جوان آنلاین: نادیا محرابی، کارشناس انرژی معتقد است در سال‌های اخیر، ایران با رویکرد جدید در حوزه بازطراحی تجارت انرژی خود و تمرکز بر نقش‌پذیری در بازار منطقه‌ای گاز طبیعی، تلاش‌های چشمگیری برای تثبیت خود به عنوان یک بازیگر کلیدی در چشم‌انداز انرژی جهانی و منطقه‌ای انجام داده‌است. امضای قرارداد‌های گازی جدید با کشور‌های همسایه مانند روسیه و ترکمنستان گواهی بر دیدگاه استراتژیک ایران برای تبدیل‌شدن به یک هاب گازی در خاورمیانه است. در جهت تکمیل این مسیر راهبردی ایران باید مستقیماً شبکه گازی خود را به هند و روسیه متصل کند تا گام نهایی تبدیل شدن به هاب اصلی ترانزیت گاز منطقه را بردارد.
نادیا محرابی، کارشناس انرژی در رابطه با مزیت راهبردی ایران در بخش گاز و تبدیل شدن به مهره اصلی در تجارت گازی منطقه می‌گوید: ایران دارای یکی از بزرگ‌ترین ذخایر گاز طبیعی جهان است که پس از روسیه در رتبه دوم قرار دارد. این کشور منابع انرژی فراوانی به همراه شبکه گسترده‌ای از خطوط لوله گاز به طول بیش از ۴ هزارکیلومتر دارد. این مزیت جغرافیایی استراتژیک، ایران را به عنوان یک کاندیدای ایده آل برای خدمت به عنوان یک مرکز ترانزیت گاز برای همسایگان خود قرار می‌دهد و مسیری حیاتی برای عرضه گاز به بازار‌های کلیدی در جنوب آسیا و منطقه وسیع‌تر فراهم می‌کند.
وی در ادامه می‌افزاید: با روی کار آمدن دولت سیزدهم، به ریاست ابراهیم رئیسی نیز تمرکز بر ترانزیت گاز تشدید شد و توافقنامه‌های امضا شده، نقطه عطف مهمی در تلاش ایران برای استفاده از منابع انرژی خود برای رشد اقتصادی و نفوذ ژئوپلیتیکی شد. موضوعی که در دولت چهاردهم نیز در محوریت قرار گرفت.
این کارشناس انرژی، با اشاره به محوریت ایران در زمینه سوآپ گاز روسیه می‌گوید: یکی از قرارداد‌های قابل توجه، قرارداد سوآپ گاز با روسیه بود که امکان انتقال گاز روسیه به پاکستان و هند از طریق خاک ایران را فراهم می‌کرد. این توافق نه تنها همکاری بین ایران و روسیه را تحکیم می‌کند، بلکه یک راه راهبردی برای روسیه فراهم می‌کند تا صادرات گاز خود را بدون نیاز به خطوط لوله مستقیم به شبه قاره افزایش دهد.
محرابی تأکید می‌کند: نقش ایران در این مبادله می‌تواند بسیار مهم باشد، زیرا نه تنها جریان گاز را تسهیل می‌کند، بلکه خود را به عنوان یک واسطه قابل اعتماد معرفی می‌کند. ایران با زیرساخت‌های خط لوله گسترده خود، می‌تواند گاز را به طور مؤثر بین کشور‌های همسایه انتقال دهد و در نتیجه جایگاه خود را به عنوان یک هاب ترانزیتی تثبیت کند.
وی با اشاره به قرارداد جدید گاز با ترکمنستان می‌افزاید: به همین ترتیب، ایران قرارداد سوآپ گاز با ترکمنستان را برای تسهیل انتقال گاز ترکمنستان به عراق نهایی کرده است. این توافق نشان دهنده تعهد ایران به تقویت روابط با همسایه شمالی خود و در عین حال رسیدگی به تقاضای رو به رشد انرژی عراق است. از آنجایی که عراق به بازسازی ادامه می‌دهد، نیاز این کشور به تأمین گاز پایدار حیاتی است و ایران در موقعیت خوبی برای پاسخگویی به این تقاضا قرار دارد.
این کارشناس انرژی، در مورد پیامد‌های استراتژیک تبدیل شدن به یک هاب گاز می‌گوید: ایران با تثبیت خود به عنوان یک منبع و مسیر ترانزیتی قابل اعتماد، می‌تواند امنیت انرژی را در منطقه‌ای که از لحاظ تاریخی مستعد تنش‌های ژئوپلیتیکی بوده است، تقویت کند و همانطور که ایران نقش مسلط‌تری در ترانزیت گاز منطقه‌ای دارد، امنیت تأمین انرژی برای کشور‌هایی مانند پاکستان، هند و عراق به میزان قابل توجهی افزایش خواهد یافت. در شرایطی که بازار جهانی انرژی به دلیل عوامل مختلف، از جمله اختلافات ژئوپلیتیکی و نوسان قیمت نفت، نوسانات را تجربه می‌کند، عرضه گاز پایدار از ایران می‌تواند قابلیت اطمینان را برای همسایگان خود فراهم کند. این ثبات نه تنها در خدمت منافع ایران است، بلکه باعث تقویت همکاری‌های اقتصادی در منطقه می‌شود.
محرابی با اشاره به رشد اقتصادی و درآمد ارزی برای ایران تأکید می‌کند: آرزوی ایران برای تبدیل شدن به هاب گاز نیز پیامد‌های قابل توجهی برای رشد اقتصادی آن خواهد داشت. ایران با قرار گرفتن خود به عنوان یک نقطه ترانزیت کلیدی برای تأمین گاز، پتانسیل ایجاد درآمد ارزی قابل توجهی از طریق هزینه‌های ترانزیت را دارد. علاوه بر این، افزایش تعاملات با کشور‌های همسایه می‌تواند منجر به سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌ها، انتقال فناوری و ایجاد شغل در بخش انرژی شود. جریان نقدی حاصل از قرارداد‌های ترانزیتی را می‌توان مجدداً در اقتصاد سرمایه‌گذاری کرد و چرخه‌ای از رشد را تقویت کرد که برای کشوری که با چالش‌های اقتصادی مواجه است ضروری می‌باشد.
این کارشناس انرژی، با اشاره به چشم انداز اتصال مستقیم گاز از روسیه به هند می‌گوید: یکی از بلندپروازانه‌ترین اهداف قرارداد‌های گازی جدید، ایجاد ارتباط مستقیم گازی از روسیه به هند از طریق خاک ایران است. این مسیر نشان‌دهنده یک پیوند حیاتی در معماری وسیع‌تر انرژی منطقه است و پتانسیل ایجاد تحول در پویایی تجارت گاز را دارد. اتصال مستقیم گازی ایران به هند و روسیه، یکی از بزرگ‌ترین تولیدکنندگان گاز جهان را با یکی از بزرگ‌ترین مصرف کنندگانش پیوند می‌دهد، بنابراین مستقیماً این دو اقتصاد را به هم مرتبط می‌کند و یک مشارکت انرژی قوی ایجاد می‌کند.
وی می‌افزاید: در سال‌های اخیر، ایران با رویکرد جدید در حوزه بازطراحی تجارت انرژی خود و تمرکز بر نقش‌پذیری در بازار منطقه‌ای گاز طبیعی، تلاش‌های چشمگیری برای تثبیت خود به عنوان یک بازیگر کلیدی در چشم‌انداز انرژی جهانی و منطقه‌ای انجام داده است. امضای قرارداد‌های گازی جدید با کشور‌های همسایه مانند روسیه و ترکمنستان گواهی بر دیدگاه استراتژیک ایران برای تبدیل شدن به یک هاب گازی در خاورمیانه است. در جهت تکمیل این مسیر راهبردی ایران باید مستقیماً شبکه گازی خود را به هند و روسیه متصل کند تا گام نهایی تبدیل شدن به هاب اصلی ترانزیت گاز منطقه را بردارد.
