بهرغم کاهش چشمگیر قیمت ارز در بازار بسیاری چشمانتظار کاهش قیمت خدماتی هستند که در ایام گرانی ارز بیضابطه بالا رفته بود، اما شواهد نشان میدهد که در بخش سفرهای هوایی نباید چنین انتظاری داشت.
همزمان با جهش بیسابقه نرخ ارز در کشور، قیمت بلیت هواپیما نیز رشد بیسابقهای داشت و این روند تا آنجا ادامه پیدا کرد که بسیاری از مردم قید سفرهای هوایی را زدند و پروازها در مسیرهای مختلف داخلی و خارجی، مجبور به پرواز با حداقل تعداد مسافر بودند. این اتفاق زمانی بیشترین واکنش در بین مردم را ایجاد کرد که تصاویر مختلفی از صندلیهای خالی هواپیما در هنگام پرواز در شبکههای اجتماعی دست به دست شد. نکته مهم این بود که در چنین شرایطی تنها مردم متضرر این افزایش قیمت نبودند، بلکه شرکتهای هواپیمایی نیز به دلیل آنکه مجبور بودند با صندلیهای خالی پرواز کنند، ضرر زیادی را متحمل شدند.
چرا بلیت گران شد؟
واقعیت آن بود که همزمان با توقف عرضه ارز به شرکتهای هواپیمایی داخلی با نرخ ارز دولتی (۴۲۰۰ تومانی) و اختصاص این ارز صرفاً به کالاهای اساسی و ضروری، نرخ بلیت هواپیما با افزایش ناگهانی از سوی ایرلاینها چه در بخش پروازهای داخلی و چه پروازهای خارجی روبهرو شد. در پی افزایش قیمت بلیت بسیاری از شرکتهای هواپیمایی اعلام کردند ادامه این وضع برای آنها قابل تحمل نیست که در نهایت با پیگیریهای سازمان هواپیمایی کشوری و انجمن شرکتهای هواپیمایی، مقرر شد بلیت هواپیما به نرخ مندرج در سامانه نیما (بازار ارز ثانویه) محاسبه شود.
ایرلاینها ادعا میکردند که بر اساس برآوردهای صورت گرفته، شرکتهای هواپیمایی حدود ۶۰ درصد از هزینههای خود را با ارزهای خارجی پرداخت میکنند از این رو بخش قابل توجهی از منابع مالی موردنیاز این شرکتها ارزهای خارجی است.
چرا بلیت ارزان نشد؟
اما از هفته گذشته همزمان با ریزش شدید قیمت ارزهای مختلف در بازار آزاد بسیاری انتظار آن را داشتند که نرخ بلیت هواپیما نیز با کاهشی چشمگیر مواجه شود، اما چنین نشد و همچنان آژانسها و سایتهای فروش بلیت هواپیما، هیچ تعدیل نرخی انجام ندادهاند. این در حالی بود که شادمهر کاظمزاده، رئیس کمیته حملو نقل مجلس چندی پیش با بیان این انتظار که قیمت بلیط هواپیما در روزهای آینده باید کاهش پیدا کند، یادآور شده بود: «مسئولان سازمان هواپیمایی بارها اعلام کردهاند ۵۵درصد از قیمت بلیت هواپیما به نرخ ارز مربوط است، از این رو وضعیت ارز نقش مستقیمی در نرخ تمام شده بلیط دارد.»
این نماینده مجلس همچنین هشدار داد: «قطعاً اگر شرکتهای هواپیمایی نسبت به تعدیل و کاهش نرخهای بلیت هواپیما اقدام نکنند، این مسئله به صورت ویژه در کمیسیون عمران مجلس مورد پیگیری قرار خواهد گرفت، زیرا این شرکتها به کاهش قیمتها مکلفاند.».
اما سخنان روز گذشته دبیر انجمن صنفی شرکتهای هواپیمایی نشان میدهد که در شرایط فعلی نباید منتظر کاهش نرخ پرواز بود.
بر این اساس، مقصود اسعدی سامانی درباره تأثیر کاهش نرخ ارز بر قیمت بلیت هواپیما به برخی رسانهها گفت: «باید دید در آینده چه میشود؛ چراکه اکنون بازار ارز در وضعیت ثبات قرار ندارد.»
او قیمتگذاری شرکتهای هواپیمایی را در حالی متأثر از سامانه «نیما» دانست که بانک مرکزی روز چهارشنبه از کاهش نرخ ارز در این سامانه خبر داده و ارزش هر «یورو» را حدود ۹۱۹۶ تومان اعلام کرده بود. با این حال اسعدی سامانی گفت که برخی شرکتها هنوز نتوانستهاند ارز موردنیاز خود را از این سامانه تهیه کنند و مجبور شدهاند از بازار آزاد ارز مصرفی خود را تأمین کنند.
کاهش قیمت به دلیل کاهش استقبال مردم
حرمتالله رفیعی، رئیس هیئت مدیره انجمن دفاتر خدمات مسافرتی ایران نیز به ایسنا گفت: در این مدت که ارز با افت قیمت روبهرو شده، اتفاق جدیدی در نرخ بلیت هواپیماها رخ نداده است و شرکتهای هواپیمایی قیمتها را پایین نیاوردهاند و بیشتر پروازها همچنان خالی میروند و کاهش قیمتی که در چند روز اخیر اتفاق افتاده صرفاً به خاطر عرضه و تقاضا در این فصل بوده است.
او در واکنش به گزارشهایی درباره کاهش قیمت بلیت در برخی مسیرهای هوایی که به زیر ۲۰۰ هزار تومان رسیده است، اظهار کرد: متأسفانه این اخبار درست نیست؛ چراکه با وجود افت قیمت ارز در سامانه نیما (که طبق دستور سازمان هواپیمایی قیمت بلیت بر اساس نرخ آن تعیین میشود) قیمتها نهتنها کاهش پیدا نکرده، بلکه همچنان بالاست.
رفیعی یادآور شد: زمانی که قیمت ارز در بازار با شیب تند صعود کرد، شرکتهای هواپیمایی ناعادلانه قیمتها را افزایش دادند و حالا که قیمت ارز به زیر ۱۰ هزار تومان رسیده، یک ریال هم کاهش قیمت نداشتهایم.