اختصاصی جوان آنلاین: سقف تسهیلات خرید و ساخت مسکن از محل اوراق گواهی حق تقدم دو برابر شد. این تسهیلات پیش از این در تهران، انفرادی ۲۰۰ میلیون تومان و برای زوجین ۴۰۰ میلیون تومان بود که بر اساس مصوبه جدید شورای پول و اعتبار، سقف تسهیلات در تهران انفرادی به ۴۰۰ میلیون تومان و برای زوجین به ۸۰۰ میلیون تومان افزایش یافت که با در نظر گرفتن رقم وام جعاله این مبلغ در تهران و برای زوجین به ۹۶۰ میلیون تومان میرسد. با توجه به هزینه حدود ۱۶۰ میلیون تومانی خرید اوراق، در مجموع حدود ۸۰۰ میلیون تومان دست خریدار را میگیرد.
اقساط سنگین و دستور بانک مرکزی برای پلکانی کردن
اقساط این وام از مواردی است که که در چند روز گذشته انتقادات زیادی را به همراه داشته است. به دنبال این انتقادات که حاکی از عدمتناسب آن با استطاعت پرداخت خانه اولیها داشت، بانک مرکزی در بخشنامهای به بانک عامل بخش مسکن تاکید کرد امکان بازپرداخت پلکانی اقساط را حسب درخواست متقاضیان وام فراهم کند. این دستور بانک مرکزی در شرایطی است که بررسیها نشان میدهد حتی با پلکانی کردن اقساط نیز تفاوت چندانی در حل مشکل متقاضیان ایجاد نمیشود.
منظور از اقساط پلکانی این است که به جای تعیین یک رقم ثابت به عنوان قسط در طول کل دوره بازپرداخت، رقم پایین تری در سال اول تعریف میشود و سپس سالانه به درخواست متقاضی سه، پنج یا ۹درصد بر آن افزوده خواهد شد.
بررسیها نشان میدهد سرجمع قسط سقف وام مسکن با رقم ۹۶۰ میلیون تومان در تهران که در حالت عادی ۲۰ میلیون و ۵۰۰هزار تومان است، به روش پلکانی با نرخ ۳درصد به ۱۸ میلیون و ۸۰۰هزار و با نرخ ۵درصد به ۱۷ میلیون و ۸۰۰هزار تومان در سال اول کاهش پیدا میکند. در واقع کاهش قسط وام مسکن در این صورت چیزی بین ۸ تا ۱۳درصد خواهد بود و به این ترتیب همچنان سطح جدید اقساط از استطاعت پرداخت متقاضیان مسکن با توجه به سطح حقوق و دستمزد فاصله زیادی دارد. در واقع اگر فرد یا زوجی توان بازپرداخت ماهانه حدود ۱۸ میلیون تومان بابت وام مسکن را داشته باشد، احتمال اینکه بتواند از عهده قسط ۲۰ میلیون تومانی بربیاید نیز کم نیست.
دریافت وام مسکن برای اغلب مردم نشدنی است
رحمتاله فیروزی، عضو کمیسیون عمران مجلس در این باره گفت: در حال حاضر میانگین حقوق کارمندان ۱۲ میلیون تومان است، اما بسیاری از متقاضیان مسکن و اقشاری که صاحبخانه نیستند، از قشر کارگر هستند یا اینکه شغلی ندارند بنابراین دریافت وام مسکن برای اغلب مردم نشدنی است.
او درباره اقساط ۱۹ میلیون تومانی وام ۹۶۰ میلیون تومانی خرید مسکن نیز گفت: واقعیت این است که من به عنوان نماینده مجلس هم توان پرداخت قسط ۱۹ میلیون تومانی برای وام خرید مسکن را ندارم، چه برسد به کارگر و کارمندی که صاحبخانه نیستند.
همچنین عبدالجلال ایری، سخنگوی کمیسیون عمران مجلس نیز گفت: متقاضیان این وام باید ماهانه بیش از ۱۹ میلیون پرداخت کنند که برای اکثر مردم با این حجم از گرانی کالاها غیر ممکن است.
او در ادامه البته انتقاداتی را نیز به مبلغ وام وارد کرد و گفت: وام حدودا ۷۹۰ میلیون تومانی خرید مسکن، برای خرید یک واحد ۱۶ متری در تهران کافی است.
کارشناسان درباره اینکه وام مسکن به بازار مسکن کمک میکند؟ میگویند که وام مسکن به بازار کمک میکند؛ منتها به خرید مسکن توسط اقشار با درآمد بالا. به گفته آنها بازپرداخت وام ۹۶۰ میلیون تومانی در حدی نیست که افراد با درآمدهای معمولی از پس آن برآیند، بنابراین کمک میکند که گروهی که به قصد سرمایهگذاری به دنبال خرید مسکن هستند، از این وام استفاده کنند و در نهایت این خانهها را اجاره میدهند.
عدم استطاعت وام جدید مسکن با توان متقاضیان مورد تاکید کاربران فضای مجازی قرار گرفت. یکی از کاربران گفت: کسی که بتونه قسط ۲۰ میلیونی بده یعنی در آمد ۴۵ میلیونی داره و اونی که ۴۵ میلیون درآمد داره قطعا خونه داره.
کاربر دیگری نوشت: مگه حقوق چقدره؟ با اضافه کاری و همه چیز ۱۴ میلیون تومان.
یکی از کاربران نیز عنوان کرد: تا وقتی که قیمت کاذب مسکن سقوط آزاد نکند و واقعی نگردد، افزایش میزان وام نمیتواند کسی را خانه دار کند. او میگوید: مشکل سطح حقوقها و درآمد مردم است که در طول سالها متناسب با تورم افزایش نیافتهاند و قدرت خرید مردم هر سال کمتر شده.
۲ راهکار مهم سیاستگذار برای بهبود قدرت خرید خانه اولیها
به نظر میرسد سیاستگذار به جای تمرکز بر پلکانی شدن وام، باید زمان بازپرداخت وام را طولانیتر و همانند بسیاری از کشورها به ۲۰ سال و بنا به شرایط حتی بالاتر از ۲۰ سال نیز برساند. با این روش به طور حتم بازپرداخت وام با درآمدهای کنونی خانوارها تناسب بیشتری پیدا میکند. در خصوص مبلغ فعلی وام نیز ذکر این نکته ضروری است که اگرچه وام فعلی نیز نمیتواند مبلغ خرید خانه را به طور کامل پوشش دهد، اما در شرایط اصلاح مبلغ اقساط باز هم میتواند کورسوی امیدی برای آن دسته از خانه اولیهایی باشد که به امید خرید خانه مبلغی را پس انداز داشته اند.
اما راهکار مهمتر از وام دهی و یا اقساط معقولانهتر وام مسکن، ضرورت کاهش نرخ تورم و همچنین رشد اقتصادی است. در شرایطی که نرخ دلار و تورم روند فزایندهای داشته باشد هیچ کدام از سیاستهای حمایتی دولت در زمینه تقویت تقاضا نمیتواند موثر واقع شود. واقعیت آن است که همین حالا نیز علی رغم تمامی گزارشهای مبنی بر رکود و کاهش قیمت مسکن در چند ماه اخیر، حبابهای ناشی از افزایش بی رویه قیمتها در زمستان سال گذشته هنوز تخلیه نشده است. این وضعیت منجر به رکود شدید در بازار مسکن شده است.
یکی از واسطههای ملکی در این زمینه به خبرنگار «جوان آنلاین» میگوید: به هر میزان که در زمستان سال گذشته و ماههای ابتدایی سال فروشندگان تمایلی به عرضه نداشتند و نشستهای خود با خریداران را در لحظه آخر بر هم میزدند، اما هم اکنون شرایط تغییر کرده و فروشندگان حاضرند با قیمتهایی که متقاضی برای آن وجود دارند ملک خود را به فروش برسانند.
یکی دیگر از مشاوران املاک نیز از عقب نشینی فروشندگان از قیمتهای اعلام شده قبلی و البته نبود خریدار در این بازار به «جوان آنلاین» گفت و ابراز امیدواری کرد که بهبود شاخصهای کلان اقتصادی میتواند به کاهش بیشتر قیمت مسکن منجر شود.
به هر ترتیب آنچه در حال حاضر اهمیت دارد ریزش قیمتهای پیشنهادی مسکن در شهرهای پرند، پردیس و هشتگرد است که بسیاری از خانوارها را نسبت به خرید مسکن امیدوار کرده است. آن طور که واسطههای ملکی در پرند میگویند با نقدینگی حدود ۶۰۰ میلیون تومان نیز میتوان در این شهر زمین خریداری کرد. با این اوصاف با تسهیلات جدید میتوان بخش قابل توجهی از قیمت یک آپارتمان در پرند را پوشش داد.