
رئيسجمهور تركيه از توافق امنيتي بين تهران - آنكارا مقابل طرح جدايي اقليم از عراق خبر ميدهد؛ توافقي كه منابع غيررسمي در رژيم صهيونيستي از آن ابراز نگراني ميكنند. ايران هنوز به طور رسمي وجود چنين توافقي را تأييد نكرده، ولي سخنگوي وزارت امور خارجه ميگويد كه دو طرف مذاکرات «مهم و تعيينکنندهاي» در مورد همهپرسي اقليم كردستان عراق داشتهاند.
به گزارش «جوان»، مسعود بارزاني رئيس اقليم کردستان روز گذشته براي چندمين بار متوالي تأكيد كرد «تحت هيچ فشاري» از همهپرسي جدايي اقليم کردستان كوتاه نخواهد آمد؛ همهپرسياي كه 25 سپتامبر 2017(سوم مهر 96) برگزار خواهد شد و تنها رژيم صهيونيستي از آن بهطور رسمي استقبال كرده است. هفته قبل سرلشكر علي باقري، رئيس ستاد كل نيروهاي مسلح در سفري كمسابقه به آنكارا رفت؛ سفري كه روزنامه رأي اليوم در سرمقاله ديروز خود آن را «جزو سفرهاي رسمي نادر در اين سطح» توصيف كرده و شبکه خبري «روسيا اليوم» هم نوشته است: «ژنرالهاي ايراني طي ربع قرن گذشته به ندرت در سفر رسمي به ترکيه رفتهاند.» از سرلشكر علي باقري در آنكارا در بالاترين سطح استقبال شد و او با رجب طيب اردوغان، رئيسجمهور تركيه ملاقات و با «خلوصي اکار» رئيس ستاد ارتش ترکيه مذاكرات امنيتي پشت درهاي بسته داشت. حالا به فاصله كمتر از يك هفته از سفر سر لشكر علي باقري گفته ميشود، قرار است خلوصي اکار هم به زودي به تهران سفر كند.
مطبوعات تركيه پيش از اين گفته بودند در سفر سرلشكر باقري به آنكارا توافقنامه گسترش همکاري نظامي امضا شده؛ موضوعي كه تاكنون مقامهاي رسمي دو طرف وجود آن را تأييد نكرده بودند ولي ديروز رجب طيب اردوغان، رئيسجمهور تركيه گفت مقامهاي نظامي كشورش با سرلشكر علي باقري درباره «احتمال اقدام مشترک عليه گروههاي تروريستي» گفتوگو كرده و خود او هم درباره اينکه چگونه ميشود اين کارها را انجام داد، گفتوگوهاي بيشتري با او داشته است. اردوغان گفته است: «انجام عمليات مشترک از نقطه نظر ديپلماتيک با رئيس ستاد مشترک نيروهاي مسلح ايران بررسي شد. تلاشها در اين خصوص ادامه خواهد يافت، زيرا تروريستهاي «حزب کارگر کردستان» شعبهاي در ايران دارند. اين نوع سازمانها هم براي ايران و هم براي ترکيه ضرر به بار ميآورند.» در حالي كه آنكارا طي چند هفته گذشته، ساخت ديوار امنيتي در مرزهاي ايران را شروع كرده، رجب طيب اردوغان پيش از سفر ديروز خود به اردن گفته كه بعد از سفر سرلشكر علي باقري اقدام مشترک عليه حزب کارگران کردستان (پ.ک.ک) و شاخه ايراني آن پژاک امکانپذير است.
در تهران درباره سطح و عمق توافق با احتياط بيشتري موضعگيري ميشود، ولي سرلشكر باقري هم تأييد كرده در جريان سفر اخير «موضوع احتمال وقوع همهپرسي در شمال اين کشور(عراق) مورد بحث قرار گرفت که دو طرف نظرشان بر اين بود جغرافياي سياسي کشور عراق نبايد به هيچ عنوان تغيير کند.» همچنين بهرام قاسمي، سخنگوي وزارت امور خارجه ديروز با بيان اينکه مواضع ما «در مورد همهپرسي و حاکميت و تماميت ارضي عراق روشن است» تلويحاً توافق امنيتي ايران و تركيه را تأييد كرده است.
قاسمي درباره سفر سرلشکر باقري به ترکيه و اينکه آيا توافق خاصي بين دو کشور درباره سوريه صورت گرفته، گفته است: «سفر رئيس ستاد مشترک ايران سفري بينظير بود، به لحاظ اينکه با ترکيه در اين سطح تبادلي نداشتيم و به دعوت همتاي سرلشکر باقري صورت گرفت و استقبال خوب و مذاکرات مهم و تعيينکنندهاي انجام گرفت و ايشان ديدار مثبت و سازندهاي با رئيسجمهور ترکيه داشت.» قاسمي افزود: «در آينده ميتوانيم شاهد آثار مثبت اين سفر در روابط دوجانبه و تحولات منطقه باشيم. قرار شد اين رايزنيها ادامه يابد و اميدواريم در آينده شاهد سفر متقابل همتاي ترک سرلشکر باقري به تهران باشيم.»
فاز جديد
روز گذشته اقليم كردستان اولين گام خود را براي همهپرسي برداشت و نخستين مراکز رايگيري براي برگزاري همهپرسي استقلال در سپتامبر و انتخابات پارلماني و رياستي در نوامبر آينده در اربيل مشخص شدند. همزمان مقامهاي ايران و تركيه تأييد ميكنند روابط امنيتي دو طرف تحت تأثير مسئله اقليم در حال ورود به مرحلهاي جديد است. سخنگوي وزارت امور خارجه با اشاره به سفر سرلشكر باقري به آنكارا گفته اين نوع سفرها در اين سطح زماني است که روابط دو کشور از يک فازي به فاز ديگر ورود پيدا ميکند و از يك «جهش» در مناسبات امنيتي دو كشور صحبت كرده است. بهرام قاسمي ميگويد: «اين سفر يک جهش و گام تفاهمي در روند روابط دو کشور بود و آن را به فال نيک ميگيريم و اميدواريم به نفع منطقه و صلح و ثبات در منطقه باشد.» علي قائممقامي، کارشناس مسائل ترکيه نيز در گفتوگو با تسنيم در خصوص توافق افزايش همکاريهاي نظامي ايران و ترکيه با اشاره به اينکه همکاريهاي نظامي طرفين در سطح عاليرتبه براي نخستين بار انجام ميگيرد، گفته است: «سفر رئيس ستاد کل نيروهاي مسلح جمهوري اسلامي ايران به آنکارا براي اولين بار بعد از انقلاب اسلامي ايران اتفاق افتاد.» روزنامه رأياليوم هم ديروز در سرمقاله خود به بررسي روابط بين ايران و ترکيه پرداخت و نوشت: «گرايش اقليم کردستان عراق براي جداييطلبي از عراق و حمايت امريکا و غرب از آن باعث نزديک شدن روابط ترکيه و ايران و حرکت آنها در مسير بستن يک توافق نظامي راهبردي شده است.»
تلآويو؛ تنها حامي، تنها نگران
نزديك شدن تهران و آنكارا در مدار مسئله اقليم نگراني رژيم صهيونيستي به عنوان تنها طرف حامي جدايي اقليم را به دنبال داشته است. روزنامه فرامنطقهاي القدس العربي نوشت: در حالي که بيشتر کشورهاي جهان اعم از امريکا، روسيه و آلمان مخالف برگزاري همهپرسي استقلال کردستان عراق هستند، اسرائيل تنها حامي اين قضيه است. مارتين شرمن، رئيس و بنيانگذار انديشکده مطالعات استراتژيک رژيم صهيونيستي ميگويد: «اينکه ايران و ترکيه در پي تصميم مقامات اقليم کردستان عراق براي برگزاري همهپرسي، در حال تشکيل يک اتحاد هستند، براي اسرائيل ترسناک و ناميمون است.» اين تحليلگر در مصاحبه با يک شبکه اسرائيلي با تشبيه کردن مسئله همهپرسي استقلال کردستان عراق به «چسبي» که ايران و ترکيه را به هم نزديک کرده، ميگويد: «براي اينکه چنين دولتي تشکيل شود، بايد به نوعي مخالفت ايران و ترکيه با آن را کاهش داد.» او ابراز اميدواري کرده موقعيتهاي متغير، باعث تغيير منافع و به تبع آن تغيير اتحاد ايران و ترکيه شود.