جوان آنلاین: بیش از ۷۰درصد تولید و واردات کود‌های کشاورزی از سوی شرکت‌های دولتی و خدماتی و زیرمجموعه‌های آن انجام می‌شود. نتیجه این انحصار آن است که کود‌های موجود در بازار از کیفیت مناسبی برخوردار نیستند و از همه بدتر سم و کود نیز به کشور قاچاق می‌شود. رئیس انجمن واردکنندگان سم از زمان طولانی صدور مجوز و ثبت کود جدید خبر می‌دهد و می‌گوید: سموم وارداتی در مرز تأیید‌های لازم را قبل از واردات پاس می‌کنند، اما در بخش سموم داخلی نظارتی وجود ندارد. از گذشته ۲۵درصد تعرفه برای واردات آفت‌کش‌های کشاورزی وجود داشت که اخیراً نیز ۹درصد ارزش افزوده اضافه شده است که این موضوع قیمت تمام‌شده سموم وارداتی را افزایش می‌دهد.
موضوع مصرف سموم و کود‌های شیمیایی در بخش کشاورزی چالشی دیرینه و دغدغه‌ای جدی بوده که آمار‌ها و اظهارنظرات متناقض و فقدان نظارت دقیق بر استفاده از سموم در محصولات کشاورزی، بر اهمیت این موضوع افزوده است. سال ۱۴۰۰ که محموله‌های کیوی و فلفل دلمه‌ای ایران از روسیه، هند و ترکمنستان برگشت داده شد، اهمیت استفاده از سموم استاندارد مورد توجه متولیان بخش کشاورزی قرار گرفت.
برگشت خوردن محصولات صادراتی به دلیل نقض استاندارد‌های بهداشتی پیش از این نیز بار‌ها اتفاق افتاده است و از چالشی زیربنایی در تعیین میزان سموم و کود‌های شیمیایی آموزش و نظارت بر مصرف و در نهایت پایش آن‌ها در محصولات کشاورزی حکایت دارد. نقص در این فرایند موجب شده است از یک سو اعتبار محصولات کشاورزی کشورمان در بازار‌های جهانی زیر سؤال برود و از سوی دیگر مردم هم نگران سلامت خود باشند چراکه به گفته متخصصان باقی‌مانده سموم و کود‌های شیمیایی در محصولات کشاورزی و حتی آلودگی آب و آبیاری با فاضلاب تصفیه‌نشده مثلثی است که می‌تواند به تولید محصولات کشاورزی ناسالم و در نهایت بروز بسیاری از بیماری‌ها و در نهایت سرطان منجر شود.
فعالان بازار سم و کود از وجود انحصار از این بازار سخن می‌گویند و معتقدند واردات و تولید سم و کود در انحصار شرکت‌های زیرمجموعه وزارت جهاد کشاورزی است. همین امر راه را برای واردات سم و کود به‌روز و باکیفیت دشوار کرده است. علاوه بر این کشاورزان نیز در بازار انحصاری انتخاب محدودی دارند و همین امر بر تولید و کیفیت محصول کشاورزی تأثیر گذاشته است.رئیس انجمن واردکنندگان سم در نشست خبری روز گذشته از تعرفه ۲۵درصدی واردات آفت‌کش‌ها و ۹درصد مالیات بر ارزش افزوده خبر می‌دهد و می‌گوید: این هزینه‌ها قیمت تمام‌شده سموم وارداتی را گران کرده است، از این رو کشاورز یا مجبور است سم و کود داخلی با کیفیت پایین را تهیه یا آفت‌کش وارداتی با قیمت گران خریداری کند. قطعاً ادامه این سیاست با شعار حمایت از کشاورزان و رسیدن به خودکفایی در غذا و محصولات کشاورزی در تناقض است. در حال حاضر بسیاری از گلخانه‌داران به دلیل نبود سم و کود مناسب به شدت متضرر شده‌اند و تولیدشان در واحد سطح کاهش یافته است.
سیدمهدی حسینی با اشاره به خشکسالی ایران، افزایش راندمان را در کشور ما ضروری می‌داند و می‌گوید: با وجود کمبود منابع آبی استفاده از کود، بذر، سم کیفی و مدیریت تولید و بازار یعنی عرضه تا مصرف می‌تواند در راندمان کشت در هر هکتار تأثیر بسزایی داشته باشد. اکنون ایران با تولید ۱۳۰ تا ۱۴۰هزار تن پسته رتبه دوم جهان را دارد، این در حالی است که امریکا با تولید بیش از ۵۵۰هزار تن در سال محصول پسته رتبه اول جهان را به خود اختصاص داده است. در حال حاضر میزان تولید پسته ترکیه با ۱۰۰ تا ۱۱۰هزار تن به تولید ایران نزدیک شده است و این نگرانی وجود دارد که در سال‌های آینده ترکیه و ازبکستان رقیب این محصول صادراتی ایران شوند، بنابراین پیش از اینکه دیر شود، باید تولید محصول کشاورزی را با استفاده از آفت‌کش‌های به‌روز و با کیفیت افزایش دهیم.
حسینی به انحصار در واردات سم از سوی شرکت‌های دولتی هم اشاره می‌کند و می‌افزاید: ۷۰ رصد از سموم از سوی شرکت‌های زیرمجموعه وزارت جهاد کشاورزی وارد می‌شود و بخش خصوصی سهم کمتری دارد. متأسفانه این شرکت‌ها اصل ۴۴ قانون اساسی را زیر پا گذاشتند و انحصار در این حوزه همچنان ادامه دارد.
باید وزارت جهاد کشاورزی به کیفیت سموم تولید داخل نظارت بیشتری کند، بررسی‌هایی در این زمینه انجام شده است و نتایج آن باید منتشر شود، از سوی دیگر در مورد سموم وارداتی هم در مرز‌ها نمونه‌گیری کند و اگر کیفیت آن با استاندارد‌های این وزارتخانه منطبق نبود، عودت دهد. وی با بیان اینکه سال گذشته برای واردات چند قلم کالای کشاورزی ۱۵ میلیارد دلار ارز از کشور خارج شده است، تأکید می‌کند: می‌توان با تخصیص اعتبار کافی به بخش تحقیق و افزایش عملکرد در هکتار مانع خروج این میزان ارز شد. رئیس انجمن واردکنندگان سم به رشد قارچ‌گونه داروخانه‌ها در پایتخت و سایر شهر‌ها اشاره می‌کند و می‌گوید: متأسفانه اقدامات دولت به جای اینکه سلامت‌محور باشد، درمان‌محور شده است، در حالی که اگر بر میزان استفاده آفت‌کش‌ها در مزارع کشاورزی نظارت شود، محصول سالمی به دست مردم می‌رسد و در نتیجه انواع بیماری‌ها و سرطان‌ها نیز گسترش نمی‌یابد.
