جوان آنلاین: تیم مدیریتی جدید جشنواره فیلم فجر در حالی از بازگشت دوباره جایزه سیمرغ بلورین بهترین فیلم از نگاه تماشاگران خبر می‌دهند که همچنان سازوکار روشنی برای رأی‌گیری و نیز کاربستی برای حفاظت و صیانت از آرای مردمی ارائه نشده است. ظاهراً سرانجام سامانه‌ای که بهمن ماه سال گذشته خزاعی، رئیس وقت سازمان سینمایی با صرف هزینه‌های قابل توجه قول تکمیل آن را داده بود همچنان در هاله‌ای از ابهام است؛ چه اینکه برگزارکنندگان جشنواره امسال از تکمیل این نرم‌افزار یا سیستم جانشین آن هیچ خبری اعلام نکردند.
سیمرغ بلورین بهترین فیلم از نگاه تماشاگران که روزگاری برای فیلمسازان کشورمان به عنوان یکی از خوشمزه‌ترین جوایز جشنواره فیلم فجر محسوب می‌شد، چند سالی است که به خاطر دست بردن در آرای مردمی و جابه‌جا کردن فیلم منتخب آرای مردم از سوی برخی دست‌اندرکاران آن در گذشته، به پاشنه آشیل اعتباری و آبرویی برای این رویداد سینمایی بدل شده است. این جایزه که در سال ۱۳۷۶ و در جریان شانزدهمین دوره جشنواره فیلم فجر به سبد جوایز این رویداد اضافه شد و هر ساله به بهترین فیلم از نگاه تماشاگران اهدا می‌شد معمولاً برای فیلمسازان یکی از مهم‌ترین سیمرغ‌های بلورین جشنواره فیلم فجر محسوب می‌شود.
فریاد افخمی و افشاگری معلم
همواره برخی سینماگرانی که فیلم آنها در رقابت با دیگر آثار عرصه را واگذار می‌کرد حرف‌های اعتراض گونه‌ای در مورد سازوکار و صحت و سلامت شیوه انتخاب فیلم برگزیده این عرصه مطرح می‌کردند، اما جدی‌ترین واکنش در این زمینه را بهروز افخمی کلید زد. آخرین روز جشنواره سی‌وسوم فیلم فجر در سال ۹۳ با نمایش فیلم «روباه» به کارگردانی بهروز افخمی همراه شد. او در نشست رسانه‌ای درباره تازه‌ترین ساخته‌اش که در هیچ بخشی نامزد دریافت جایزه سیمرغ نشد و از آرای مردمی جشنواره نیز حذف شده بود یکی از مهم‌ترین عوامل این اتفاق را عدم اکران «روباه» در سه روز نخست این دوره از جشنواره دانست و گفت: «سابقه تقلب در اعلام آمار‌های مردمی خیلی طولانی است و تا جایی که ما می‌دانیم خانه سینما همیشه تقلب کرده است.»
محمد پیرهادی، تهیه‌کننده فیلم «روباه» نیز در همان نشست خبری در باره این اتفاق اظهار کرد: دوستان خانه سینما در خلوت عذرخواهی کردند، اما این اتفاق غیراخلاقی در موضوع آرای مردمی هر سال رخ می‌دهد که آقایان هم پذیرفتند.
با سکوت مسئولان خانه سینما قصه سیمرغ مردمی جشنواره سی و سوم مورد واکاوی قرار نگرفت. شائبه بعدی درباره سیمرغ مردمی افشاگری و ادعای مرحوم علی معلم بود که پیش از آغاز سی و پنجمین جشنواره فیلم فجر توسط وی در برنامه ۷ صورت گرفت. زنده یاد علی معلم در آن برنامه مدعی شد که در خانه سینما کلاهبرداری شده و در ادوار پیشین برنده سیمرغ بهترین مردم به انتخاب مردم را عوض کرده‌اند، ولی مدیران خانه سینما مجدداً در مقابل این اتهام بزرگ سکوت کردند و بی‌سروصدا مجدداً رأی‌گیری مردمی جشنواره فیلم فجر را در اختیار گرفتند.
پاک کردن صورت مسئله
بر خلاف سرو صدا‌ها و گلایه‌هایی که در مورد نحوه رأی‌گیری و عدم امانتداری برگزار کنندگان این بخش جشنواره مطرح می‌شد این روند تا چهلمین دوره جشنواره فجر در سال ۱۴۰۰ ادامه داشت فقط با این تغییر که از دوره سی و نهم جشنواره جمع آوری و اعلام آرای مردمی در سامانه سمفا (سامانه مدیریت فروش و اکران) انجام می‌گرفت.
در چهلمین دوره جشنواره فیلم فجر که برای دومین سال پیاپی در سامانه سمفا انجام می‌گرفت، عباس نادران تهیه‌کننده فیلم سینمایی «شادروان» به وضعیت شمارش آرای مردمی در آن دوره اعتراض کرد. نادران با اشاره به اینکه درباره سامانه سمفا شائبه‌هایی وجود دارد گفت: آن چیزی که با توجه به شواهد وجود دارد، تخلف سامانه سمفای جشنواره برای برخی از فیلم‌هاست. اینکه برای مخاطبان حاضر در سالن سینما پیام آرای مردمی ارسال نمی‌شود و وقتی ارسال می‌شود که زمان رأی دادن منقضی شده یا اینکه پیام می‌رود، کد تعریف نمی‌رود. در هر سیستمی یک درصد خطا قابل قبول است، یعنی برای یک سیستم ۳ درصد تا ۵ درصد اشتباه و ایراد سیستماتیک وجود دارد، اما دو روز قبل در یک سالن سینما، ۳۹۷ نفر حضور داشتند و فقط و فقط برای ۲۰ نفر از آن ۳۹۷ نفر پیامک نظرسنجی ارسال شده است، این دیگر یک اشتباه سیستماتیک نیست. این ماجرا را از روز اول جشنواره متوجه شدیم، اسناد و مدارک آن هم محفوظ است. با حراست سازمان سینمایی این موضوع را مطرح کردیم و صحت و سقم تمام اسناد و مدارک ما بررسی شده است، اجازه نمی‌دهیم حقمان پایمال شود!
بعد از طرح این مباحث حسن مصطفوی، تهیه‌کننده فیلم «برف آخر» نیز با انتشار یک استوری ضمن تأیید صحبت‌های نادران به انتقاد از سیستم رأی‌گیری سمفا پرداخت. با بالا گرفتن اعتراضات محمد خزاعی، رئیس وقت سازمان سینمایی طی نامه‌ای از مسعود نقاش‌زاده، دبیر وقت جشنواره فجر در خواست کرد تا در زمینه اخذ آرای مردمی شفاف‌سازی کند. نهایتا حاصل این نامه‌نگاری‌ها و کمیته و گروه تشکیل دادن‌ها منجر به انتشار نامه دبیر وقت جشنواره و اتخاذ تصمیم حذف سیمرغ مردمی از جوایز این دوره از جشنواره شد.
این تصمیم باعث شد تا سه دوره پیاپی جشنواره فیلم فجر بدون سیمرغ مردمی برگزار شود. اواسط بهمن ماه سال گذشته و در جریان برپایی چهل و دومین دوره جشنواره فیلم فجر بود که رئیس وقت سازمان سینمایی از دعوت چند کارشناس برای اظهار نظر در این زمینه خبر داد و گفت: دوستانی که آمدند گفتند نرم‌افزاری که می‌خواهند طراحی کنند به این دوره نمی‌رسد. سال آینده مطمئن باشید رأی‌گیری مردمی در جشنواره خواهد بود.
بازگشت بدون برطرف شدن ابهامات
حالا و پس از گذشت سه دوره از حذف سیمرغ مردمی جشنواره فیلم فجر، چند روز پیش مسئولان برپایی جشنواره چهل و سوم فیلم فجر ضمن اعلام تصمیم برای بازگشت سیمرغ بلورین این بخش، جلسه هماهنگی در خصوص نحوه برگزاری آرای مردمی با حضور منوچهر شهسواری (دبیر جشنواره)، علی آشتیانی‌پور (مسئول برگزاری آرای مردمی و نماینده خانه سینما)، حبیب ایل بیگی (مدیرعامل سینما شهر)، محمدرضا فرجی (مدیر امور سینما‌های جشنواره)، میلاد شکرخواه (مدیر فناوری اطلاعات جشنواره) و همچنین تعدادی از کارشناسان اجرایی و نمایندگان سامانه سمفا در دبیرخانه این جشنواره برگزار کردند. در این نشست اعضای جلسه با توجه به اهمیت صیانت از آرای مخاطبان و برگزاری موفق فرایند رأی‌گیری به بحث و تبادل نظر درباره شیوه‌های اجرایی پیشنهادی پرداختند.
منوچهر شهسواری دبیر جشنواره ضمن ابراز امیدواری از بازگشت این سیمرغ به جشنواره فیلم فجر، گفت: با توجه به اعتبار و اهمیت سیمرغ مردمی برای فیلمسازان و مخاطبان سینما، در تلاش هستیم با بررسی مشکلات و مسائل بحث‌برانگیز ادوار گذشته و همچنین استفاده از فرایند‌های جدید و در نتیجه رسیدن به سازوکاری ایمن، در جشنواره پیش‌رو امکان انتخاب فیلم مورد علاقه و اخذ رأی از سوی مخاطبان فراهم شود تا بار دیگر شاهد اهدای سیمرغ مردمی به فیلمسازان باشیم. همچنین مقرر شد که فرایند نهایی اخذ رأی مخاطبان جشنواره فیلم فجر به‌زودی توسط کارشناسان جمع بندی و در اولین فرصت به صاحبان آثار و مخاطبان جشنواره اطلاع رسانی شود.
برآیند خروجی این جلسه نشان می‌دهدسیستم و نرم‌افزاری که سال گذشته رئیس وقت سازمان سینمایی به آن اشاره کرد و هزینه‌های زیادی هم برای طراحی و اجرای آن از محل بیت المال پرداخت شده، نتوانسته است نظر مستأجران جدید سازمان سینمایی را جلب کند و کلاً کنار گذاشته شده است و ظاهراً دوستان قرار است مجدداً چرخ را اختراع کنند!
