جوان آنلاین: بومی‌سازی تجهیزات راهبردی و فرآیند‌های تولید از طریق سازوکار تولید بار اول مزایای متعددی در کاهش ارزبری صنعتی، بهبود رقابت صنعتی، کنترل کسری تراز تجاری و افزایش انعطاف‌پذیری در برابر تحریم‌ها ارائه می‌دهد. فشار‌های ارزبری خارجی را کاهش می‌دهد، فرصت‌های صادراتی را ایجاد، عدم تعادل تجاری را برطرف و انعطاف‌پذیری اقتصادی را تقویت می‌کند. با تقویت قابلیت‌های تولید داخلی، کشور‌ها می‌توانند اکوسیستم صنعتی خودکفاتری ایجاد کنند، وابستگی به واردات را کاهش و رشد اقتصادی پایدار را ارتقا می‌دهد. حمایت از دانش‌بنیان‌ها و محصولات تولید بار اول، به نحوی که بتوانند در لیست ارائه دهندگان کالا و خدمات به شرکت‌های دولتی درآیند، مزیت‌های زیادی برای کشور دارد. از جمله می‌توان به اشتغال جوانان نخبه و تحصیلکرده، صرفه جویی ارزی و ایجاد فرصت‌های صادراتی اشاره کرد.
عرصه داخلی تمرینی برای دانش‌بنیان هاست تا تولیدات بار اول خود را ارائه دهند. در ادامه با افزایش سطح کیفی محصولات، صادرات تولیدات می‌تواند در دستور کار قرار بگیرد. این روند در نهایت به نفع کشور است و به افزایش درآمد‌های ارزی کشور منجر می‌شود. شرطش این است که هزینه‌های حمایت از دانش‌بنیان‌ها و تولیدات بار اول را بپردازیم.
بومی‌سازی تجهیزات استراتژیک و فرآیند‌های تولید نقش مهمی در مقابله با چالش‌های اقتصادی مختلف کشور‌ها از جمله کاهش ارزبری صنعتی، بهبود رقابت‌پذیری صنعتی، کنترل کسری تراز تجاری و افزایش تاب‌آوری در برابر تحریم‌ها ایفا می‌کند.
یکی از مزایای قابل توجه بومی‌سازی تجهیزات استراتژیک، پتانسیل کاهش ارزبری برای صنایع است. با تولید تجهیزات ضروری در داخل به جای اتکا به واردات، صنایع می‌توانند از هزینه‌های ناشی از نوسانات ارزی و وابستگی به واردات جلوگیری کنند که این امر باعث کاهش فشار بر ذخایر ارزی و تثبیت ارزبری می‌شود. علاوه بر این، بومی‌سازی امکان بهینه‌سازی هزینه را فراهم می‌کند، زیرا تولید داخلی می‌تواند در بلندمدت در مقایسه با واردات تجهیزات مقرون‌به‌صرفه‌تر باشد.
تولید بار اول بومی‌سازی تجهیزات استراتژیک نه تنها به نفع بازار داخلی است، بلکه فرصت‌های صادراتی را نیز باز می‌کند. وقتی یک کشور با موفقیت تجهیزات را از طریق مکانیسم تولید بار اول بومی‌سازی می‌کند، می‌تواند از تخصص خود برای ورود به بازار‌های بین‌المللی استفاده کند. صادرات تجهیزات بومی‌سازی نه تنها درآمد ارزی ایجاد می‌کند، بلکه رقابت‌پذیری صنعت داخلی را در مقیاس جهانی افزایش می‌دهد. با تنوع بخشیدن به منابع درآمد از طریق صادرات، اقتصاد کمتر به بخش‌های خاص متکی می‌شود و در برابر شوک‌های خارجی مقاوم‌تر می‌شود. همچنین کاهش ارزبری و توسعه درآمد‌های ارزی، موجب کاهش کسری تراز تجار نیز خواهد شد. کسری تراز تجاری برای بسیاری از کشور‌ها نگران‌کننده است، به ویژه زمانی که بخش‌های صنعتی به شدت به ماشین آلات و تجهیزات وارداتی متکی هستند. بومی‌سازی تجهیزات استراتژیک راه‌حل مناسبی برای رفع عدم تعادل تجاری ارائه می‌دهد. کشور‌ها می‌توانند با کاهش وابستگی به واردات و تولید تجهیزات ضروری در داخل، واردات خود را کاهش داده و ذخایر ارزی را ذخیره و کسری تجاری را کاهش دهند. این امر به دستیابی به ساختار تجاری متعادل‌تر، تقویت ثبات اقتصادی و حمایت از رشد اقتصادی پایدار در بلندمدت کمک می‌کند.
تولید بار اول و بومی‌سازی تجهیزات و فرآیند‌های تولید نیز تاب‌آوری کشور را در برابر تحریم‌ها افزایش می‌دهد. زمانی که کشوری در معرض تحریم‌های اقتصادی قرار می‌گیرد، ممکن است با محدودیت‌هایی برای واردات تجهیزات یا فناوری‌های خاص مواجه شود. با بومی‌سازی تجهیزات استراتژیک، کشور‌ها در برابر اختلالات ناشی از تحریم‌ها آسیب‌پذیرتر می‌شوند. آن‌ها می‌توانند عملیات صنعتی خود را حفظ کنند، اتکا به تأمین‌کنندگان خارجی را کاهش دهند و از تأمین مداوم تجهیزات ضروری، حتی در دوره‌های انزوای اقتصادی اطمینان حاصل کنند. این امر انعطاف‌پذیری اقتصادی را افزایش می‌دهد و توانایی کشور را برای حرکت در موقعیت‌های چالش برانگیز ژئوپلتیک تقویت می‌کند.
بومی‌سازی تجهیزات استراتژیک و فرآیند‌های تولید از طریق سازوکار تولید بار اول مزایای متعددی در کاهش ارزبری صنعتی، بهبود رقابت صنعتی، کنترل کسری تراز تجاری و افزایش انعطاف‌پذیری در برابر تحریم‌ها ارائه می‌دهد. فشار‌های ارزبری خارجی را کاهش می‌دهد، فرصت‌های صادراتی را ایجاد می‌کند، عدم تعادل تجاری را برطرف و انعطاف‌پذیری اقتصادی را تقویت می‌کند. با تقویت قابلیت‌های تولید داخلی، کشور‌ها می‌توانند اکوسیستم صنعتی خودکفاتری ایجاد کنند، وابستگی به واردات را کاهش و رشد اقتصادی پایدار را ارتقا دهند. برای درک کامل مزایای بومی‌سازی تجهیزات، دولت‌ها باید حمایت لازم را ارائه کنند، یک محیط سیاستی توانمندساز ایجاد کنند و همکاری بین سهامداران صنعت را تقویت کنند.
سازوکار تولید بار اول بسترساز استقلال صنعتی کشور و خنثی کردن تحریم‌های دشمن
قاسم ساعدی عضو کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی درخصوص وظیفه‌ای که معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری در زمینه ارتباط دادن صنایع و دانش‌بنیان‌ها برعهده گرفته است به «جوان» گفت: این از ضروریات است که از یک طرف توانمندی‌های دانش‌بنیان‌ها را با دقت شناسایی کنیم و از طرف دیگر نیازمند‌های صنایع را احصا کنیم و با این آگاهی آن‌ها را به یکدیگر ارتباط دهیم.
وی ادامه داد: اقدام معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری مبنی بر شناخت نیاز‌های صنایع از یک طرف و شناسایی توانمندی‌های دانش‌بنیان‌ها از طرف دیگر به ایجاد یک هماهنگی بین بخشی منجر می‌شود که امر مثبتی است.
ساعدی با اشاره به این موضوع که حمایت از تولیدات بار اول در کشور یک ضرورت است و کشور را از مزیت‌های بی‌شماری بهره مند می‌کند، تأکید کرد: حمایت از دانش‌بنیان‌ها از طریق اجرای قوانینی مانند قانون ترک تشریفات مناقصه و طرح تولید بار اول معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری بستری برای فعالیت دانش‌بنیان‌ها فراهم می‌کند. به ویژه در چارچوب قانون ترک تشریفات، بستری برای ارائه تولیدات بار اول به نهاد‌های دولتی فراهم شده است.
وی ادامه داد: صرفه جویی ارزی از مهم‌ترین نتایج اعتماد به توان داخلی و حمایت از تولیدات بار اول است. از سوی دیگر، وابستگی ما به خارجی‌ها در اقلام راهبردی و استراتژیک از بین می‌رود که دستاورد مهمی است.
عضو کمیسیون انرژی مجلس خاطرنشان کرد: استقلال یکی از اهداف انقلاب اسلامی ایران است و سیاست‌هایی همچون قانون ترک تشریفات مناقصه و طرح تولید بار اول معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری در راستای تحقق این امر است.
ساعدی گفت: دستاورد‌های دانش‌بنیانی و تولیدات بار اول زمینه‌ای فراهم می‌کند که در کنار کشور‌هایی که تحت تحریم هستند، قرار بگیریم و به صادرات دستاورد‌های خود به آن‌ها مبادرت کنیم. به این ترتیب، از یک طرف برای کشور سودآوری ایجاد می‌کنیم و از طرف دیگر به کشور‌های دوست خود یاری می‌رسانیم. این‌ها از مزیت‌های حمایت از تولیدات بار اول است.
وی ادامه داد: بومی‌سازی محصولات در سایه حمایت‌هایی همچون طرح تولید بار اول، بستری برای دسترسی به فرصت‌های صادراتی جدید ایجاد می‌کند و همچنین بستر بازارسازی برای تولیدات بار اول در داخل و خارج از کشور نیز ایجاد خواهد شد. مزیت ترک تشریفات از مناقصه و سازوکار مربوط به تولید بار اول تجهیزات راهبردی صنعتی منجر به استقلال صنعتی کشور خنثی‌سازی تحریم‌های غرب و دشمنان کشور خواهد شد
عضو کمیسیون انرژی مجلس خاطرنشان کرد: صدور خدمات فنی و مهندسی به کشور‌های امریکای لاتین به معنای حضور ایران در حیاط خلوت امریکاست. به این ترتیب، امریکا به اقتدار کشور ما پی برده است. به نحوی که نه تنها در شرایط تحریمی به رفع نیاز‌های خود پرداخته‌ایم، بلکه در برخی موارد مانند کاتالیست‌ها و تجهیزات پالایشگاهی به صادرات هم رسیده‌ایم.
تسهیل ورود شرکت‌های فناور دانش‌بنیان در جهت بومی‌سازی به صنعت با سازوکار تولید بار اول
علی پاشایی‌بیدار کارشناس حوزه علم و فناوری نیز در رابطه با اهمیت سازوکار‌های تشویقی ذیل به کارگیری از توان نخبگان داخلی کشور به «جوان» گفت: در حوزه تولید و قانون جهش تولید دانش بنیان، یکی از محور‌های مهم بحث، ایجاد بازاری جدید برای شرکت‌های دانش‌بنیان است. این بازار از طریق بستر‌های مختلف ارتباطی بین صنعت و اکوسیستم اقتصاد دانش‌بنیان تسهیل می‌شود. این تبصره به بررسی اهمیت کنار گذاشتن تشریفات مناقصه و اتخاذ مکانیسم تولید برای اولین بار در ایجاد بازار تضمینی برای شرکت‌های دانش‌بنیان می‌پردازد. با بررسی مزایای این رویکرد، مانند ایجاد بازار تضمین شده، کاهش هزینه‌ها و افزایش فرصت‌ها برای کسب و کار‌های جدید، آشکار می‌شود که این استراتژی نقش کلیدی در تقویت رشد و تنوع اکوسیستم اقتصاد دانش‌بنیان دارد.
وی ادامه داد: ایجاد بازاری برای شرکت‌های دانش‌بنیان برای رشد، پایداری و کمک به اقتصاد دانش‌بنیان بسیار مهم است. این شرکت‌ها برای توسعه و ارائه محصولات و خدمات به ایده‌های نوآورانه، پیشرفت‌های تکنولوژیکی و تخصص تخصصی متکی هستند. با این حال، آن‌ها اغلب در دسترسی به بازار‌ها به دلیل منابع محدود، عدم شهرت و رقابت از سوی بازیگران تثبیت شده با چالش‌هایی روبه‌رو هستند. بنابراین ایجاد یک محیط مساعد که از ورود و رشد آن‌ها به بازار حمایت کند، ضروری است یکی از بند‌های قابل توجه مربوط به ایجاد بازار برای شرکت‌های دانش‌بنیان بحث ترک تشریفات مناقصه است. به طور عادی، روش‌های مناقصه روش استاندارد برای اعطای قرارداد به تأمین‌کنندگان بوده است. با این حال، برای شرکت‌های دانش‌بنیان، به‌ویژه آن‌هایی که در مراحل اولیه یا با منابع محدود هستند، شرکت در مناقصه‌ها می‌تواند چالش برانگیز باشد. مکانیسم تولید بار اول یک رویکرد جایگزین ارائه می‌دهد که بر بومی‌سازی تجهیزات و فرآیند‌های استراتژیک در داخل کشور تمرکز دارد.
این کارشناس علم و فناوری در رابطه با اهمیت ویژه ترک تشریفات مناقصات برای تولیدات بار اول گفت: کنار گذاشتن رویه‌های مناقصه تحت مکانیسم تولید بار اول، یک مزیت حیاتی برای شرکت‌های دانش‌بنیان ایجاد می‌کند؛ ایجاد بازار تضمینی. این شرکت‌ها با بی‌نیازی از شرکت در مناقصات می‌توانند بدون موانع تشریفات به طور مستقیم با صنعت درگیر شوند که این امر فرصت‌هایی را برای کسب و کار‌های جدید، حتی آن‌هایی که سرمایه محدود یا وثیقه ناکافی دارند، برای تضمین اجرای موفق پروژه‌های دولتی باز می‌کند. هنگامی که یک شرکت دانش‌بنیان اولین تولید خود را با موفقیت به پایان رساند، شناخته شده و واجد شرایط قرار گرفتن در لیست پیمانکاران، دارندگان استاندارد و ارائه دهندگان خدمات به دولت می‌شود. این شامل پتانسیل بازار خود را به طور قابل توجهی گسترش می‌دهد.
پاشایی‌بیدار گفت: شرکت در مناقصه متحمل هزینه‌هایی برای شرکت‌های دانش‌بنیان از جمله هزینه‌های مربوط به تهیه اسناد مناقصه، الزامات وثیقه و هزینه‌های اداری می‌باشد. با کنار گذاشتن تشریفات مناقصه، این هزینه‌ها حذف شده و بار مالی شرکت‌ها کاهش می‌یابد. علاوه بر این، فرآیند امضای قرارداد‌ها ساده‌تر و کارآمدتر می‌شود، زیرا دیگر نیازی به فرآیند ارزیابی و انتخاب مناقصه زمان‌بر و منابع فشرده ندارد. این کاهش هزینه‌ها و فرآیند ساده قرارداد، ورود آسان‌تر به بازار را تسهیل می‌کند و شرکت‌های دانش‌بنیان را قادر می‌سازد تا منابع خود را بر توسعه محصول و نوآوری متمرکز کنند.
وی ادامه داد: موفقیت شرکت‌های دانش‌بنیان در بومی‌سازی قطعات و تجهیزات استراتژیک از طریق مکانیسم تولید بار اول پیامد‌های گسترده‌ای برای تنوع بخشی به بازار دارد. با تبدیل شدن شرکت‌های دانش‌بنیان به تولیدکنندگان اصلی تجهیزات بومی‌سازی در داخل کشور، مزیت رقابتی به دست آورده و سهم بازار خود را گسترش می‌دهند که این امر نه تنها اکوسیستم اقتصاد دانش‌بنیان را تقویت می‌کند، بلکه بازار متنوع و گسترده‌تری را برای این شرکت‌ها ایجاد می‌کند. افزایش فرصت‌های بازار به رشد و پایداری آن‌ها کمک می‌کند، در حالی که به طور همزمان نوآوری و پیشرفت فناوری را در اکوسیستم هدایت می‌کند.
پاشایی در پایان اظهار کرد: ایجاد بازار جدید برای شرکت‌های دانش‌بنیان، یکی از جنبه‌های محوری رشد و توسعه اقتصاد دانش‌بنیان است. کنار گذاشتن رویه‌های مناقصه به نفع سازوکار تولید بار اول، چندین مزیت از جمله ایجاد بازار تضمین شده، کاهش هزینه‌ها و افزایش فرصت‌ها برای کسب‌وکار‌های جدید را به همراه دارد. با پذیرش این رویکرد، شرکت‌های دانش‌بنیان می‌توانند بر موانع ورود به بازار غلبه کنند، خود را به عنوان بازیگران کلیدی در صنعت تثبیت کنند و به تنوع و گسترش اکوسیستم اقتصاد دانش‌محور کمک کنند. شناخت اهمیت این استراتژی و ارائه حمایت‌ها و مشوق‌های لازم برای تسهیل رشد شرکت‌های دانش‌بنیان در بازار برای سیاستگذاران و ذی‌نفعان صنعت ضروری است.
