سرویس جامعه جوان آنلاین: پیشتر و بعد از پایان تعطیلات نوروز ۱۴۰۱، معاون گردشگری کشور در جلسه ارزیابی عملکرد دستگاه‌های فعال در ستاد هماهنگی خدمات سفر از استمرار فعالیت و ادامه تشکیل جلسات ستاد هماهنگی سفر تا تابستان سال جاری خبر داد.
وی با با بیان اینکه کارنامه وزارت میراث فرهنگی در اداره و کنترل سونامی سفر‌های نوروزی قابل قبول و مطلوب بود، علت تداوم تشکیل جلسات ستاد خدمات سفر را مدیریت و کنترل هرچه بیشتر سیل عظیم سفر‌های داخلی با تأسی از رویه اجرایی دستگاه‌ها در تعطیلات نوروز با توجه به رفع ممنوعیت‌های کرونایی و فروکش شدن ویروس کرونا عنوان کرد.
بررسی‌ها نشان می‌دهد بنابر شیوه مرسوم و مألوف مدیریت دقیقه نودی تازه دیروز و در فاصله کمتر از چند روز تا پایان ماه مبارک رمضان و آغاز سفر‌های عید فطر اولین جلسه ستاد خدمات سفر با حضور دستگاه‌های استانی برگزار و صرفاً به صدور مواردی ارشادی اکتفا شده است.
تشکیل ستاد خدمات سفر و اعلام آماده‌باش به دستگاه‌ها در یک هفته باقی‌مانده به عید فطر!
در همین راستا مصطفی فاطمی دبیر ستاد مرکزی هماهنگی خدمات سفر در این جلسه با بیان اینکه احتمالاً موج دیگری از سفرها در تعطیلات عید فطر پیش‌رو است گفت: مدیریت و برنامه‌ریزی سفر‌های ایمن و مسئولانه، حمایت از کسب و کار‌های آسیب‌دیده و ایجاد نشاط اجتماعی و هدایت سفر به مناطق ایمن با در نظر گرفتن مصوبات ابلاغی ستاد ملی مدیریت کرونا، رعایت کامل پروتکل‌های بهداشتی و تأمین آرامش روانی جوامع میزبان به عهده تمام دستگاه‌های عضو خواهد بود.
وی با اشاره به اینکه رویکرد مدیریت سفرها در تعطیلات عید فطر هم‌مانند نوروز ۱۴۰۱ است، بیان کرد: از تمام دستگاه‌های استانی درخواست دارم کمیته‌های خدمات حمل‌ونقل، امداد و نجات، خدمات انتظامی، امنیتی، ترافیک شهری، هماهنگی امور شهرداری‌ها و دهیاری‌ها، برنامه‌ریزی آمار، اسکان و رفاه، نظارت و تنظیم بازار، ارزیابی، عملکرد و رسیدگی به شکایات، خدمات بهداشتی، سلامت و محیط زیست، اطلاع‌رسانی، تبلیغات، امور فرهنگی و فضای مجازی را برای مدیریت تعطیلات عید فطر را فعال کنید.
دبیر ستاد مرکزی هماهنگی خدمات سفر همچنین خواسته که نظارت بر تأسیسات گردشگری با رویکرد رعایت پروتکل‌های بهداشتی تشدید شود و نظارت بر مراکز تفریحی و بین‌راهی افزایش یابد و به رفع مشکلات سرویس‌های بهداشتی و بهبود وضعیت نمازخانه‌ها نیز توجه شود.
این مقام مسئول در این جلسه و در پایان صحبت‌های خود خاطرنشان کرد: به منظور افزایش سطح ایمنی و همچنین ارزان‌سازی سفر، از هم‌وطنان درخواست داریم حدالامکان از خدمات راه آهن استفاده کنند.
علی‌رغم اذعان مسئولان ستاد خدمات سفر مبنی بر ضرورت تداوم فعالیت این ستاد بعد از پایان نوروز به جهت مدیریت سفر‌های تعطیلات عید فطر و تابستان، تشکیل دیرهنگام این جلسه و در فاصله کمتر از چند روز تا زمان آغاز سفر‌های عید فطر و صدور فرامینی نظیر بهبود و تجهیز زیرساخت‌ها در مقاصد گردشگری نظیر سرویس‌های بهداشتی، ناگفته پیداست با توجه به زمان بسیار اندک و محدود باقی‌مانده عملاً امکان اجرایی شدن این تدابیر وجود ندارد.
قصه تأکید و توصیه‌های دبیر ستاد خدمات هماهنگی سفر در این جلسه در حقیقت تکرار مجدد قصه تأخیر و اقدامات دیرهنگام این وزارت خانه در راستای کنترل و مدیریت صحیح سفرها در نوروز ۱۴۰۱ است.
بسیاری از شهر‌ها در تعطیلات عید نوروز به مرز بحران رسیدند!
عملکرد این وزارت خانه و ستاد هماهنگی سفر در تعطیلات عید نوروز بیشتر صرفاً به اعلام و ارائه آمار‌هایی از میزان سفرها و تعداد اقامت‌های شب و. محدود شد و در نهایت نیز مجموعه این اقدامات از سوی متولیان کارنامه درخشان عملکرد وزارتخانه در ارتباط با مدیریت سفر‌های نوروزی عنوان شد!
این امر در حالی رقم خورد که مدت‌ها پیش از آغاز تعطیلات نوروزی اظهارات و استغاثه‌های کارشناسان و اهالی فن مبنی بر شکل‌گیری سونامی سفر و پیش‌بینی بروز خطرات احتمالی و تبعات سوء اجتماعی آن نیز علی‌الظاهر هیچ تغییری در روند اجرایی و عملکردی این ستاد نسبت به دو سال قبل ایجاد نکرد و همانگونه که بیان شد صرفاً اقدامات این ستاد به ارائه آمار‌ها خلاصه شد.
گواه این مدعا تلفات ۱۱ هزار و یک نفر از شهروندان در جاده‌های کشور، بروز ترافیک‌های سنگین و طاقت فرسا، ایجاد بحران ازدیاد جمعیت مسافر و کمبود جای خواب و مواد خوراکی همچون آرد و نان در برخی از استان‌ها و همچنین چادرخوابی و خودروخوابی بسیاری از گردشگران در شهر‌های مسافرپذیر بود.
کمبود زیرساخت‌های گردشکری خصوصاً در بحث اقامت و هتلینگ از یک سو و از سوی دیگر عدم وجود برنامه‌ریزی متقن و سیاست‌گذاری منسجم در راستای مدیریت سفر‌های نوروزی باعث شد بسیاری از مسافران در مقاصد پرمسافر مانند شهر‌های جنوبی ناگزیر به چادرخوابی در مکان‌هایی که از نظر بهداشتی و خدماتی وضعیت اسفباری داشت و حتی از امکانت اولیه نیز برخوردار نبودند، بشوند.
در شهر‌هایی مانند مشهد و شیراز که مسئله شلوغی مسافران در ایام تعطیلات کاملاً محرز و مسلم است، با گذشت چند روز از تعطیلات و سرگردمی بسیاری از مسافران، در نهایت به شرط تکمیل ظرفیت واحد‌های اقامتی مجاز و غیرمجاز، مجوز باز کردن درب‌های تکایا و حسینه‌ها به روی مسافران صادر شد.
مسئله درخور تأمل این است که با توجه به ضعف فعلی موجود در زیرساخت‌ها و امکانات گردشگری، موضوع توزیع زمانی و خصوصاً توزیع مکانی در سفرها بسیار حائز اهمیت است و باید از مدت‌ها قبل از شروع موج‌های سفر ضمن برنامه‌ریزی‌های مقتضی و تولید محتوا و انتشار آن، شهر‌های معین و جایگزین پیشتر احصا و سعی در هدایت سفرها به سمت مقاصد کمتر شناخته شده شود.
این موضوع در حالی است که وزارت میراث فرهنگی معتقد است در ایام نوروز با اعلام شهر‌های خلوت و جایگزین، توانسته موجب توزیع مکانی سفر در شهر‌های کمتر توریستی شود و به نوعی از ایجاد بحران در شهر‌های مسافرپذیر و جاده‌های مواصلاتی نیز ممانعت کرده است.
در حالی که ستاد خدمات سفر با توجه به اینکه به صورت کامل به ظرفیت و آمار اقامت در استان‌ها و شهر‌ها نیز دسترسی دارد، با مدد گرفتن از بخش خصوصی و استفاده از ظرفیت آن می‌توانست به مراتب عملکرد بهتری از خود ارائه دهد.
اسکان مسافران در حسینه‌ها به معنای مدیریت بحران سفر نیست
از دیگر معضلات و مشکلات موجود در این حوزه می‌توان به موضوعاتی مانند خدمات‌رسانی سنتی و عدم اطلاع‌رسانی دقیق و جامع دستگاه‌هایی مانند شهرداری و دهیاری‌ها در خصوص محل‌های برپایی کمپ‌های موقت و استقرار چادر‌های مسافرتی قبل از شروع سفرها، تکمیل ظرفیت ناوگان‌های ریلی در مقاصد پر سفر در همان دقایق ابتدایی شروع پیش‌فروش‌های بلیط، عدم آگاهی مسافران از چگونگی ثبت و پیگری تخلفات و شکایات خود از خدمات سفر و عدم اطلاع و آگاهی بسیاری از آنان از وجود سامانه جامع اطلاع‌رسانی گردشگری ۰۹۶۲۹، نبود مرجع مشخص در ستاد خدمات سفر جهت کنترل و مدیریت تعداد افراد بازدیدکننده از محوطه‌ها و بنا‌های تاریخی که باعث شد افراد بیش از ظرفیت تحمل بنا و اصول و استاندار آن از این امکان دیدن کنند و موجب ایجاد خسارات جبران‌ناپذیری بر پیکره آن شود، اشاره کرد که تماماً در سایه عدم تدبیر و برنامه‌ریزی لازم در راستای مدیریت کارا و بهینه سفر‌های پسا کرونایی به وقوع پیوست.
تشکیل جلسات ستاد خدمات سفر در آخرین روز‌های باقی مانده، اسکان مسافران در حسینیه‌ها و مساجد، انتشار چند اطلاعیه و توصیه‌ها سطحی نه تنها به هیچ عنوان به معنای مدیریت سونامی سفر و کنترل و مهار تبعات سوء ناشی از آن نیست، بلکه بی‌تردید حاکی از عدم وجود هرگونه برنامه‌ریزی و سیاست‌گذاری لازم در خصوص سفر‌های پسا کرونایی است که قربانی اثرات ناشی از آن صرفاً هموطنانی هستند که در شرایط سخت اقتصادی و گذر از بحران ویروس کرونا، سفر را مأمنی برای تلطیف روح و روان خود می‌پندارند.
