صندوق بینالمللی پول اخیراً پیشبینی کرد بعید است صادرات نفت روسیه با سقف قیمتی که گروه۷ تعیین کرد، کاهش یابد، ضمن اینکه در سال۲۰۲۳، تولید ناخالص داخلی روسیه ۳/۰درصد رشد خواهد کرد که برخلاف انقباضهای پیشبینیشده در برخی از اقتصادهای غربی است. این فقط یکی از آمارهایی است که نشان میدهد آنچه بسیاری از چهرههای اقتصادی متفقالقول بر آن تأکید داشتند، محقق نشده است. علی علیزاده، تحلیلگر سیاسی در بخشی از برنامهای که در شبکه اینترنتی خود موسوم به جدال منتشر کرده است، میگوید: اگر ایران مانند روسیه عمل میکرد، اوضاع اقتصادی ایران امروز متفاوت و اثرات تحریمهای اروپا به آنها برگشته بود و به این ترتیب، چوب اروپا روی سر ایران نبود. وی نخست به اظهارات ولادیمیر پوتین، رئیسجمهور روسیه اشاره کرد که گفته روسیه در حال ورود به چرخه جدیدی از توسعه اقتصادی است و این کشور همه فرصتها برای پیشرفت در بسیاری از زمینهها را دارد. او آماری را به نقل از پوتین بیان میکند: «بر اساس نتایج سال ۲۰۲۲، تولید ناخالص داخلی تنها ۱/۲ درصد کاهش یافت، اگر چه در غرب پیشبینی میشد مابین ۲۰ تا ۲۵درصد سقوط کنیم.» علیزاده به آمار زمان دولت پیشین ایران در این مورد که کاهش ۳/۰ درصد را نشان میداد، اشاره کرد و به نقل از پوتین اینطور ادامه داد: «تورم در روسیه به سطح هدف ۴درصد، ۵درصد نزدیک میشود و تورم در اتحادیه اروپا در حال حاضر تا ۲۰درصد است. حداقل دستمزد ۵/۱۸ درصد افزایش مییابد و نرخ بیکاری در روسیه امروز به پایینترین حد تاریخی یعنی ۷/۳ درصد رسیده است. قبل از همهگیری کرونا این رقم ۷/۴ درصد بود.»
این تحلیلگر سیاسی در ادامه برنامه، عامل موفقیت روسیه در برونرفت از شرایط سخت اقتصادی را که غرب به این کشور تحمیل کرده بود، در یک کلمه و آن هم «ایستادگی» خلاصه و مفهوم این ایستادگی را در چگونگی عملکرد رسانهها و نیز اتاق بازرگانی روسیه تشریح کرد: «روسیه در برابر الیگارشهایش ایستاد و حکمرانی ملی را بر ملوکالطوایفی ثروتمندان و ابرثرتمندان خود ترجیح داد و بر سرمایهداری غربی که در روسیه لانه کرده بود، افسار زد.» وی با اشاره به کشته شدن سربازان روس در جنگ اوکراین و در واقع با هدف یادآوری شهدای جنگ تحمیلی عراق با ایران که از هیچ جانفشانیای برای حفاظت از آب و خاک ایران دریغ نکردند، خاطرنشان کرد: «ما نمیگذاریم بچهها و جوانان ما شهید شوند و شما از داخل با واشنگتن همکاری کنید. ما نمیگذاریم که بچههای ما در مرز اوکراین در ۱۹-۱۸ سالگی کشته و شهید شوند و شما در داخل اتاق بازرگانیها، یکمیلیارد دلار به تورنتو، انگلیس و دوبی بفرستید و در داخل به وسیله روزنامههایتان هر روز بگویید باید تنشزدایی کرد. پوتین این مسیر را رفت.»
لزوم همراهی توأمان مقاومت نظامی و اقتصادی
علیزاده با انتقاد شدید از وضعیت نابسامان اقتصادی در ایران که ریشه در نگاههای غربگرایانه دارد، در اظهاراتی تند میگوید: «ما در ایران دو دولت داریم؛ یکی دولت واشنگتن و یک دولت ملی ضعیف. سپاه پاسداران که موظف است از مرزهای ایران دفاع کند، مرزهای اقتصادی ایران را رها کرده، بخش زیادی از ۱۰۷ همت سود فولاد مبارکه، از ایران خارج شده و در غرب است. جبهه مقاومت چه فایدهای دارد، وقتی دشمن از داخل مشغول غارت و فرو ریختن خاکریزهاست.» این کارشناس سیاسی با اشاره به نتیجه اقدامات یک سال گذشته کرملین مبنی بر کاهش تورم به ۴درصد، آن هم در شرایطی که در اتحادیه اروپا این رقم ۲۰درصد و در انگلیس ۱۲درصد است، به افزایش حداقل دستمزد در روسیه (۵/۱۸ درصد) اشاره کرد و گریزی هم به وضعیت ایران زد و گفت: «در روسیه حداقل دستمزد ۵/۱۴درصد از تورم بیشتر است، اما در ایران، حداقل دستمزد به استثنای سال گذشته، همواره از تورم پایینتر بوده است، به همین دلیل قدرت خرید کمتر شده است. اگر روسیه توانست، چرا ایران نتوانست؟ این باید سؤال مرکزی ما و سؤال مرکزی بچههای انقلابی و بسیج دانشجویی باشد.» وی اینطور ادامه داد: «به جای اینکه این سؤال مطرح باشد، میگویند، چرا برجام را امضا نمیکنیم؟ ته آن اقتصاد، یعنی مبارزه با یارانه، یعنی دلاریزه کردن بیشتر اقتصاد ایران و یعنی برجام. اگر اقتصاد دلاری شود، باید با صاحب دلار صلح کرد و سلاحها را تحویل داد و تسلیم شد.» علیزاده در بخش دیگری از سخنانش ضمن انتقاد از سیاستهای اقتصادی جاری در ایران گفت: «هر کس به شما گفت که نمیشود با امریکا مقابله کرد، او امریکایی است. به او بگویید که مقاومت در برابر امریکا، مقاومت نظامی و اقتصادی همزمان است. مقاومت اقتصادی یعنی بانک مرکزی، وزارت اقتصاد، معاونت اقتصادی رئیسجمهور، بانکها چنان بایستند که تورم تا ۴درصد پایین بیاید. آنچه از سال ۹۶ تا همین امروز اتفاق افتاده، مقاومت اقتصادی نبوده، چپاول اقتصادی به بهانه تحریم بوده است. اگر تحریم امریکا یک ضربه زده، داخلیها از فشارش استفاده کرده و دو ضربه دیگر زدهاند.» وی تأکید کرد: «مرز ما در جنگ اقتصادی، ریال ماست. دارند به مرزهای ملی ما تجاوز میکنند و امریکا به علاوه همدستان داخلی این کار را انجام میدهند.»
علی علیزاده در پایان، وقایع ماههای اخیر در ایران را بازی دانست و گفت: «اصل ماجرا این است که نظم جهان در حال تغییر است. بلوکبندیها در حال شکلگیری است. امریکا برای اینکه افول خود را عقب بیندازد، اوکراین را قربانی کرد تا روسیه ضعیف شود و نتواند به چین و ایران کمک کند و محورهای مقاومت از هم فاصله بگیرند. امریکا میترسد که چین بخواهد سهم خود را در سطح نظامی هم بگیرد. برای همین جنگ اوکراین را به عنوان یک کاتالیست علم کرد تا افول خود را به عقب بیندازد. تحریمها را اضافه کرد. ایران را به واسطه مسائل داخلی «زن، زندگی، آزادی» دچار بحران کرد. ایران را به روسیه گره زد. از آن سو، روسیه مقاومت کرد، آن هم در شرایطی که اوکراین میتوانست باتلاق روسیه شود.»
مدلهای جداگانه چینی و اروپایی
مجید شاکری، کارشناس اقتصادی طی سخنانی در برنامه جهانآرا، تحریمهای غرب علیه روسیه را از منظر دیگری تحلیل میکند و در پاسخ به اینکه روسیه چطور توانست در برابر غرب مقاومت کند، به این نکته اشاره کرد: «سیستم پرداختهای خارجی روسیه آسیب ندیده است، البته درست است که تعداد عناوین تحریمهای امریکا علیه روسیه چند برابر ایران است، اما به نوعی اجرا شده که ساختار خارجی روسیه آسیب نبیند.» وی در ادامه به این سؤال که چرا امریکاییها نمیگذارند، ساختار پرداخت خارجی روسیه آسیب ببیند، اینطور پاسخ داد: «اول اینکه به خودشان برمیگردد و دوم اینکه روسها از سال ۲۰۱۴ و با آغاز جنگ کریمه، اقدام به متنوعسازی ساختار پرداختشان کردند. یک مدل را به صورت جداگانه با چینیها و یک مدل کاملاً جداگانه با اروپاییها انجام دادند. همان اروپایی که اگر در سال ۲۰۱۴ روسها را تحریم میکرد، روسها به باد فنا میرفتند، چون تنها صادرات گاز آنها و ساختارتسویه آن با اروپاییها بود، امروز در سال ۲۰۲۲ و ۲۰۲۳، این کار را با روسیه نمیکند، چون روسیه گزینه دیگری هم دارد و یک ساختار پرداخت رسمی تعریف کرده است.»
در این زمینه بد نیست به این موضوع اشاره شود که مسکو و پکن سالها برای تجارت بدون دلار باهم کار کردهاند. در اواخر سال۲۰۲۲، چین مقادیری بیسابقه گاز طبیعی از روسیه وارد کرد و پرداختهای روسیه به یوان چین در ۹ماه اول پس از آغاز جنگ، ۳۴ برابر شد و پس از قطع ارتباط مسکو با تولیدکنندگان نیمههادی غربی در فوریه۲۰۲۲، پکن برای تأمین این فناوری حیاتی وارد عمل شد.