جوان آنلاین: وضعیت ذخایر کالاهای استراتژیک کشور در زمان آغاز فعالیت دولت سیزدهم بحرانی بود، به شکلی که تنها برای ۴۵روز کالاهای اساسی ذخیره شده بود. مردم برای خرید مایحتاج‌شان مجبور بودند ساعت‌ها در صف‌های طویل مرغ، گوشت و حتی روغن با نرخ دولتی معطل بمانند تا شاید یک تا دو عدد مرغ نصیب‌شان شود. قیمت این کالاهای سفره مردم نیز در بازار آزاد به شدت گران شده بود. اکنون بعد از سه سال نه تنها صف‌های طولانی برچیده شده، بلکه میزان ذخایر کالاهای اساسی کشور در وضعیت بی‌نظیری است و ذخایر نهاده‌ها هم تا پایان مهرماه و بیشتر تأمین شده است. وزیر جهاد کشاورزی از بهترشدن اوضاع کشاورزی و مثبت‌شدن شاخص‌ها در این بخش خبر می‌دهد و می‌گوید: نرخ رشد ارزش‌افزوده کشاورزی به مثبت میل کرده و تراز تجاری بخش کشاورزی ۲میلیارد دلار بهبود یافته است.
اردیبهشت سال۱۴۰۰ بود که عکس‌هایی از انتظار مردم در صف‌های خرید مرغ، گوشت، تخم‌مرغ و روغن در فضای مجازی منتشر شد. در همان زمان خبر‌هایی از خالی‌بودن انبار‌ها و ذخایر استراتژیک دولت تدبیر به گوش می‌رسید، به طوری که در ۱۹ خرداد همان سال خبری مبنی بر اینکه تنها برای ۵/۲ ماه ذخیره نهاده‌های دامی داریم! منتشر شد. حسن عباسی‌معروفان، سرپرست دفتر خدمات بازرگانی معاونت توسعه بازرگانی وزارت جهاد کشاورزی نیز در گفتگو با خبرنگاری درباره میزان ذخایر نهاده‌های دامی گفت: ماهانه حدود یک‌میلیون‌و۷۰۰هزارتن مصرف نهاده‌های دامی کشور است که با در نظر گرفتن موجودی ۴میلیون‌و۲۰۰هزارتنی یعنی برای حدود ۵/۲ ماه ذخیره داریم. انتشار این اخبار در حالی بود که بر اساس آیین‌نامه‌ها و بخشنامه‌های ابلاغی موجود باید محصولات مختلف اساسی به میزان مصرف شش ماه در انبار‌ها ذخیره شوند تا در صورت بروز مشکل در واردات و تولید از آنها استفاده شود. اوضاع نهاده‌های دامی نیز در همان زمان تعریفی نداشت، به طوری که مرغداران به دلیل کمبود نهاده و قیمت کم تخم‌مرغ اقدام به حذف گله‌های مرغ تخمگذار کرده بودند و همین اقدام باعث شد در پاییز و زمستان قیمت مرغ و تخم‌مرغ به شدت گران شود.
جلال محمودزاده، عضو کمیسیون کشاورزی مجلس با تأکید بر اینکه بسیاری از مرغداری‌های پرورش مرغ گوشتی مجبور به تعطیلی واحد‌های خود شده‌اند، عنوان کرد: در زمان حاضر میزان تولید تخم‌مرغ به شدت کاهش پیدا کرده است. دولت برای جلوگیری از بروز مشکل در زمینه تأمین کالاهای اساسی در بازار باید ذخایر استراتژیک داشته باشد.
وی با اعلام اینکه متأسفانه ذخیره استراتژیک کالاهای مختلف اساسی در کشور برای حدود ۲۵روز تا یک ماه کافی است، ادامه داد: کاهش میزان ذخیره استراتژیک اقلام اساسی مورد نیاز کشور باعث بروز مشکلاتی در آینده می‌شود.
دولت روحانی برخی ذخایر را با کسری چندبرابری تحویل داد
سیاست‌های اتخاذی دولت روحانی به گونه‌ای بود که نه تنها شاخص‌های مختلف اقتصادی در کشور تحت‌الشعاع قرار گرفته و چرخه تولید مختل شده بود، بلکه ذخایر کالاهای استراتژیک که ارتباط مستقیمی با سفره و معیشت مردم داشت نیز با مسائل اساسی روبه‌رو بود. دولت‌های یازدهم و دوازدهم، ذخایر استراتژیک را در وضعیت نامتناسب و بحرانی به دولت سیزدهم تحویل دادند. بررسی آمار‌های وزارت صنعت، معدن و تجارت در پایان خرداد ماه سال۱۴۰۰ نشان می‌دهد کشور در زمینه تأمین روغن خام با بیش از یک‌میلیون‌تن کسری، در تأمین شکر با بیش از ۶۰۰هزارتن کسری و همچنین در تأمین برنج با ۳/۱ میلیون‌تن کسری مواجه بوده است.
همچنین در همین زمان کسری گندم ۷/۶ میلیون‌تن و کسری نهاده‌های دامی ۸/۱۲ میلیون‌تن ثبت شده بود. تمام این آمار در حالی بوده که در سال۱۳۹۲ و همزمان با پایان دولت دهم، میزان ذخیره برخی از این اقلام بیش از حد نیاز بوده است، به طوری که روغن خام ۱۸۱هزارتن بیش از نیاز کشور ذخیره شده و شکر و برنج نیز به ترتیب بیش از ۳۵۰هزارتن و بیش از ۴۰۰هزارتن در ذخایر وجود داشته‌اند. دولت یازدهم، گندم را با کسری ۹/۱ میلیون‌تنی در سال۱۳۹۲ تحویل گرفت، اما در پایان فعالیت خود، همین محصول اساسی و مهم را با کسری ۷/۶ میلیون تنی به دولت سیزدهم تحویل داده است. میزان کسری نهاده‌های دامی نیز در سال۱۳۹۲ حدود ۷/۲ میلیون‌تن بوده و در پایان دولت دوازدهم به ۸/۱۲ میلیون‌تن رسیده است.
دولت مردمی از نخستین روز‌های مسئولیت در کنار تلاش برای برچیدن صف‌های مایحتاج مردم که آن را خلاف کرامت انسانی می‌دانست، گام در راه اصلاحات ساختاری برای تأمین معیشت و امنیت غذایی و روانی مردم گذاشت. صف‌های این گرفتاری تصویر خوشایندی از ایران در آستانه انتخابات نبود و تغییر در این شرایط یکی از مهم‌ترین اهداف آیت‌الله سیدابراهیم رئیسی برای حضور در رقابت‌های انتخاباتی بود؛ پس از پیروزی در انتخابات هم دغدغه دولت مردمی او در تأمین کالاهای اساسی در تصمیمات ستاد تنظیم بازار، قرارگاه امنیت غذایی و دیگر سازمان‌ها و نهاد‌های مجری و ناظر بروز و ظهور پیدا کرد. تصمیمات ساختاری، چون تفویض مدیریت کل زنجیره غذایی به وزارت جهاد کشاورزی یا طرح توزیع هوشمند کالاهای اساسی در کنار تنظیم پروسه واردات و توزیع کالاهای اساسی، از مهم‌ترین تصمیمات شش‌ماهه نخست دولت بود. مجموعه این اقدامات باعث شد در بهمن ماه همان سال رئیس‌جمهور فقید به مردم اطمینان داد امروز هیچ نگرانی‌ای در ذخایر کالاهای اساسی وجود ندارد.
ذخایر کالاهای اساسی کشور در وضعیت بی‌نظیری قرار دارد
اکنون در سومین سال خدمت دولت مردمی، از وزارت جهاد کشاورزی خبر می‌رسد برخلاف روز‌های پایانی دولت تدبیر، ذخایر کالاهای استراتژیک و نهاده‌های دامی برای سه تا شش ماه آینده تأمین است. روز جمعه سرپرست ریاست جمهوری در بازدید از مرکز پایش اطلاعات کشاورزی ایران در جریان آخرین آمار ذخایر کالاهای اساسی و میزان پرداخت طلب گندمکاران قرار گرفت. در این بازدید وزیر جهاد کشاورزی گفت: میزان ذخایر کالاهای اساسی کشور در وضعیت بی‌نظیری است و ذخایر نهاده‌ها هم تا پایان مهرماه و بیشتر تأمین شده است.
محمدعلی نیکبخت با بیان اینکه سفره غذا در حال تثبیت و گسترش است، تأکید کرد: در تولید مرغ و تخم‌مرغ با تأمین کافی و بموقع منابع پایه تولید، نهاده و تلاش مستمر تشکل‌ها و تولیدکنندگان از گلوگاه تأمین بازار داخل عبور کرده‌ایم و حالا تقویت صادرات، دغدغه اصلی است.
وی افزود: مسئولان وزارت جهاد کشاورزی با توجه به اوضاع بسیار خوب ذخایر نهاده‌های دامی می‌توانند با تولیدکنندگان تفاهمنامه تولیدقرارداد منعقد کنند. وزیر جهادکشاورزی با بیان اینکه شاخص‌های اقتصادی کشاورزی ایران رو به بهبود است، اعلام کرد: در نرخ تورم مواد غذایی از نرخ تورم کل یک‌درصد کاهش یافته است. نیکبخت از بهترشدن اوضاع کشاورزی هم خبر داد و گفت: نرخ رشد ارزش‌افزوده کشاورزی به مثبت میل کرده و تراز تجاری بخش کشاورزی ۲میلیارد دلار بهبود یافته است.
وی افزود: شاخص‌های مهم کشاورزی از جمله افزایش نرخ رشد ارزش‌افزوده از منفی ۶/۴درصد در بهار سال گذشته به مثبت ۵/۰درصد در زمستان سال۱۴۰۲ رسیده و همچنین یک‌میلیارد دلار صادرات در سال گذشته نسبت به سال۱۴۰۱ افزایش یافته است.
پرداخت ۳۰هزار‌میلیاردتومان از مطالبات گندمکاران
به گزارش ایسنا، محمد مخبر، سرپرست ریاست‌جمهوری در این بازدید، در جریان کار سامانه‌های پهنه‌بندی کشاورزی برای ثبت اطلاعات کشاورزان بر اساس سیستم هوشمند، سامانه سامکا (اطلاعات مکانی کشاورزی ایران) پایش میزان کاشت و برداشت محصولات با کمک تصاویر ماهواره‌ای، سامانه سیفا (خرید گندم)، سامانه هوشمند رصد و پایش زنجیره طیور، سامانه ذخایر استراتژیک و سامانه کنترل پایش مواد کودی قرار گرفت.
سرپرست ریاست‌جمهوری ضمن این بازدید با قدردانی از دست‌اندرکاران وزارت جهادکشاورزی برای راه‌اندازی مرکز پایش و جمع‌آوری برخط اطلاعات کشاورزی کشور، بر سیاستگذاری هوشمندانه مبتنی بر اطلاعات سامانه‌ها، مدیریت و پیش‌بینی میزان تولیدات، عرضه در بازار و نیاز‌های مصرف‌کنندگان با بهره‌گیری از این سامانه‌ها تأکید کرد و گفت: مدیریت قیمت و فراوانی محصولات کشاورزی از مهم‌ترین مأموریت‌های وزارت جهادکشاورزی با کمک اطلاعات سامانه‌های مرکز پایش اطلاعات کشاورزی ایران است.
مخبر همچنین بر لزوم توجه به هزینه تمام‌شده و به ویژه هزینه حمل‌ونقل محصولات کشاورزی، دامی و باغی به لحاظ جغرافیایی، گسترش کشت فراسرزمینی، تکمیل و به‌روزکردن الگوی کشت و کنترل واردات محصولات کشاورزی تأکید کرد.
سرپرست ریاست جمهوری افزود: توجه به تولید در دولت سیزدهم محوری جدی بود و به لطف خدا در حوزه کشاورزی و دامی، تولید گندم و مرغ و وضعیت گوشت، نسبتاً به نقطه خوبی رسیدیم، البته باید عقب‌ماندگی‌ها در بعضی زمینه‌ها نیز هر چه سریع‌تر جبران شود. باید راندمان بخش کشاورزی و میزان تولید تناژ در هکتار مدیریت شود. همچنین اگر مصرف آب در بخش کشاورزی مدیریت شود، چندبرابر نیاز کشور آب در این بخش خواهیم داشت.
وی افزود: وضعیت ذخایر راهبردی محصولات کشاورزی با تلاش‌های وزارت جهادکشاورزی، سازمان برنامه و بودجه و بانک مرکزی نسبت به پنج سال‌گذشته بی‌نظیر بوده و در برخی محصولات تا ۹ماه ذخیره کافی صورت گرفته است.
سرپرست ریاست جمهوری در خصوص مطالبات گندمکاران تصریح کرد: تاکنون حدود۴۰هزار‌میلیارد تومان گندم خریداری شده که ۳۰هزار‌میلیارد تومان از آن به کشاورزان پرداخت شده است و مابقی مطالبات آنان به زودی پرداخت می‌شود.
همچنین در این بازدید گزارشی از کنترل تورم نقطه‌به‌نقطه مواد غذایی و رساندن آن به زیر ۲۳درصد در سال۱۴۰۳، روند خرید گندم از کشاورزان در سال‌جاری، مدیریت تولید محصولات اساسی بخش کشاورزی، مقایسه برنامه و درصد تحقق جوجه‌ریزی به تفکیک استانی از ابتدای خرداد تاکنون، ذخیره و میزان موجودی ۶۵هزارتنی مرغ، میزان فروش و ذخایر نهاده‌های دامی کشور، ذخیره یک‌میلیون‌و۲۱۳هزارتنی ذرت، ۷۴۳هزارتنی کنجاله سویا و ۲۴۸هزارتنی جو و همچنین ۴۴۲هزارتنی ذخیره کود کشور در سال‌جاری و برنامه‌ریزی برای رسیدن آن به ۷۰۰هزار تن برای کشت پاییزه ارائه شد.
