
علی البرزی/ همزمان با فرارسيدن هفته وقف، بار ديگر مباحث پيرامون موقوفهخواري و اعلام اسامي موقوفهخواران نقل محافل و رسانههاست و درباره چگونگي رسانهايشدن اسامي موقوفهخواران نظرات و ديدگاههاي گوناگوني مطرح ميشود.
سرپرست سازمان اوقاف در اظهار نظري، اعلام اسامي موقوفهخواران در رسانهها را از لحاظ اخلاقي، شرعي و قانوني كار درستي ندانست و باز هم اعلام اسامي اين افراد را به زمان ديگري موكول كرد. اين در حالي است كه امروز و فردا كردن براي اعلام اسامي موقوفهخواران و مشخص نبودن سرانجام موقوفاتي كه در تصاحب افراد دانهدرشت است، باعث ميشود تا از يك طرف از ميزان اعتماد عمومي نسبت به سازمانهايي همچون اوقاف و امور خيريه كاسته شود و از سوي ديگر موقوفهخواران دانه درشت، با خيالي آسودهتر از گذشته به تصاحب مال و اموال وقفي مردم بپردازند.
انگار برخي از واژهها هيچ وقت از بين نميروند و به فراموشي سپرده نميشوند، اين واژهها هراز چند گاهي دوباره بر سر زبانها ميافتد و نقل محافل ميشود. «مفسدين اقتصادي»، «زمينخواران» و «موقوفهخواران». در كنار اين واژهها، همواره چند كلمه آشنا هم وجود دارد: «مبارزه با مفسدين اقتصادي، مقابله با زمينخواري و اعلام اسامي موقوفهخواران.»
چند سالي است كه اين واژههاي آشنا در مناسبتها و از تريبونهاي گوناگون به گوش ميرسد. اين روزها هم همزمان با هفته وقف، بحث اعلام اسامي موقوفهخواران نقل محافل و رسانههاست و همه درباره لزوم مقابله با پديده زشت موقوفهخواري و برخورد با دانه درشتها تأكيد ميكنند، اما در آن سوي ماجرا درباره اعلام اسامي موقوفهخواران نظرات و ديدگاههاي متفاوتي وجود دارد.
مسئولان سازمان اوقاف و امور خيريه به بهانههاي گوناگون از اعلام اسامي افراد موقوفهخوار شانه خالي ميكنند و كارشناسان درباره اعلام اسامي اين افراد تأكيد دارند و مردم هم در اين بين در انتظار مشاهده نتايج و دستاوردهاي مطلوبي در تمامي حوزهها به ويژه در بحث مقابله با موقوفهخواري در كشور هستند.
نكته قابل توجه در اين ماجرا زماني مشخص ميشود كه در حال حاضر موقوفهخواران دانه درشتي وجود دارند كه با وجود تشكيل پرونده در محاكم قضايي و مجرم شناخته شدن نه تنها زمينهاي وقفي در اختيارشان است، بلكه به راحتي در جامعه جولان ميدهند و باز هم در كمين موقوفهاي ديگر براي تصاحب و در اختيار گرفتن هستند. در حقيقت هر روز در مقابل قانون قلدرتر از گذشته ميشوند! آيا دراين شرايط باز هم بايد اسامي دانهدرشتهاي موقوفهخواري در كشور از مردم پنهان بماند يا همانند مفسدين اقتصادي تنها اسامي متهمان ردههاي پايين رسانهاي شود؟
از لحاظ اخلاقي، شرعي و قانوني صحيح نيست به گفته سرپرست سازمان اوقاف، وقتي گفته ميشود اين مقدار حكم گرفته شده و اين مقدار حكم صادر شده يا سند موقوفات گرفته شده است، بخشي از مبارزه با موقوفهخواري است، اما معرفي موقوفهخواران از لحاظ اخلاقي، شرعي و قانوني در رسانهها درست نيست. بنابر اظهارات حجت اسلام محمدي، صلاح نيست كه موقوفهخواران در رسانهها معرفي شوند، چراكه نه از نظر اخلاقي درست است كه اين كار انجام شود و نه از لحاظ شرعي و قانوني.
از قوه قضائيه به يك اشاره، از اوقاف اعلام اسامي اما حجتالاسلام احمد شرفخاني، معاون فرهنگي سازمان اوقاف و امور خيريه درباره اعلام اسامي موقوفهخواران به «جوان» ميگويد: براي سازمان اوقاف هيچ فرقي نميكند كه شخص موقوفهخوار يك مهره درشت در جريان موقوفهخواري باشد يا يك شخص معمولي. سازمان اوقاف طبق وظيفه ذاتي و اهميت توجه به وقف، با استفاده از روشهاي گوناگون تلاش ميكند تا حد امكان زمينهاي موقوفي به جريان اصلي خود يعني همان وقف بازگردانده شود.
در حقيقت سياست ما احياي سنت حسنه وقف و مقابله با موقوفهخواري در كشور است.
به گفته شرفخاني، اينكه بايد اسامي موقوفهخواران رسانهاي شود يا نه؟ موضوعي است كه تنها به دستگاه قضايي مرتبط ميشود، به دليل اينكه دستگاه قضايي تمامي پروندههاي موقوفهخواري را با همكاري سازمان اوقاف بررسي ميكند، بايد اسامي اين افراد هم با اخذ مجوز از دستگاه قضايي انجام شود.
وي ميگويد: اگر دستگاه قضايي صلاح بداند و كوچكترين اشارهاي براي اعلام اسامي داشته باشد، اوقاف بدون وقفه و با خيال راحت اسامي موقوفهخواران را به مردم اعلام ميكند.
شرفخاني ميگويد: همه بايد اصل كار را بخواهند نه مصداق آن را؛ در مبارزه با موقوفهخواري اقداماتي انجام شده است و اصرار نداشته باشيد كه ما دنبال مصداق آن باشيم. در يك سال و نيم گذشته تا شش ماه اول سال ۹۰ حدود ۱۲هزار پرونده مربوط به موقوفهخواري تشكيل شده است كه از اين تعداد ۸۵۰۰ پرونده در حال حاضر در جريان رسيدگي قضايي در دستگاه قضايي است و تا به امروز حدود ۳ هزار رأي به نفع موقوفات ختم به خير شده است.
بنا به تأكيد وي، در صورتي كه لازم باشد براي درس عبرت ساير موقوفهخواران، قوه قضائيه بايد اسامي برخي از موقوفهخواران دانهدرشت و داراي پرونده سنگين را اعلام كند.