سرویس جامعه جوان آنلاین: مطابق قانون بودجه، دولت باید هزار و ۱۰۰ میلیارد تومان را به معلولان اختصاص میداد، اما هنوز ۸۸۹ میلیارد تومان از این اعتبار واریز نشده است. از طرف دیگر، سایر قوانین حمایتی از معلولان نظیر ۳ درصد سهم در استخدامیها هم به درستی اجرا نمیشود. معلولان امسال دو بار به دلیل مطالبات قانونیشان مقابل سازمان برنامه و بودجه تجمع کردهاند؛ هرچند این تجمعها بخش کوچکی از کمکاریها را جبران کرده است، اما هنوز هم نواقص بسیاری است که زندگی و روزمرگیهای معلولان را تحتالشعاع قرار میدهد. در این بین هرچند برخی اقدامات مثبت هم نظیر افزایش هزینه نگهداری از معلولان قطع نخاعی رخ داده است، اما باز هم قوانین متناظر با معلولان بیشتر خاک میخورد تا اینکه اجرا شود.
۲ میلیون و ۴۰۰ هزار نفر از جمعیت کشور معلول هستند که یک میلیون و ۵۰۰ هزار نفر تحت پوشش بهزیستی قرار دارند که مستمری دریافت میکنند و سایر معلولان از این کمک ناچیز هم بینصیب هستند.
تکرار تجمع معلولان
کمپین معلولان که بزرگترین گروه صنفی این قشر است و از حق و حقوق معلولان دفاع میکند، روزچهارشنبه در بیانیهای اعلام کرد: «عدم تحقق وعده رئیس سازمان برنامه و بودجه، به معنای عدم بهبود اوضاع معیشتی، درمانی، مراقبتی، توانبخشی، اشتغال، مسکن و تحصیل افراد دارای معلولیت است که با توجه به گرانی بنزین و تورم سختتر نیز شده است.» به گفته آنان، مطابق قانون بودجه سال ۹۸ بابت اجرای قانون حمایت از افراد دارای معلولیت، باید هزار و ۱۰۰ میلیارد تومان پرداخت میشد، در حالی که با آغاز بهمن ماه هنوز ۸۸۹ میلیارد تومان از اعتبارات پرداخت نشده است.
در سال جاری معلولان دو بار در اعتراض به عدم رسیدگی به مشکلاتشان از جمله محققنشدن بودجه اختصاص داده شده مقابل سازمان برنامه و بودجه تجمع کردند. علاوه بر تجمع چهارشنبه هفته گذشته آنها در برابر سازمان برنامه، آخرینبار ۱۲آذر هم به مناسبت روزجهانی معلولان مقابل سازمان برنامه و بودجه تجمع کردند و خواستار توجه به مشکلات خود از جمله تخصیص ردیف بودجه معلولان و اجرای قانون حمایت از معلولان شدند.
طومار بودجهساز
قانون جامع حمایت از معلولان اردیبهشت سال گذشته برای اجرا ابلاغ شد، اما به دلیل عدم اختصاص بودجه لازم اجرای آن معلق ماند. معلولان میگویند: «اینکه دولت ادعا میکند از معلولان حمایت کرده کاملاً نمایشی است.»
در آذرماه یعنی ۲۰ ماه پس از تصویب قانون جامع معلولان، مدیر کمپین پیگیری حقوق افراد دارای معلولیت هم از پرداخت ۱۶درصد از بودجه مربوط به اجرای قانون خبر داد.
بهروز مروتی، فعال صنفی حقوق افراد دارای معلولیت، آذرماه از واریز بخشی از بودجه قانون معلولان و دو برابر شدن حق پرستاری افراد قطع نخاعی خبر داد و گفت: «بعد از ۹ ماه که هیچ مبلغی از بودجه افراد دارای معلولان پرداخت نشد، به همت خود معلولان یک طومار با چندین هزار امضا تهیه و مقابل سازمان برنامه و بودجه جمع شدند که بالاخره بخش کمی از این بودجه پرداخت شد.»
افزایش حق پرستاری معلولان
اجرای قانون معلولان به هزار و ۱۰۰ میلیارد تومان بودجه نیاز دارد و میزانی که پس از تجمع آذرماه معلولان پرداخت شد، ۱۷۸ میلیارد تومان فقط ۱۶ درصد آن بود. البته ۳۳ میلیارد تومان از بودجه هم در دیماه پرداخت شد.
این نکته را هم نباید نانوشته گذاشت که هزینه مراقبت معلولان قطع نخاعی در همان آذرماه افزایش یافت. براساس این افزایش حق پرستاری بیش از ۲۶هزار نفر ضایعه نخاعی از ۱۸۰ تا ۲۲۰هزار تومان به ۵۵۴هزار تومان افزایش یافته است.
گفتنی است کمک هزینه معیشتی معلولان تحت پوشش بهزیستی برای مددجویان یک نفره، ۱۲۰ هزار تومان، خانوار دو نفره ۱۳۰ هزار تومان، خانوار سه نفره ۱۴۰ هزار تومان و خانوار چهار نفره ۱۵۰ هزار تومان و برای خانوارهای بالای پنج نفر ۱۶۰ هزار تومان پرداخت میشود. این مبلغ علاوه بر کمک هزینه معیشتی است که به همه خانوادههای مشمول از محل افزایش درآمد بنزین تعلق گرفته است.
گلایه معاون بهزیستی
کمتر از ۲۰ درصد از بودجه هم که تاکنون پرداخت شده باید مبالغی بابت حق بیمه سهم کارفرمایی معلولان به بهزیستی و ۳ میلیارد تومان هم بابت شهریه تحصیل دانشجویان دارای معلولیت و کمک هزینه ارتقای کارایی هزینه شود. قانون جامع حمایت از حقوق افراد دارای معلولیت اسفند سال ۹۶ تصویب و هشتم اردیبهشت ۹۷ به دستگاههای ذیربط ابلاغ شد. این قانون در برگیرنده نکاتی، چون مناسبسازی، دسترسپذیری و تردد و تحرک، خدمات بهداشتی، درمانی و توانبخشی، امور ورزشی، فرهنگی، هنری و آموزشی، کارآفرینی و اشتغال، مسکن، فرهنگسازی و ارتقای آگاهیهای عمومی، حمایتهای قضایی و تسهیلات مالیاتی، معیشت و حمایتهای اداری و استخدامی و برنامهریزی، نظارت و منابع مالی است. آبان امسال هم محمد نفریه، معاون امور توانبخشی سازمان بهزیستی گلایه کرده بود که هزار و ۱۰۰ میلیارد تومان برای اجرای قانون حمایت از معلولان بسیار اندک است.
بودجه خاص نهادهای حمایتی
سازمان بهزیستی، وزارت راه و شهرسازی، وزارت کار و رفاه اجتماعی و وزارت علوم در این بودجه و پیاده شدن مفاد قانون سهیم هستند.
طبق ماده ۱۵ قانون جامع حمایت از حقوق معلولان دولت مکلف است حداقل ۳ درصد از مجوزهای استخدامی (رسمی، پیمانی، کارگری) دستگاههای دولتی و عمومی را به افراد دارای معلولیت واجد شرایط اختصاص دهد. عدم اجرای این قید و سایر تأکیدات قانون مربوطه، معمولاً با بهانههای تحریم، رکود اقتصادی و کمبود اعتبار توجیه میشود. در حالی که بودجه سرسام آور شرکتهای دولتی (معادل ۷۵ درصد بودجه کل کشور) هر سال فربهتر میشود. جالب اینجاست که بودجه سازمان بهزیستی هم هنوز به طور کامل تخصیص نیافته است. در حالی که بر اساس برنامه ۴ و ۵ و ۶ توسعه بودجه نهادهای حمایتی باید ۱۰۰ درصد تخصیص پیدا کند و از آنجا که بهزیستی و نهادهای حامی معلولان نهاد حمایتی هستند، هرگونه کسر بودجه آن یعنی کاهش کمیت و کیفیت خدمات به معلولان و مددجویان است.