یک استاد اقتصاد دانشگاه معتقد است: در حوزه نفت تلاش کرده‌ایم به جای خام‌فروشی به سمت توسعه پتروشیمی‌ها حرکت کنیم. تقریباً از سال ۱۳۷۰ تحولی در این زمینه داشته‌ایم. وقتی خوراک گاز پتروشیمی‌ها با قیمت بسیار پایینی به آن‌ها داده می‌شود، این مجموعه‌ها انگیزه‌ای برای توسعه زنجیره ارزش محصولات ندارند و مواد اولیه را صادر می‌کنند، بنابراین واقعی‌سازی قیمت نرخ خوراک این واحد‌ها اهمیت بالایی دارد.
رحمان سعادت، استاد اقتصاد دانشگاه در گفتگو با «جوان» با اشاره به موضوع نرخ خوراک پتروشیمی‌ها تصریح کرد: از نظر اقتصاد بین‌الملل، موضوعی به نام مزیت نسبی مطرح است، به این معنا که هر کشوری باید تولید و صادرات کالا‌هایی را داشته باشد که در آن‌ها مزیت نسبی دارد. این مزیت گاهی اوقات به خاطر منابعی که در اختیار داریم، به وجود می‌آید. در برخی موارد هم این مزیت بر اثر در اختیار داشتن یکسری تکنولوژی‌ها ایجاد می‌شود. وی در ادامه گفت: صادرات مواد اولیه معمولاً به لحاظ مزیت نسبی اهمیت بالایی ندارد، زیرا به نوعی به فروش ثروت می‌پردازیم و ایجاد ارزش افزوده نداریم، بنابراین کشور‌های دنیا تلاش می‌کنند از خام‌فروشی جلوگیری کنند و به سمت توسعه زنجیره ارزش محصولات‌شان گام بردارند.
وی در ادامه گفت: وقتی قیمت خوراک را بسیار پایین در نظر می‌گیریم، عملاً سود تضمین‌شده از ابتدای کار به پتروشیمی‌ها می‌دهیم و دیگر انگیزه‌ای برای توسعه زنجیره ارزش محصولات برای‌شان باقی نمی‌ماند. این امر باعث می‌شود رقابت‌پذیری بالایی در بازار‌های جهانی نداشته باشیم، منابع طبیعی خود را هدر دهیم و پتروشیمی‌ها هم در سطوح اولیه تولید باقی بمانند.
سعادت گفت: واحد‌های پتروشیمی باید به قدری قوی باشند که بتوانند نرخ خوراک را به قیمت واقعی و با کمی تخفیف بپردازند و در بازار‌های جهانی رقابت کنند. در غیر این صورت، مزیتی برای‌مان نخواهند داشت. راهکار منطقی این است که به جای تعیین یک قیمت ثابت برای نرخ خوراک پتروشیمی‌ها به سمت متصل کردن این نرخ به قیمت‌های صادراتی حرکت کنیم. باید متغیر‌های متعددی را در تعیین این نرخ دخیل کنیم، به طوری که از یک طرف واحد‌های پتروشیمی امکان ادامه حیات داشته باشند و از سوی دیگر، منافع کشور تأمین شود. به زعم بنده، باید خوراک با قیمت روز به پتروشیمی‌ها عرضه شود. سود آن‌ها نباید از رهگذر رانت خوراک تأمین شود، بلکه باید آن‌ها بر اساس تکنولوژی و توانی که دارند به سود برسند.
