خوف و رجا واژه‌اي است كه با آن به خوبي مي‌توان مذاكرات ديروز ژنو را توصيف كرد. ظريف از تهران به وين برگشته است و ديدارهاي خود را با كري از سر گرفته است تا بتواند كار را به سرانجامي برساند.
ظريف با خود مهمانان تازه‌اي را به وين آورده است كه البته همراه هميشگي وي در جريان مذاكرات بوده‌اند، علي اكبر صالحي و حسين فريدون كه رابط تيم مذاكره كننده و شخص رئيس‌جمهور است و اين تيم اميدوار است بتواند قايق مذاكرات را به سر منزل مقصود برساند. حالا سؤال اينجاست كه قرار است در روز آخر و ساعت صفر مذاكرات چه شود و اين ماراتن سياسي به كجا برسد؟
تمديد شدآن چيزي كه همه از آن متوجه شده بودند، اين است كه اين مذاكرات ساعت صفر ندارد و حتماً چند روزي ادامه خواهد يافت، اما آن چيزي كه روشن نيست، ادامه يافتن اين چند روز است. به لحاظ قانون امريكايي‌ها بايد مذاكرات تا 9 جولاي تحويل كنگره شود تا كنگره امريكا نظرخود را به صورت رسمي در مورد آن اعلام كند و همين مسئله ضرب‌الاجل واقعي مذاكرات را تا همين زمان تمديد كرده است. حالا مذاكرات تا 16 تيرماه تمديد شده است و اين يعني ماراتن ديپلماتيك ايران و كشورهاي عضو پنج به علاوه يك همچنان ادامه خواهد داشت.
رفت و آمدهاي هميشگي به وين و سخنان مشابه
ديروز وين علاوه بر تيم ايراني ميزبان يك عضو ديگر پنج به علاوه يك بود و آن هم سرگئي لاوروف وزير امور خارجه روسيه بود كه پس از ورود به وين با رئيس‌جمهور اتريش ديدار كرد و سپس عازم هتل كوبورگ شد تا با جان كري وزير امور خارجه امريكا ديدار و آخرين اتفاقات و تحولات مذاكرات را مرور كند. در اين ميان آنچه كه از ديدار كري و لاوروف به بيرون درز كرده است، تلاش دو كشور براي پايان دادن رسمي به مذاكرات همراه با موفقيت است؛ نكته‌اي كه جان كري پس از ديدار خود با ظريف به آن اشاره كرد و با دلگرمي از اين ديدار ياد كرد و آن را زمينه‌اي براي رسيدن به توافق دو جانبه دانست. نكته‌اي كه در اين ميان به چشم مي‌خورد تلاش ويژه امريكايي‌ها براي رساندن مذاكرات به نقطه دلخواه است و البته اينكه هنوز مذاكرات و توافق لوزان بين ايران و امريكا اصل است. توافقي امضا نشده كه امريكايي‌ها اول از همه زير آن زدند و جا را براي چانه زني‌هاي فني باز گذاشتند. اشتاين ماير هم بار ديگر به وين آمد و با ظريف و كري مذاكره كرد. سفري به غايت كوتاه كه تنها در آن به اطلاع از وضع جاري پرداخته شد. در اين ميان آمانو هم مهمان دائمي كوبورگ است كه مي‌توان حدس زد حضور وي به دليل بحث و جدل‌هاي جدي بر سر بازرسي‌ها و همچنين نحوه حل و فصل اختلافات موجود بر سر اجراي پروتكل الحاقي است.
ارمغان ظريف از تهران چه بوددر اين ميان سفر محمد جواد ظريف به تهران براي رايزني مورد توجه بود. فابيوس از آن سو به عنوان راه حلي براي حل مسئله تحريم‌ها ياد كرده است و اين را مجوزي براي موافقت با جدول زمان بندي رفع تحريم‌ها ياد كرده است. از سوي ديگر برخي‌ها بحث بازرسي‌ها را مهم‌ترين محور سفر ظريف به تهران مي‌دانند. در اين ميان شنيده‌ها حاكي است كه كشورهاي غربي فرمول جديدي را براي مذاكرات پيشنهاد كرده‌اند كه نگراني‌هاي تهران را پوشش مي‌دهد. از جزئيات فني اين مسئله خبري به بيرون درز داده نشده است، اما آنچه كه روشن است ايران ورود هر بازرسي را به تاسيسات نظامي خود ممنوع كرد و در اين ميان يكي بايد از مواضع خود در اين باره كوتاه بيايد. ايران يا كشورهاي عضو پنج به علاوه يك و هنوز روشن نيست چه كسي از مواضع خود كوتاه آمده است. در اين ميان اخباري نيز درباره موافقت ايران با جدول زمان بندي تحريم‌ها منتشر شده است. جدولي كه عملا لغو تحريم‌هاي ايران را به پروسه‌اي سه مرحله‌اي كرده است كه لغو تحريم‌ها نزديك به سه ماه به طول مي‌انجامد. البته اين سه ماه ادعايي است كه مذاكره كنندگان ايراني دارند و منابع غربي حتي از فرصت شش ماه در اين باره خبر مي‌دهند؛ پروسه‌اي كه روشن نيست به كجا برسد. تحريم‌ها همچنان محور اختلاف بين ايران و كشورهاي پنج به علاوه يك است و عملا تبادل هر امتيازي براي ايران بسيار دشوار خواهد بود. ايران بر لغو تحريم‌ها در روز اول توافق اصرار دارد و از سوي ديگر غربي‌ها تلاش مي‌كنند تا با تمام توان امتيازات خود را براي آينده نگه دارند.
ايران همچنان در رسانه عقب است
امروز برخلاف روزهاي ديگر تحرك تيم رسانه‌اي ايران بيشتر شده است و برخي از مديران رسانه‌اي وزارت امورخارجه تلاش مي‌كنند حضور بيشتري در جمع خبرنگاران براي ارائه اطلاعات داشته باشند.
هر دو طرف ايراني و امريكايي تلاش مي‌كنند با جلسات آفترريكورد به گسترش خبررساني در رسانه‌هاي خود دامن بزنند، به گونه‌اي كه هر كدام تبديل به يك نشست خبري غير رسمي مي‌شود و اينجاست كه عملاً مي‌توان نام جنگ آفتر ريكورد را بر آن نهاد؛ جنگي كه حالا ابعادي جهاني به خود گرفته است. از سوي ديگر مسئولان رسانه‌اي وزارت امور خارجه امريكا نيز حضور خود را در جمع رسانه‌هاي ايراني و خارجي تشديد كرده‌اند. آلن اير، سخنگوي فارسي زبان وزارت امور خارجه امريكا به صورت مرتب در بين رسانه‌هاي ايراني تردد مي‌كند. البته آلن اير به ارائه اطلاعات و اخبار نمي‌پردازد و به نظر مي‌رسد اين وظيفه به طور كلي بر عهده وندي شرمن، معاون وزير امورخارجه امريكا گذاشته شده است و از سوي وي است كه برخي اطلاعات به بيرون درز مي‌كند. در بين ايراني‌ها نيز خدادادي، مدير‌عامل ايرنا نيز خود نيز در وين حضور يافته است و به مديريت خبرنگاران رسانه‌هاي دولتي مي‌پردازد. اين در حالي است كه تلاش مي‌شود بخش اعظم اطلاع‌رساني‌ها به كانال ايرنا منحصر شود. در بين رسانه‌هاي حاضر در وين بيشترين سهم رسانه‌اي متعلق به واحد مركزي خبر، ايرنا و خبرگزاري برنا و ساير رسانه‌ها در رتبه بعدي قرار مي‌گيرد. از سوي ديگر انتشار اخبار گوناگون غيرموثق بر سردرگمي‌ها دامن زده است. مسئله‌اي كه مي‌تواند در نهايت دامن تيم مذاكره‌كننده ايراني را بگيرد. متأسفانه در عرصه رسانه‌اي كشورهاي غربي يك قدم از ايران جلوتر هستند.
مذاكرات خانوادگي مي‌شود
حاشيه ديگري كه امروز به شدت در فضاي مجازي سر و صدا كرد، حضور همسر وزير امورخارجه در جريان مذاكرات بود كه دوربين‌ها آن را در بيرون از محل هتل شكار كردند. گرچه حضور همسران وزير امور خارجه امري معمولي در جريان مذاكرات به خصوص مذاكرات و سفرهاي طولاني است، اين اولين بار است كه حضور همسر ظريف در جريان مذاكرات علني مي‌شود. در اين ميان شايعاتي وجود دارد كه همسر علي اكبر صالحي با توجه به سابقه كسالت وي در اثر ناراحتي روده وي را همراهي مي‌كند. البته تا كنون نشانه‌اي از حضور وي در مذاكرات آشكار نشده است. بيانيه منشتر شده توسط خانواده حكمتي هم از حاشيه‌هاي ديگر در جريان اين مذاكره بود. اين بيانيه در جمع خبرنگاران توزيع شد و البته خواهر حكمتي نيز در نزديكي محل مذاكرات توسط خبرنگاران رؤيت شد. نكته اصلي اينجاست كه ديروز هم خانواده حكمتي در هتل اينتركانتيننتال نشست خبري برگزار كرده و خواهان آزادي وي شدند.
مهر رسمي براي تمديدنكته پاياني ديروز نيز اعلام تمديد مذاكرات تا تاريخ هفتم جولاي بود كه به صورت رسمي از سوي وزارت امورخارجه امريكا اعلام شد. مدت زماني كه احتمالاً باز هم تمديد مي‌شود؛ تمديدي كه از هم اكنون مشخص است پايان پر ماجرايي خواهد داشت.
