جوان آنلاین: محمود فتوحی در کانال تلگرامی خود نوشت: پایگاه ادبی گنجور در حال حاضر غنی‌ترین تارنمای میراث ادب پارسی است که تا ۱۱ آبان۱۴۰۲ مجموعاً
۱.۴۰۴.۸۷۷ بیت را از ۱۹۲سخنور در هفت زبان ایرانی در دسترس کاربران می‌گذارد. دسترسی روان و آسان کاربران به این پایگاه (از جست‌وجو، ذخیره‌سازی، ویرایش، شرح و حاشیه‌نویسی تا صداگذاری و بارگذاری تصاویر و مشارکت مالی) زمینه کاوش در میراث ادب پارسی و گفت‌وگوی خوانندگان با یکدیگر را به سادگی فراهم آورده است. این پایگاه از یک سرگرمی شخصی با انگیزه علاقه به آثار ادب پارسی پدید آمده و طی ۱۶ سال گسترش یافته است. گنجور وابسته به هیچ سازمان خصوصی یا دولتی نیست. تاکنون نیز هیچ گونه فعالیت تجاری اعم از فروش برنامه و داده یا کتاب و تبلیغات نداشته بلکه محتوا و کد‌های آن به رایگان در دسترس همگان بوده است. برخی امکانات این تارنمای آزاد از این قرار است:
- جست‌وجوی واژگان و ترکیبات.
- امکان خواندن آثار ادبی پارسی و جست‌وجو در یک اثر، آثار یک نویسنده یا همه شاعران در حجمی حدود ۵/۱ میلیون بیت شعر پارسی.
صفحه نخست تارنما بر اساس میزان مطالعه و جست‌وجو، پرمخاطب‌ترین سخنوران ایرانی را به ما می‌شناساند.
حاشیه‌نویسی کاربران
کاربران گنجور از ۱۶ سال پیش حدود ۱۰۰ هزار یادداشت در حاشیه اشعار دیوان‌ها و صفحات متون نوشته‌اند. این یادداشت‌ها تصویر روشنی از دانش ادبی و توانش زبانی خوانندگان شعر پارسی به دست می‌دهد. همه حاشیه‌های یک کاربر در یک جا نمایش داده می‌شود و می‌توان از رویکرد و شکل مواجهه او با متن آگاه شد.
لغتنامه برخط
با انتخاب واژه یا بخشی از متن، چهار گزینه لغتنامه دهخدا، محاسبه معادل ابجد، عین عبارت در قرآن و وزن عروضی مصرع‌های منتخب فعال می‌شود.
مشابه‌یابی
به کاربر کمک می‌کند تا وزن یا قافیه همانند با بیت مورد نظرش را از کل آثار ادبی استخراج کند.
حسابگر ابجد
بر اساس حساب ابجد، حروف کلمه را به عدد تبدیل می‌کند.
نمایه موسیقی
تا روز ۲۹آبان۱۴۰۲تعداد ۳ هزارو۳۱۲ قطعه آواز و تصنیف موسیقی از ۲۵۹هنرمند برای هزارو۶۰۱ شعر بارگذاری و تأیید شده است. در این بخش محمدرضا شجریان با ۶۹۸ قطعه بیشترین سهم را در اجرای موسیقایی شعر فارسی دارد.
آوای گنجور
در این بخش حدود ۱۸ هزارو۶۷۹ پوشه صوتی با صدای کاربران در دسترس است. این پوشه‌ها که شامل دکلمه، شرح و تفسیر متن است، قابلیت بارگیری (دانلود) نیز دارد. با رأی و امتیاز کاربران، اجرا‌ها به طور خودکار رتبه‌بندی می‌شود و اجرای بهتر در رده بالاتر قرار می‌گیرد.
پیشخوان کاربر
فعالیت‌های هر کاربر در بخش پیشخوان شخصی وی دسته‌بندی و نمایش داده می‌شود: حاشیه‌های من| نشان‌شده‌های من| اعلان‌های من| خوانش‌های نشان شده| ادامه مطالعه | آهنگ‌های پیشنهادی من | ویرایش‌های من| ویرایش‌های من.
نقشه خاستگاه سخنوران
روی نقشه جهانی گوگل زادگاه یا زیستگاه شاعران و نویسندگان هر سده را جداگانه نشان می‌دهد.
کمک مالی
نام حدود ۵۰۰ نفر کمک‌دهنده به گنجور و شیوه هزینه مبالغ دریافتی در صفحه کمک مالی درج شده است.
کاستی گنجور
گنجور با تمام این کیفیات و امکانات گرچه در امر پژوهش دستیار بسیار سریع و مفیدی است، اما متن‌های موجود در آن هنوز نمی‌تواند قابل ارجاع و مطمئن باشد. نخست اینکه به دلیل قانون کپی‌رایت و حقوق مصححان امکان بارگذاری چاپ‌های معتبر آثار ادبی در این پایگاه وجود ندارد. دیگر اینکه شماره صفحات یا ترتیب اجزا و ساختار متن (به ویژه در متون منثور) مشخص نیست و دیگر اینکه خطا‌های تایپی و افتادگی‌هایی در متن وجود دارد که البته روزبه‌روز با ویرایش کاربران از میزان آن‌ها کاسته می‌شود، اما این کمبود در بخش شاعران نامدار تا حدودی رفع می‌شود. آنجا که عکس صفحات دستنویس‌های معتبر کهن در ذیل هر بخش از دیوان آمده بر اعتبار آن بخش می‌افزاید.
باری، وجود چنین مجموعه‌ای، دسترسی پارسی‌خوانان را به ادبیات ملی در سراسر جهان آسان ساخته و نشان داده است یک شخص واحد هم می‌تواند با دانش امروزی و پایداری در کار، طرح سترگ ملی برای همه ایرانیان به ارمغان بیاورد.
پیشنهاد
دپارتمان‌های آموزشی- پژوهشی ادبیات پارسی می‌توانند در تأمین متن‌های بیشتر و ویرایش اطلاعات پایگاه مشارکت ورزند. اگر هر یک از استادان با همکاری دانشجویانش در یک کلاس متنی را تایپ و ویرایش کنند و نسخه الکترونیک آن را در اختیار گنجور قرار دهند بر غنا و اعتبار مجموعه خواهند افزود. آنگاه این تارنما، پیوندی گسترده و پایدار میان مردم و میراث ملی ادبی استوار خواهد ساخت، البته نمی‌دانم گرداننده گرامی گنجور برای این همکاری چقدر آمادگی دارد؟
با آرزوی گسترش و ارتقای بیشتر و بیشتر تارنمای گنجور.
