از سه سال پیش با تصویب طرح ساماندهی مشاغل مزاحم و آلودهکننده شهری، این برنامه در دستور کار نهادها قرار گرفت و طی این جریان سازمان محیط زیست استان اصفهان نیز لیستی از کارگاهها و مشاغلی که مخل محیط زیست شناخته میشوند، تهیه و به کمیسیون بند 20 ماده 55 از قانون شهرداریها تسلیم کرد. شهرداری اصفهان پس از طی مراحل صدور حکم، در کارگروه مشترک با دولت، به بررسی نهایی خروج این واحدها از شهر اقدام کرد و قرار شد صنف تولید طلا و نقره اصفهان به شهرک تخصصی در جاده فرودگاه انتقال یابد.
وجود مشکلاتی در زمینه انتقال این صنف و اقدام به پلمپ برخی واحدهااز یک سو و تشدید آلودگی هوای اصفهان از سوی دیگر باعث شد این موضوع به معضل جدیدی برای اصفهان تبدیل شود.
*******
واحدهای زرگری اصفهان که به عنوان قطب اول طلا و نقره 70 درصد تولید کل کشور را در اختیار دارند، اکثراً به صورت سنتی در کارگاه ها فعالیت می کنند. تصاعد گاز سیانور در زمان تیزاب کاری و عدم تصفیه صحیح این گاز و تولید سایر گازها از اسید گرم، همچنین آلودگی کورههای ذوب و ورود پسابها به فاضلاب شهری ارمغان این کارگاهها برای محیط زیست است تا سهمی قابل تأمل در آلودگی هوای اصفهان داشته باشند.
به عقیده کارشناسان گازهای متصاعد شده از تیزاب کاری که به سرعت جذب بدن میشود ، بسیار سمی، کشنده و سرطان زا هستند.
متأسفانه با افزایش آلودگی هوا و افزایش گلایه های مردمی مبنی بر ایجاد سر و صدا و تولید آلودگی برای شهروندان، شهرداری اصفهان در طرحی ضربتی طی اخطارهای 10 روزه مبنی بر خروج از منطقه مسکونی به پلمب حدود 45 واحد و اخطار به 110 واحد دیگر زرگری واقع در منطقه 3 اصفهان، محوطه میدان امام، بازار و محلات تاریخی اقدام کرد. البته پلمب تعدادی از واحدهای کارگاهی زرگری در این منطقه، اعتراض شدید فعالان این صنف را به همراه داشت.
یکی از مالکان کارگاههای پلمب شده در گفت و گو با "جوان" با بیان اینکه در دولت تدبیر و امید نباید چنین برخوردی با تولیدکننده انجام شود، می گوید: با پلمب این واحدها صدها نفر بیکار و دهها خانواده بدون درآمد ماندند و تمام اعتبار شغلی و برنامهریزیهای ما بر باد رفته و حتی طلا و چکهای ما در گاوصندوق کارگاه مانده است.
علی رحیمی می افزاید: در حالی که جایی برای ما مشخص نشده و شهرک طلا ساخته نشده است به ما میگویند از شهر خارج شوید اما در آستانه عید نوروز زمان اصلی رونق کار این کارگاهها در سال است.
وی ادامه می دهد: گروهی از کارگاهها به ناحق پلمب شدند و آلودهکننده صوتی و محیط زیستی نیستند و تنها صنف النگوساز و ریختهگر زرگری این مشکل را دارند.
رحیمی می گوید: اگر شهرک ساخته شود ما با میل خود میرویم و اگر محیط زیست دستگاههای تصفیه آلایندگی زرگری که در اصفهان ساختهشده را تأیید کند، سریع اقدام به نصب میکنیم، مشکل ما عدم همکاری محیط زیست برای تأیید دستگاههای ساختهشده توسط دو ماشینسازی معتبر اصفهانی برای تصفیه آلایندههایی مثل تیزاب و گاز سیانور است.
این نماینده گروه معترض پلمب های اخیر، با بیان اینکه واحدهای کارگاهی زرگری بدون ایجاد امنیت نمیتوانند ترک محل کنند، ادامه می دهد: مکان واحد های زرگری از نظر امنیت باید محلی تضمینشده باشد، چرا که با میلیونها تومان سرمایه مردم کار میکنند.
پلمب، اقدامی برای صیانت از حقوق شهروندان
برخی از مالکان کارگاههای پلمپ شده زرگری معتقدند مسئولان تمام عوامل آلودگی را رها کرده و فقط این کارگاهها را دیده اند و پلمپ اخیر را ناشی از برخی مشکلات شخصی افراد صاحب نفوذ با این صنف می دانند.
هر چند آنها بر این باورند برخی از صنایع مزاحم و آلاینده اصلی به سبب متمول بودن و اصحاب ثروت محسوب شدن هرگز پلمب نمیشوند و نوک پیکان به سمت کارگاههای کوچک و فقیر است.
این در حالی است که شهردار منطقه 3 اصفهان در این خصوص می گوید: حدود 3 سال است که اتحادیههای مذکور از سازمان ساماندهی مشاغل شهری، بهزیستی استان، بهداشت محیط و شهرداری منطقه تذکر دریافت کرده اند و کمیسیون بند 20 ماده 55 طبق کارشناسی محیطزیست و شکایت مردم و نظارت بهداشت محیط، این صنایع را آلاینده و واحد مزاحم شهری شناخته و از مراجع قانونی حکم پلمب و انتقال صادر شده ضمن اینکه مهلت قانونی نیز به آنها داده شده است.
منصور نجفی می افزاید:شهرداری در اجرای قانون هیچ تفاوتی قائل نشده و اجرای حکم قانون برای حفاظت از حقوق شهروندی نباید دیگر شهروندان ذینفع را ناراحت کند.
وی تصریح می کند: به دلیل عدم همکاری کارگاههای زرگری در حدود 100 کارگاه اخطار گرفته و در نوبت پلمب قرار دارند که این وظیفه قانونی ما در برابر حکم صادره از مراجع مبنی بر ایجاد آلودگی صوتی و زیستمحیطی این واحدها در مناطق مسکونی است.
شهردار منطقه 3 اصفهان ادامه می دهد: تعدادی از این واحدها بدون هیچ مجوزی در پس کوچههای بافت تاریخی منطقه 3 در محدوده اطراف بازار و میدان امام و خیابان عبدالرزاق ایجاد شدند که مردم با بیان اینکه نمیتوانیم نفس بکشیم از آنها شاکی هستند.
وی اظهار می کند: در کارگروه مشترک مسئولان اصفهان با موافقت اتحادیه، 30 هکتار زمین جنب شهرک صنعتی جی مورد پیگیری برای تحویل از بنیاد مستضعفان قرار گرفت تا شهرک مربوطه احداث و این واحدها انتقال یابد، همچنین موضوع برخورد با واحدهای متخلف کتباً تقدیم مدیریت برنامهریزی شهرداری شده است.
نجفی یادآور شد: وظیفه ما رعایت حال مردم و اولویت مهم شهر آلودگی هواست و کمیسیون 55 شهرداری مرجع تشخیص عدم آلودگی و مزاحمت واحدهای معترض به پلمب است.
اتحادیه سازندگان و فروشندگان طلا بر سر دو راهی
اصفهان به عنوان قطب اول طلای کشور بیش از 50 درصد صادرات غیر نفتی استان را در دست دارد و 60 درصد طلای کشور در اصفهان ساخته میشود، از این رو باید دولت و شهرداری بیش از پیش هوای این صنف مهم تولیدی را داشته باشد.
رئیس اتحادیه سازندگان و فروشندگان طلا و نقره و صرافیهای اصفهان در این باره می گوید: اعتقاد ما این است که کارگاههای زرگری بی مجوز طبق قانون باید با همکاری صنف مجوز بگیرند و ایجاد آلودگی از این واحدها قابل بخشش نیست ولی اتحادیه میان انتظار دفاع از کارگاهها پلمب شده و قانونی که آلودگی محیطزیست را توجیه میکند، بر سر دو راهی است.
هوشنگ شیشهبران می افزاید: کارگاههای زرگری موظف به نصب دستگاههای پیشنهادی تصفیه گازها و اسید هستند و ما در صدد تأیید این دستگاه توسط بهزیستی هستیم.
وی ادامه می دهد: کلیه واحدهای زرگری باید دارای کد رهگیری استاندارد شوند و نامهنگاری لازم به سازمان را انجام دادیم تا کمترین میزان مزاحمت و آلایندگی هم استانداردسازی شود.
رئیس اتحادیه سازندگان و فروشندگان طلا و نقره و صرافیهای اصفهان تاکید می کند: ما به قانون احترام میگذاریم ولی باید مهلت لازم برای چارهاندیشی به کارگاهها داده شود ؛ پلمب این کارگاهها در صنف نابسامانی ایجاد کرده و روزانه میلیونها تومان ضرر اقتصادی برای استان و کشور دارد.
به گفته وی ، 80 درصد کارگاههای اصفهان سنتی بوده و از ماشینآلات غیراستاندارد بومی ساز استفاده میکنند، اما باید زمان لازم به آنها داده شود تا همه کارگاهها تا زمان انتقال به شهرک طلا، دستگاه استاندارد تصفیه که قیمتی بین 30 تا 50میلیون تومان بر اساس حجم تولید دارد را خریداری کنند.
وی در خصوص ساخت شهرک تخصصی طلا بیان می کند: ساخت این شهرک کار بزرگ و پر دردسری است و مهندسی منابع و تأمین امنیت آن کار سادهای نیست، همچنین بدون حمایت دولت و شرکت شهرکهای صنعتی و سایر نهادهای کشور این کار عملیاتی نمیشود.
شیشهبران می گوید: تندرستی انسانها مقدم بر هر کاری است و کارگاههای پلمب شده باید این نکته را درک کرده و با تعامل با ما در صدد حل مشکل بدون زیان به مردم باشند.
ساخت شهرک در گرو همکاری سه نهاد!
با توجه به آلودگی سطح شهر اصفهان و لزوم جمع آوری واحدهای طلاسازی آلوده کننده محیط زیست از سطح شهر، شرکت شهرک های صنعتی استان اصفهان ساخت شهرک طلا را در دستور کار خود قرار داد تا با بهرهبرداری از شهرک طلا این واحدها در آنجا به صورت متمرکز قرار گرفته و آلودگی کمتری برای شهر ایجاد کنند.
شهرک طلا در مجاورت شهرک صنعتی جی قرار دارد، کارهای ساخت و ساز آن در حال اجرا است.
مدیرعامل شرکت شهرک های صنعتی استان اصفهان در خصوص آخرین وضعیت شهرک طلا در اصفهان، بیان می کند: این شهرک با همکاری شرکت شهرکها، اتحادیه طلا فروشان و بنیاد مستضعفان انقلاب اسلامی در حال ساخت است و تکمیل شدن و بهرهبرداری از آن در گرو همکاری این سه نهاد با یکدیگر است.
سعادت بهرامی یکی از دلایلی که باعث ساخت شهرک طلا شده را جمعآوری واحدهای مزاحم و آلوده کننده محیط زیست اعلام کرده و در ارتباط با مسائل امنیتی شهرک طلا می گوید: یکی از نزدیک ترین نقاط صنعتی به شهر اصفهان شهرک صنعتی جی است که باعث شده این نقطه از لحاظ امنیتی نیز سطح بالاتری نسبت به سایر نقاط صنعتی داشته باشد که با موافقت اتحادیه طلا قرار شد شهرک طلا را در مجاورت این شهرک بسازیم.
وی نزدیک بودن این نقطه به فرودگاه را یکی از مزیتهای شهرک طلا برای تسهیل رفت و آمد و صادرات محصولات گران قیمت میداند.
در کارگاه های طلاسازی سنتی و مدرن استان اصفهان، روزانه یک تن طلا تولید می شود اما در حال حاضر از یک سو بیکاری صدها کارگاه که نانآور هزاران نفر هستند و در تولید نقش دارند ناراحتکننده و نازیباست و از سوی دیگر آلودگی محیطی به عنوان بحران اول اصفهان قابل چشمپوشی نیست و این کلاف سردر گم بحران پلمب این واحدها را به مشکل مهم صنفی اصفهان تبدیل کرده است و شاید منطقی تر این بود که قبل از بحران آلودگی، شهرک تخصصی طلا و نقره ساخته میشد.