20 ماهي مي‌شود كه دولتمردان دولت يازدهم رويكردي نو را در ديپلماسي هسته‌اي مورد توجه قرار داده و مذاكرت را در فضايي متفاوت‌تر از گذشته دنبال مي‌كنند به اميد آنكه ماراتن 10 ساله ايران و غرب بر سر پرونده هسته‌اي كشورمان به توافقي نهايي ختم شود و تحريم‌هاي ظالمانه عليه ايران پايان بپذيرد. اما شواهد و قرائن بيشماري چنين انتظار و توقعي را محال نشان داده و اثبات مي‌كند كه غرب نه تنها در پي برداشتن تحريم‌ها - به عنوان كارآمدترين ابزار خود- نيست بلكه تلاش دارد تا با تاكتيك‌هاي صنعت هسته‌اي كشورمان را هم نابود كرده و از آن تنها يك ويترين نمايشي باقي بگذارد. آخرين نمونه از اقدامات غرب براي «استمرار سازمان تحريم‌ها» را مي‌توان تأمل برانگيز‌ترين و مؤثرترين تحركات آنها به شمار آورد چراكه در اين مرحله اين بار روسيه و چين دقيقاً همگام با امريكا حركت كرده و تلاش كرده تا تحريم‌هاي سازمان ملل ويژگي بازگشت‌پذيري فوري خود را حفظ كرده و به محض آنكه جمهوري اسلامي ايران– به زعم آژانس بين‌المللي انرژي هسته‌اي- تخلفي را صورت داد تحريم‌هاي اندك تعليق شده در كمترين زمان ممكن به زمان ماقبل توافق بازگردد.
خبرگزاري رويترز با اشاره به توافقات محرمانه اعضاي 5+1 نوشت: كشورهاي 5+1 درباره بازگشت تحريم‌هاي سازمان ملل متحد عليه ايران در صورت نقض متن توافق آتي به توافق رسيدند. براين اساس، اگر ايران تعهداتش را در توافق نهايي انجام ندهد، اين مجموعه از تحريم‌ها بدون نياز به تصويب قطعنامه جديدي عليه ايران بازخواهند گشت. اين رسانه ادامه مي‌دهد: در صورتي كه اثبات شود ايران به تعهدات هسته اي‌اش در توافق نهايي، پايبند نبوده تحريم‌هاي سازمان ملل متحد عليه تهران بازمي‌گردد.
رويترز در اين گزارش تأكيد كرد: مسئولان اعلام‌كننده اين خبر به دقت درباره چگونگي بازگرداندن اجراي تحريم‌هاي سازمان ملل عليه ايران توضيحي ارائه نكردند اما كشورهاي غربي اصرار دارند در متن قطعنامه جديدي كه پس از توافق نهايي در شوراي امنيت تصويب خواهد شد بندي اضافه شود كه براساس آن بازگرداندن تحريم‌ها عليه ايران بدون رأي‌گيري جديد در شوراي امنيت انجام شود.
همانطور كه اشاره شد كشورهاي 5+1 درباره نحوه اعمال مجدد تحريم‌هاي شوراي امنيت سازمان ملل عليه ايران توافق كرده و در صدد هستند تا فصل ديگري از اهداف خصمانه خود عليه ملت ايران را پياده‌سازي كنند.
در حالي مي‌توان چنين توافقي را شك جديدي به مذاكرات ارزيابي كرد كه پيش از اين بسياري از رسانه‌هاي بين‌المللي مكانيسم بازگشت‌پذيري تحريم‌ها را يكي از موانع اصلي اجماع نزد كشورهاي 5+1 درباره توافق نهايي ارزيابي مي‌كردند چراكه روسيه و چين معتقد بودند در صورت آنكه آژانس عدم صلح‌آميز بودن برنامه هسته‌اي ايران را اعلام كند يا آنكه انجام تعهدات از سوي ايران را تأييد نكند، بر اساس قوانين سازمان ملل، بايد براي بازگشت تحريم‌ها جلسه شوراي امنيت تشكيل شود و در آن جلسه درباره تحريم‌هاي جديد عليه ايران تصميم‌گيري شود اما مقامات امريكايي معتقد بودند براي آنكه راه چانه‌زني با روسيه و چين را ببندند بلافاصله پس از گزارش منفي آمانو درباره ايران، تحريم‌هاي شوراي امنيت عليه ايران بدون نياز به رأي‌گيري اعمال مي‌گردد.
اين خبر در حالي از سوي رويترز منتشر شده كه چند روز پيش هم خبرگزاري آسوشيتدپرس در خبري مدعي شده بود «امريكا و روسيه در آستانه رسيدن به فرمولي هستند كه نظر طرفين در مورد ساز و كار بازگشت آني تحريم‌هاي ايران را تأمين مي‌كند.»
هفته قبل نيز «ژرارد آرو» سفير فرانسه در واشنگتن نيز مواضع مشابهي را اتخاذ مي‌كند كه گمانه‌زني‌ها در مورد احتمال رسيدن به توافق5+1 بر سر اين موضوع را تقويت مي‌كند. وي تأكيد مي‌كند بازگشت فوري تحريم‌ها، احتمالاً از طريق رأي‌گيري در شوراي امنيت، بدون امكان وتو و بر اساس اكثريت آرا صورت گيرد.
بايد به مجموع اظهارات آمده موضع‌گيري نماينده امريكا در سازمان ملل را هم اضافه كرد؛ وي نيز اواسط ارديبهشت سال جاري از برنامه كاخ سفيد براي بازگشت فوري تحريم‌هاي شوراي امنيت عليه ايران خبر داده بود.
سامانتا پاور در مصاحبه با شبكه تلويزيوني بلومبرگ گفته بود: ما قصد داريم به گونه‌اي رفتار كنيم كه به رأي روسيه و چين براي بازگشت تحريم‌ها نيازي نداشته باشيم... . ما بايد روي چالش‌هايي كه پيش‌رو داريم، تمركز كنيم و بايد مذاكرات هسته‌اي را به سرانجام برسانيم. سرانجامي كه اهداف و خطوط قرمز ما را برآورده كند.
تحريم‌ها برداشته نخواهد شد؛ چاره كار كجاست؟
بنابر آنچه گفته شد كشورهاي غربي در مرحله نخست تصميم و اراد‌ه‌اي براي برداشتن تحريم‌ها نداشته و در صورت تن دادن به چنين موضوعي بخشي از تحريم‌ها را تعليق كرده آن هم نه تعليق قانون تحريم‌ها بلكه تعليق اجراي آن كه با اجماع كنوني اعضاي 5+1 تعليق اجراي تحريم‌ها هم با قاعده‌اي شكننده وضع خواهد شد به شكلي كه در صورت ارائه گزارش‌هاي جهت‌دار آژانس بين‌المللي انرژي هسته‌اي مبني بر تخلف ايران در تعهداتش كشورهاي غربي اجراي تحريم‌ها را هم زير پا گذاشته و بازگشت آني آنها را در دستور كار قرار مي‌دهد.
بر اين اساس كشورهاي غربي به كمك چين و روسيه اساساً تمايلي ندارند كه جمهوري اسلامي ايران از زير بار فشار اقتصادي و سياسي ناشي از تحريم‌ها خارج شود و تلاش دارند تا همچنان اين ابزار فشار را عليه كشورمان حفظ كنند.
گزاره‌هاي فوق لزوم پرهيز نگاه خوش‌بينانه به آينده مذاكرات و تمركز و توجه بيش از گذشته به توانايي‌ها و ظرفيت‌هاي دروني را تثبيت و تأكيد مي‌كند.
چنين مسئله‌اي توقع جناحي و حزبي نيست بلكه عموم جامعه و رهبر معظم انقلاب هم بر اين مؤلفه تأكيد بسيار دارند؛ رهبري طي 20 ماه اخير بارها از ضرورت پرهيز از نگاه خوش‌بينانه به نتيجه مذاكرات سخن به ميان آورده و مسئولان را به تمركز روي منابع و توانايي‌هاي داخل كشور فرا مي‌خوانند.
معظم له در مراسم تنفيذ حكم رئيس‌جمهور يازدهم مي‌فرمايند: «درس بزرگي كه ما از اين فشارهاي اقتصادي دريافت كرديم، اين است كه هرچه مي‌توانيم، بايد به استحكام ساخت داخلي قدرت بپردازيم؛ هرچه مي‌توانيم، در درون، خودمان را مقتدر كنيم؛ دل به بيرون نبنديم. آنهايي كه دل به بيرون ظرفيت ملت ايران مي‌بندند، وقتي با يك چنين مشكلاتي مواجه شوند، خلع سلاح خواهند شد. ظرفيت‌هاي ملت ايران خيلي زياد است. ما بايد بپردازيم به استحكام ساخت دروني اقتدار ملي...»
همچنين در ديدار شهريورماه اعضاي هيئت دولت بيان واضح‌تري از پيشرفت درون‌زا را اظهار مي‌نمايند: «نگاهمان به بيرون نباشد. اين، توصيه ما است؛ اين معنايش اين نيست كه از امكاناتي كه در بيرون هست استفاده نكنيم؛ اين دو حرف با هم اشتباه نشود. اميدمان را به بيرون از ظرفيت داخلي كشور ندوزيم.» و در ديدار خبرگان رهبري مي‌فرمايند: «راه حل اصلي مشكلات كشور، تقويت ساخت دروني نظام بر اساس نگاه عاقلانه و خردمندانه است... تقويت ساخت دروني كشور نيز از طريق پيشرفت‌هاي علمي و مديريت درست اقتصادي امكانپذير است.» و در ادامه تأكيد مي‌كنند: «بايد همواره در جهت استحكام ساخت دروني و حل كردن مشكلات با كمك نيرو و اراده خود، حركت كنيم.»
معظم‌له در ديدار خود در 19بهمن با فرماندهان نيروي هوايي و همچنين در ديدار مردم آذربايجان شرقي بر تكيه بر توان داخلي و حركت كردن در مسير اقتصاد مقاومتي، خواهان تغيير مسير در حركت اقتصادي دولت مي‌شود.
دستاوردهاي نگاه درون‌زا
بدون ترديد پيشرفت مبتني بر توان و سرمايه‌هاي داخلي، تا به امروز پيشرفت و اقتدار فراواني چه در عرصه داخلي و چه از حيث بين‌المللي نظير «پيشرفت‌هاي چشمگير در توليد علوم پيشرفته نانو، هوافضا، سلول‌هاي بنيادين و بيوداروها»، «خودكفايي در توليد بنزين»، «ساخت جنگنده قاهر»، «دستيابي به فناوري ساخت زيردريايي‌هاي مدرن»، «پيشرفت خيره‌كننده در مقوله انرژي هسته‌اي و ازجمله تأمين سوخت ۲۰ درصد و توليد صفحات سوخت» و «دستيابي به فناوري توليد پهپادهاي رادار گريز» داشته است كه به راحتي نمي‌توان از آن چشم‌پوشي كرد. در پايان بايد گفت تأكيدات چندباره رهبري در طول ماه‌هاي اخير نشان مي‌دهد كه تمركز و تلاش دولتمردان يازدهم براي اعتلا و پيشرفت همه‌جانبه كشور و بي‌اثركردن تحريم‌ها، بايد برپايه «استفاده بهينه از ظرفيت‌ها و سرمايه‌گذاري داخلي كشور» و نه اميد واهي بستن به شگردهاي ديپلماسي اختصاصي يا مذاكرات صرف با طرف غربي باشد.
به بيان بهتر توجه صرف به عرصه سياست خارجي براي زدودن مشكلات داخلي نه تنها باري از دوش نظام و ملت بر‌نمي‌دارد، بلكه كشور را وابسته‌تر از گذشته خواهد كرد و اين يعني تعديل توان داخلي و اثرگذاري بيشتر تحريم‌ها و تهديدهاي بيروني.
