پس از مدتها كش وقوس بر سر استيضاح وزير راه و شهرسازي كه با حادثه دلخراش برخورد دو قطار در ايستگاه هفت خوان سمنان و كشته شدن 45 نفر از هموطنان وارد مرحله تازهاي شد، ديروز نمايندگان خانه ملت در دو نوبت صبح و عصر استيضاح عباس آخوندي را در دستور كار خود قرار دادند و پس از توضيحات وزير و سخنان موافقان و مخالفان، اين وزير راه و شهرسازي بود كه توانست از هفتخان نه چندان دشوار خانه ملت عبور كند. از ابتداي روز گذشته و عدم حضور شخص رئيسجمهور در جلسه دفاع از عملكرد وزير راه و شهرسازي، بسياري از گمانهزنيها به اين سمت و سو رفت كه آخوندي در گرفتن رأي اعتماد مجدد دچار مشكل چنداني نخواهد بود كه اگر غيراز اين بود، روحاني به جاي معاون اول، خودش در مقام دفاع از وزير راهي مجلس ميشد. اين موضوع در سخنان برخي موافقان عصر ديروز استيضاح هم نمود داشت. گويي آنها نيز در شناخت لابيهاي پشت پرده كمي عقب افتاده بودند. گرچه از همان آغاز شكلگيري مجلس دهم و شفاف شدن جهتگيريها، روشن بود كه هيچ يك از جريانهاي سياسي برتري محسوس و تأثيرگذاري را در مجلس دهم ندارند، اما اتفاق ديروز و حوادث مشابه، اين واقعيت را به اثبات رساند كه هر دولتي با هر گرايشي با مجلس دهم به عنوان نهاد ناظر بر عملكرد دولت به زحمت نخواهد افتاد. به بيان ديگر علت اينكه خواستهها يا نظرات دولت در مجلس تأمين ميشود، اين است كه قطبهاي موجود توان خنثي كردن هم را دارند و بازيهاي مجلس معمولاً به مساوي ميرسد.
علت دوم اين است كه اهل معامله در اين مجلس بيشتر از همه مجالس بعد انقلاب است. امروز اين جريان را شارژ ميكنند و فردا آن ديگري را. به قطع و يقين در اين مجلس (حتي با دولتي غيراز دولت مستقر)هيچ وزيري كه قدرت اقتصادي حوزه كارياش قوي باشد استيضاح نخواهد شد يا هيچ استيضاحي رأي نخواهد آورد.
ذو الاستيضاح دولت يازدهمبه هر تقدير آخوندي از دومين مانع استيضاح هم پريد. شايد لقب «ذوالاستيضاح» براي اين وزير پر حاشيه دولت يازدهم بي مسما نباشد. البته اين بار استيضاح وزير راه پر سر و صدا تر از قبل بود. مطرح شدن مسائلي همچون نابساماني مسكن مهر و همچنين مبهم بودن قرارداد خريد هواپيما از ايرباس و بويينگ شايد از مهم دلايل در پس پرده استيضاح وزير راه و شهرسازي بود، اما اين سانحه قطار تبريز به مشهد بود كه سبب شد اين بار بحث استيضاح آخوندي به صورت جدي مطرح شود. اظهارات آخوندي در خصوص كساني كه جان خود را در اين سانحه از دست داده بودند، سبب شد تا اعتراضات مردمي به اين رفتار آخوند به شدت اوج بگيرد. حتي در اين ميان تجمعات كساني كه مسكن مهر خود را طلب داشتند به اين موارد اضافه شد تا اين روند با سرعت بيشتري ادامه پيدا كند. اما چه چيز سبب شد پاي آخوندي به مجلس برسد. در هر صورت روز گذشته استيضاح آخوندي با سخنان رئيس مجلس شوراي اسلامي آغاز شد. بيرون از خانه ملت تعدادي از متقاضيان مسكن مهر خواستار استيضاح آخوندي از سوي نمايندگان مجلس بودند. تجمعكنندگان دست نوشتههايي با مضمون «ما منتظر استيضاح وزير هستيم» به همراه داشتند. با اين مقدمه بود كه استيضاخ آخوندي آغاز شد. البته بيانيه فراكسيون ولايي در خصوص بحث استيضاح و حمايت از آخوندي تا حدود زيادي نشان داد كه آخوندي در سمت وزير ماندني است.
انتقاد از ركود مسكن مهر و خريد ايرباسمحمدرضا صباغيان بافقي، نماينده مردم بافق و مهريز در مجلس شوراي اسلامي به عنوان اولين موافق استيضاح گفت: طبق بررسيهايم متوجه شدم آقاي آخوندي وزيري توانمند و صاحب ايده هستند و بين وزراي فعلي عملكرد قابل قبولي داشتند اما بنده به دليل كوتاهيها در حادثه قطار مشهد، اين استيضاح را امضا كردم.
وي با اشاره به دلايل موافقت خود با اين استيضاح گفت: يكي از ضعفها اين است كه اصولاً در اينگونه اتفاقها و حوادث افراد رده پايين مقصر شناخته و تنبيه ميشوند ولي مسئولان ارشد كشور كاري انجام نميدهند در حاليكه در صورت كوتاهي زيرمجموعهشان بايد خودشان پاسخگو باشند.
محمد اسماعيل سعيدي، ديگر نماينده تبريز در موافقت با استيضاح آخوندي تأكيد كرد: برخي ميگويند از آنجا كه دو ماه تا پايان عمر دولت مانده استيضاح به مصلحت نيست، در حالي كه اين دليل نميشود كه چشم بر بيانضباطيها و ناكارآمديها بپوشيم و وظيفه نمايندگي اقتضا ميكند كه حتي اگر يك روز هم از وزارت وزيري باقي مانده است به تكليف خود عمل كنيم. سعيدي همچنين به بحث خريد هواپيما و ركود سنگين در بخش مسكن كشور گفت: با كدام منطق 118 فروند ايرباس و 108 فروند هواپيما از شركت ورشكسته بوئينگ خريداري كرديد؟ چرا اين بودجه را براي بخش خصوصي واقعي فراهم نكرديد؟ به جز ايرلاينهاي دولتي هما 13 شركت هواپيمايي ديگر داريم كه دولت موظف به حمايت از آنهاست در حالي كه با سياستهاي كنوني وزارت راه شركتهاي خصوصي به تدريج زمين خواهند خورد.
قاضيپور: آقاي وزير! نسبت شما با اين افراد چيست؟با اين حال شايد تندترين انتقادات به آخوندي را نادر قاضي پور نماينده مردم اروميه ابراز كرد و با اشاره به رانت خواريهاي پشت پرده در وزارت راه و شهرسازي گفت: آقاي آخوندي! از زماني كه وزير شديد، هر چند از آن شركتها بيرون آمديد اما اين شركتها از طريق اعضاي خانواده، دوستان و شركاي تجاريتان اداره شده، آيا شما زماني كه وزير شديد شركتهاي وابسته به شما و دوستانتان از جمله آقايان انصاريها، محمدهادي آخوندي، خانمها نفيسه و ريحانه رسولي، باجناق حميد همداني و سيدمحمد صدر هاشمنژاد به خصوص اصغر فخري كاشاني به طور مستقيم از كارهاي عملياتي استفاده كردند و طرحي داشتند يا خير؟ وي در ادامه تصريح كرد: آقاي آخوندي! عملكرد آقاي فخري كاشاني در بانك مركزي را كه يادتان نرفته كه با شما شريك شد و بدون اينكه از شركت استعفا دهد شما او را در 26 بهمن 92 به عنوان رئيس هماهنگي طرحهاي سرمايهگذاري اين وزارتخانه منصوب كرده و به او حكم مشاور داديد؟ او نيز از آن به بعد چندين شركت تأسيس كرد كه اولاً به شما منسوب ميشود. محمدهادي آخوندي تنها دو چيز را ميتواند انجام دهد يكي نوشتن طرح و لوايح به مجلس و ديگري دفاع از محكومان سياسي و امنيتي.
اگر ايشان با حضرتعالي نسبتي دارد، بگوييد. اگر نسبتي دارد چرا برخورد نكرديد؟ قاضيپور همچنان وزير اطلاعات را كه در صحن علني مجلس شوراي اسلامي حضور داشت خطاب قرار داد و گفت: آقاي وزير چرا با چنين مواردي برخورد نكرديد؟ وقتي كه از وزير راه دفاع ميكنيد به تخلفات او هم برسيد. همچنين قانون منع مداخله كاركنان دولت در معاملات دولتي در مورد ايشان صدق كرد، كارفرما و پيمانكار هم به همين گونه. آيا اين صحيح است يا خير؟ پس از قاضيپور نيز سه تن ديگر از نمايندگان مجلس شوراي اسلامي به بيان دلايل خود براي با استيضاح آخوندي پرداختند.
ما نمايندگان مجلس بايد استيضاح شويمپس از پايان شيفت صبح مجلس شوراي اسلامي و در ادامه دو تن از نمايندگان مجلس در موافقت با استيضاح آخوندي صحبت كردند.
ابوالفضل حسنبيگي، نماينده مردم دامغان با اشاره به حادثه قطار راهآهن مشهد گفت: مجلس بايد تصميم بگيرد يك راهآهن دوخطه و دوبانده از تهران تا مشهد كشيده شود. اين وضعيت درخور شئونات 20 ميليون زائر ايراني كه همه ساله به مشهد مقدس سفر ميكنند، نيست و بايد براي اين امر 20 هزار ميليارد تومان اعتبار بگذاريم و اگر اين كار را نكنيم، ما نمايندگان مجلس بايد استيضاح شويم، نهاينكه اين گناه را هر روز به گردن فردي بيندازيم و او را برداريم و فرد ديگري را جايگزين كنيم. همچنين غلامرضا تاجگردون، نماينده مردم گچساران نيز در حمايت از آخوندي گفت: اگر به اين تشخيص ميرسيدم كه در قلمروي كاري آقاي آخوندي يا هر وزير ديگري امكان فساد مالي و امكان فساد عمدي وجود داشته باشد كه منجر به نگراني براي منِ نماينده و ملت ايران شود، قطعاً بدانيد كه امروز تاجگردونها نميآمدند براي امثال آقاي آخوندي دنيايشان را بفروشند و من از آقاي وزير به خاطر تك تك اين مسائل سؤال كردم و اگر خلاف آن را ميديدم، امروز آن را مطرح ميكردم. وي در ادامه گفت: به دلايلي كه عنوان كردم، بنده ميگويم نبايد به دنبال استيضاح وزير برويم، بلكه بايد به سمتي برويم كه در مواردي كه ميتوانيم كمك كنيم، اما متأسفانه كمك نكرديم.
مدارك را به من نشان دهيددر پايان عباس آخوندي، وزير راه با دفاع از اقدامات خود در وزارت راه گفت: حتي يك نفر از نزديكان من در هيچ قراردادي در وزارتخانه مداخله و شركت نداشتهاند.
آخوندي در ادامه گفت: ميگويند راهآهن با محمدمهدي آخوندي قرارداد امضا كرده است. اولاً راهآهن نبود، بلكه شركت رجا بوده كه يك شركت واگذارشده است و ربطي به راهآهن ندارد. دوماً محمدمهدي آخوندي نبوده، بلكه جهاد دانشگاهي دانشگاه شهيد بهشتي بوده است. آقاي محمدمهدي آخوندي از دانشمندان ايران است كه براي ايشان محافظ گذاشته بودند كه يكموقع ترور نشود. آخوندي پيرامون سخناني درباره دخالت فرزندش در قراردادهاي وزارت راه گفت: اگر حتي يك مورد داشتيد كه فرزند من در يك قراردادي كوچكترين مداخلهاي داشته به رئيس مجلس يا قوه قضائيه يا هركسي كه خواستيد بدهيد. آدم كه نميتواند همينطوري ديگران را متهم كند. وي ادامه داد: يك مورد از اين مواردي كه گفته ميشود صحت ندارد و كذب محض است. البته آخوندي در نهايت قصد ارائه توضيحاتي را در خصوص مسكن مهر و بحثهاي صورت گرفته در حوزه خروج از ركود در بخش مسكن را داشت كه به علت كمبود وقت موفق به ارائه آنها نشد. در نهايت نمايندگان با 74 رأي موافق، 176 رأي مخالف و پنج رأي ممتنع، با استيضاح آخوندي مخالفت كردند و آخوندي به عنوان وزير راه و شهرسازي باقي ماند.