نرخ ارز كه به 3 هزار و 500 تومان رسيد آنچنان طيب‌نيا و سيف با خيال راحت سخن مي‌گفتند كه انگار نرخ دلار در مشت آنهاست. با اين حال نكته جالب اين موضوع كاهش نقطه جوش ارزهاي خارجي بعد از سخنان مسئولان بود.
در كنار اظهار نظرها مبني بر اينكه دولت نقشي در افزايش قيمت ارزهاي خارجي ندارد و اصولاً افزايش قيمت‌ها براي جبران كسري بودجه يا تأمين منابع هدفمندي نيست، گزارش ايرنا از نمونه‌هاي خاص دخالت‌ها در بازار ارز پرده برداشته كه جانمايه آن تولد جانشين جمشيد بسم‌الله با نقش مثبت است. در اين گزارش «عمو بانكي»ها و تزريق دلار از سوي بانك مركزي به صرافي‌هاي مجاز تاكيد شده است.
بازار ارز در يك هفته اخير دوراني را تجربه كرد كه در دولت يازدهم بي‌سابقه گزارش شده است؛ بازاري كه بوي دستكاري در نرخ‌ها مي‌دهد و فعالان اقتصادي هم بر اين موضوع صحه مي‌گذارند.
قيمت‌ها در بازار ارز در يك هفته اخير نوساناتي را تجربه كرد كه در دو سال اخير بي‌سابقه بود و نرخ دلار در بازار آزاد براي اولين بار در اين مدت به مرز 3 هزار و 500 تومان رسيد، اگرچه در پايان هفته به دليل ورود بانك مركزي به عنوان بازيگر اصلي بازار و افزايش عرضه، قيمت اين نوع ارز با اندكي كاهش به 3 هزار و 420 تومان رسيد اما نكته قابل تأمل سخنان وزير اقتصاد و رئيس كل بانك مركزي بود.
علي طيب‌نيا در اولين روزهايي كه قيمت‌ها در بازار ارز روند صعودي خود را در پيش گرفت، در جمع خبرنگاران حاضر شد و اعلام كرد كه نوسانات بازار ارز كوتاه‌مدت است، اين در حالي است كه ولي‌الله سيف رئيس كل بانك مركزي ديروز در جمع خبرنگاران نوسانات بازار ارز را ناشي از افزايش تقاضاي فصلي ذكر كرد. به هر حال به نظر مي‌رسد اين دو مقام اقتصادي و مالي كشور مي‌دانستند كه چه اتفاقي در حال وقوع است.
اين همان نكته‌اي است كه برخي اقتصاددانان از آن به عنوان كسري بودجه دولت ياد و عنوان مي‌كنند كه دولت، خود نرخ ارز را دستكاري كرد و آن را افزايش داد اما اين موضوع توسط طيب نيا به صراحت رد شد و اعلام كرد كه دولت كسري بودجه ندارد!
حال رئيس كل بانك مركزي پس از چند روز اعلام كرد كه نوسان بازار ارز كنترل شده و هم اكنون بازار به شرايط تعادلي و باثبات گذشته خود رسيده است و بانك مركزي به دقت هرگونه تحركي را در بازار زيرنظر دارد و با دقت كنترل مي‌كند.
در اين ميان، وزير اقتصاد با تأكيد بر اينكه نوسانات روزهاي اخير در بازار ارز و رسيدن قيمت دلار به 3 هزار و 500 تومان نگران‌كننده نيست، نوسانات روزهاي اخير در بازار ارز را عادي دانسته و گفته است: نوساناتي كه در دو سال اخير در بازار ارز وجود داشته، نوسانات محدودي بوده و نوسانات قيمت ارز در هر اقتصادي در حد محدود وجود دارد و اين امري طبيعي است.
اين صحبت‌ها در حالي مطرح مي‌شود كه برخي فعالان بازار ارز در روزهاي افزايش قيمت، يكي از دلايل اصلي افزايش نرخ‌هاي ارزها در بازار آزاد را افزايش تقاضا و مراجعه عده‌اي از افراد خاص به بازار براي دريافت برخي از ارزها عنوان مي‌كردند اما با عبور از اين نوسانات مشخص شد اين موضوع هم چندان صحت نداشت و اگر چنين بود، همچنان در بازار تقاضا بود.
نرخ ارز دلار كه در روزهاي اوج افزايش قيمت در هفته جاري به 3 هزار و 500 تومان رسيد، در آخرين معاملات روز گذشته در بازار ارز به 3 هزار و 420 تومان تقليل يافت و به ناگهان نرخ‌ها فروكش كرد، گويي بازيگران اصلي بازار ارز به ناگهان توقف روند افزايشي را رقم زدند.
عمو بانكي‌ها‌ي مهربان !اما درست در ميان همين فروكش كردن‌ها خبرگزاري رسمي دولت نوشت: هرچند اين روزها بازار ارز با پديده جديدي به نام عمو بانكي آشنا شده اما از روز گذشته نه تنها عمو بانكي به عموهاي بانكي تبديل شد بلكه اين افراد با تغيير روش، دلار را با نرخي پايين‌تر از قيمت بازار ميان صرافان و افراد توزيع كردند.
روز چهارشنبه ايرنا در گزارش خود آورد: با وجودي كه فعالان بازار ارز از چندي قبل از حضور صرافي يك بانك(پارسيان)و فروش دلار در بازار ارز به دلالان خبر داده و مي‌گفتند اين فرد معروف به «عمو بانكي» در ساعاتي از روز در بازار حاضر شده و نرخ سوم بازار را تعيين مي‌كند ولي از روز گذشته صرافي بانك‌هاي شبه دولتي نيز به جمع عموبانكيها اضافه شدند اما اين بار فردي در بازار اقدام به فروش نكرد بلكه صرافي بانك‌ها در محل شعبه اقدام به فروش ارز كردند. به گفته گزارشگر اين خبرگزاري عمو بانكي فردي بود كه با يك دستگاه كارتخوان (پوز)در ماه‌هاي گذشته در ازاي كارت ملي به هر متقاضي (دلالان) 5 تا10 ميليون دلار ارز را در بسته‌هاي 100 هزار تايي به فروش مي‌رساند، البته اين معامله تنها در ساعاتي از روز و حدود ساعت 12 تا 14 و 16 تا 16:30 دقيقه انجام مي‌شد.
ناگفته نماند كه عمو بانكي در ماه‌هاي گذشته چندان اصراري هم براي حضور روزانه در بازار ارز نداشت و گويا تنها زماني وارد عمل مي‌شد كه نرخ دلار نزديك به 3 هزار و 300 تومان مي‌شد.
اما فعالان بازار ارز مي‌گويند از زماني كه دلار سطح مقاومت 3 هزار و 400 تومان را شكسته نه تنها حضور عمو بانكي در بازار ارز دائمي شده بود بلكه فروش را در بازار ارز مختص به ساعاتي خاص نكرده و در تمام ساعات روز، اسكناس سبز را در اختيار متقاضيان قرار مي‌دهد.
اما از روز سه شنبه نه تنها عمو بانكي با يك دستگاه كارتخوان روانه بازار ارز نشد بلكه عموبانكي به عموبانكيها تبديل شد، به نحوي كه صرافي بانك‌هاي پارسيان و انصار به صرافي‌ها يك ميليون دلار ارز مي‌فروختند و صرافي بانك‌هاي ملت و ملي نيز به هر فرد 10 هزار دلار واگذار مي‌كردند.
البته ناگفته نماند در حالي كه نرخ دلار در بازار 3هزار و 475 بود اين صرافي‌ها اين اسكناس سبز را 3هزار و 400 تومان به فروش مي‌رساندند. شايد همين اقدام عمو بانكي‌ها بود كه نرخ دلار كه روز دوشنبه گذشته ركورد دو ساله 3 هزار و 500 تومان را در بازار شكسته بود تا اين حد كاهش يافت.
عرضه از كانال رسمي هم افزايش يافتاين خبرگزاري در حالي كه مسئولان دولتي سعي داشتند نقش دولت و بانك مركزي را حداقل در سود بردن از افزايش قيمت‌ها نفي كنند به نقل از يك مقام مسئول بانك مركزي نوشت: با توجه به اقدامات انجام شده براي افزايش عرضه ارز و اجراي كامل مقررات ناظر بر عمليات ارزي صرافي‌ها، روند صعودي قيمت‌ها متوقف و نرخ ارز به نقطه تعادلي خود برمي‌گردد. (!)
صمد كريمي گفته بود: بانك مركزي مطابق با وظايف قانوني خود ضمن رصد بازار ارز نسبت به كنترل و مديريت آن اقدام كرده است و پيش‌بيني مي‌شود با توجه به اقدامات انجام شده جهت افزايش عرضه ارز و همچنين اجراي كامل مقررات ناظر بر عمليات ارزي صرافي ها، استفاده از ظرفيت شبكه صرافي‌هاي مجاز در تنظيم بازار ارز و هدايت خريداران و فروشندگان ارز به اين شبكه نوسانات نرخ ارز محدود، روند صعودي متوقف و نرخ ارز به نقطه تعادلي خود براساس عوامل بنيادين اقتصادي هدايت شود.
وي در پاسخ به اين سؤال كه گفته مي‌شود بانك مركزي و دولت به دليل كسري بودجه زمينه افزايش نرخ ارز را به وجود آورده‌اند، اظهار داشت: بانك مركزي در تعيين نرخ ارز استقلال كامل دارد و هيچ‌گاه به دنبال دستكاري نرخ ارز براي تأمين منابع بودجه‌اي نبوده و نيست.
آيا به استناد گزارش خبرگزاري مهر رويه نوسانات نرخ ارز در هفته گذشته مصداق سخنان سيف نيست كه بازار كشش افزايش نرخ را ندارد؟ به عبارتي آيا با دستكاري‌هاي بانك مركزي نبود كه در بازار نرخ ارز اصلي دلار به شدت افزايش و مجدداً كاهش يافت؟
آيا با توجه به كسري بودجه و كمبود اعتبار براي تامين يارانه‌هاي نقدي اين رويه تكرار نخواهد شد؟
گویند: منع مکن بردولت قبلی "که خود هم در
