگی و به زبان امروز به تصویر میکشیدیم، شاهد مواجهه اینچنینی با مسائل زنان در این سطح نبودیم.
بسیاری هستند که هنوز به درستی مطلع نیستند اسلام درباره زن چه شأن والایی را در نظر گرفتهاست، ما برای اینکه این مطلب را به جهان نشان دهیم و فرهنگ مترقی و پیشرفته اسلامی را در این زمینه تشویق کنیم، بهترین نمونه ترسیم چهره زنان برجسته اسلام است، چون شخصیت و زندگی آنها خود نشاندهنده تفکر اسلام درباره زن است و در رأس تمام زنان برجسته عالم در طول تاریخ فاطمه زهرا دختر پیامبر قرار دارد.
امروز روز تلاقی فرهنگ اسلامی و فرهنگ منحط غربی در مسائل مهم زنان است و ما با وجود اشخاصی همچون خدیجه کبری، فاطمه اطهر و زینب سلاماللَّهسخنان نو بسیاری داریم.
بنابراین بر ماست تا عزمی جدی برای به تصویر کشیدن این الگوهای عالمساز، تاریخساز و جریانساز داشته باشیم.
روز زن هم از نگاه امام خمینی و هم از نگاه رهبر معظم انقلاب روزی است که زنان جامعه ما به درک این مهم دست یابند که باید از شخصیت والای فاطمه زهرا الگو بگیرند.
«ما وقتی که روز ولادت زهرا را روز زن اعلام میکنیم، این معنایش این است که ارزشهای انسانی زن و هدف والای زندگی زن، آن قلهای است که در رأس آن قله زهرای اطهر قرار گرفتهاست، ما زن را دارای آن ارزشها، استعدادها، درخشندگیها و زیباییها میدانیم که اگر از مرحله استعداد به فعلیت برسد، شبیه فاطمه خواهد شد». (۷ بهمن ۱۳۶۷، خطبههای نماز جمعه تهران)
کارشناس ارشد فلسفه دین