جوان آنلاین: گره خودرو بالاخره در میدان بهارستان باز شد، حالا خبر می‌رسد واردات خودرو‌های برقی تسهیل می‌شود طبق مصوبه قانون بودجه ۱۴۰۳، واردات و همچنین توسعه صنعت خودرو‌های برقی داخلی تسهیل شده است. به این ترتیب شاهد، کاهش چشمگیر تعرفه حقوق ورودی گمرکی هستیم؛ همچنین در بحث بهینه‌سازی مصرف در قانون برنامه هفتم توسعه، علاوه بر تشکیل حساب واحد بهینه‌سازی مصرف با منابع مشخص در جهت اجرای طرح‌های بهینه‌سازی حوزه انرژی، دولت مکلف شده است با توسعه سبد سوختی و کاهش اثر بنزین در سبد سوختی کشور به سمت استفاده از سوخت‌های جایگزین بنزین برود. به‌باور کارشناسان، واردات بنزین عدم‌النفع بالای اقتصادی برای کشور دارد و از طرفی نمی‌توانیم تا بی‌نهایت تولید کنیم و همزمان افزایش مصرف هم داشته باشیم بنابراین باید به سرعت سیاست‌هایی را در راستای اصلاح صنعت خودروسازی کشور و مدیریت مصرف بنزین به اجرا بگذاریم و نیاز است فضای رقابتی برای خودروسازان ایجاد کنیم، باز کردن در‌های کشور به روی خودرو‌های کم مصرف و با کیفیت خارجی می‌تواند کارساز باشد.
دو مصوبه مهم در مجلس به ترتیب در قانون بودجه ۱۴۰۳ و قانون برنامه هفتم توسعه به تصویب رسیده است که علاوه بر تسهیل واردات و توسعه داخلی‌سازی خودرو‌های برقی، به توسعه سبد سوخت کشور و بحث استفاده از سوخت جایگزین بنزین نیز اشاره شده است.
حرکت به سمت سوخت‌های جایگزین نظیر برق و گاز بسیار مهم و با اهمیت است. این امر چه با کمک واردات خودرو‌های برقی باشد چه حرکت به سمت تولید خودرو‌های دوگانه سوز یا دوگانه سوز کردن خودرو‌های فعال در صنعت حمل ونقل در بحث جبران ناترازی بنزین، جلوگیری از به خطر افتادن امنیت انرژی کشور و همچنین جلوگیری از هدر رفت منابع ارزی کشور با واردات بنزین بسیار مهم است. یکی از محور‌های کلیدی در بحث صنعت خودروسازی داخل کشور، بحث تولید خودرو‌های دوگانه‌سوز کارخانه‌ای توسط ایران خودرو و سایپا و همچنین تسهیل فرآیند دوگانه سوز کردن خودرو‌های فعال در صنعت حمل ونقل است.
بحران ناترازی بنزین در ایران، اقتصاد این کشور را با چالش جدی مواجه می‌کند، زیرا واردات مقادیر زیادی بنزین با هزینه قابل توجهی را ضروری می‌کند. با این حال، ایران با اعمال اصلاحات در صنعت خودرو و ترویج استفاده از سوخت‌های جایگزین، به‌ویژه گاز طبیعی فشرده (CNG) می‌تواند به طور مؤثر به این موضوع رسیدگی کند. حجم واردات پیش‌بینی شده بنزین ایران از ۳ تا ۵ میلیارد دلار در سال آینده، بر تشدید بحران ناترازی بنزین تأکید می‌کند. این مخارج قابل توجه منابع ارزی را که می‌توان در سایر حوزه‌های اقتصادی بهتر استفاده کرد، کاهش می‌دهد. برای کاهش این موضوع، بررسی گزینه‌های سوخت جایگزین که می‌تواند وابستگی کشور به واردات بنزین را کاهش دهد، ضروری است.
راه‌حل‌های کلیدی برای مشکل ناترازی بنزین
یک گام مهم برای حل بحران ناترازی بنزین، اعمال محدودیت در استفاده از خودرو‌های شخصی است. این را می‌توان با نظارت بر مصرف کارت سوخت در هر جایگاه و بررسی دقیق الگو‌های مصرف به دست آورد. با مهار سوءاستفاده از کارت سوخت و جلوگیری از قاچاق، ایران می‌تواند به طور مؤثر منابع بنزین خود را مدیریت کرده و هدر رفت را کاهش دهد. یکی از مهم‌ترین راهکار‌ها تولید خودرو‌های دوگانه سوز توسط خودروسازان ایرانی است. این خودروها می‌توانند با بنزین و CNG کار کنند و جایگزینی انعطاف‌پذیر و اقتصادی برای خودرو‌های سنتی بنزینی ارائه می‌دهند. ایران با تمرکز بر تولید و پذیرش گسترده خودرو‌های دوگانه سوز، می‌تواند وابستگی خود به بنزین را به میزان قابل توجهی کاهش دهد و نیاز به واردات پرهزینه را کاهش دهد. همچنین اقدام مؤثر دیگر تشویق به استفاده از CNG در بخش حمل ونقل است. این امر با انتقال تاکسی‌ها، تاکسی‌های اینترنتی، ون‌ها و سایر وسایل نقلیه مورد استفاده در صنعت حمل‌ونقل به سیستم‌های دوگانه سوز که از CNG استفاده می‌کنند می‌توان به دست آورد. اعطای سهمیه‌های مصرف سوخت CNG به جای ارائه سهمیه‌های اضافی بنزین ارزان به این خودروها، استفاده از سوخت‌های جایگزین را ترویج می‌کند و ناترازی بنزین را به حداقل می‌رساند.
استفاده از خودرو‌های دوگانه سوز و ترویج CNG به عنوان منبع سوخت جایگزین، مزایای زیادی برای ایران به همراه دارد. اولاً وابستگی کشور به بنزین وارداتی را کاهش می‌دهد و در نتیجه منابع ارزی را حفظ می‌کند. علاوه بر این، CNG یک سوخت پاک‌تر و سازگار با محیط‌زیست است که به کاهش آلودگی هوا کمک می‌کند. علاوه بر این، توسعه صنعت CNG داخلی می‌تواند فرصت‌های شغلی جدیدی ایجاد کند و اقتصاد را رونق بخشد.
بحران ناترازی بنزین ایران نیازمند توجه فوری و راه‌حل‌های استراتژیک است. ایران با اجرای اقداماتی مانند محدود کردن مصرف خودرو‌های شخصی، مبارزه با سوءاستفاده از کارت سوخت و تمرکز بر تولید خودرو‌های دوگانه سوز با سوخت CNG، می‌تواند وابستگی خود را به بنزین وارداتی کاهش دهد. این انتقال نه تنها بار اقتصادی را کاهش می‌دهد، بلکه به پایداری محیط‌زیست و توسعه صنعت خودروسازی داخلی نیز کمک می‌کند. ایران با پذیرش سوخت‌های جایگزین، این پتانسیل را دارد که بر بحران ناترازی بنزین غلبه کند و آینده انرژی خود را تضمین کند.
واردات خودرو در کنار حرکت به سمت توسعه سوخت جایگزین بنزین نظیر خودرو‌های برقی، هیبریدی یا خودرو‌های گازسوز و دوگانه سوز می‌تواند به بهبود کیفیت خودرو‌های ساخت داخل کمک کند.
تسهیل واردات خودرو در کنار توسعه خودرو‌های با سوخت جایگزین
رمضانعلی سنگدوینی، عضو کمیسیون انرژی مجلس با اشاره به این موضوع که ما سالانه در حال سوزاندن بیش از ۱۰۰ میلیارد دلار انرژی هستیم و نسبت به مدیریت مصرف انرژی در کشور حساسیتی وجود ندارد، به «جوان» گفت: «از طریق مدیریت مصرف انرژی مبالغ هنگفتی صرفه‌جویی می‌کنیم که به نفع کشور است. از طریق صرفه‌جویی در مصرف انرژی و استفاده درست از آن می‌توانیم از مبالغ صرفه‌جویی شده در جهت توسعه بهره ببریم که در نهایت نفعش به جامعه و مردم برمی‌گردد.»
وی افزود: «عدم توجه به مدیریت مصرف انرژی و از جمله بنزین در کشور، ما را به جایی می‌رساند که باید به واردات بنزین بپردازیم. از طریق صرفه‌جویی در مصرف سوخت می‌توانیم تبدیل به صادرکننده بنزین، گاز طبیعی، گازوئیل و... شویم. راهی جز این نداریم که به سمت تنوع سوخت و بهینه‌سازی مصرف برویم تا بتوانیم از شرایط فعلی خارج شویم. با وجود تحریم‌های شدید اگر نتوانیم به مدیریت مصرف انرژی در کشور بپردازیم، در آینده نزدیک با مشکلات جدی و شدیدی مواجه می‌شویم.»
سنگدوینی دامه داد: «خودرو‌های پرمصرف یکی از مهم‌ترین عوامل مصرف بالای بنزین در کشور هستند. در حال حاضر، خودرو‌های ساخت داخل حدود دو الی سه برابر استاندارد جهانی مصرف بنزین دارند که مشکلات جدی‌ای برایمان ایجاد کرده و بر ناترازی بنزین در کشور دامن زده است.»
عضو کمیسیون انرژی مجلس خاطرنشان کرد: «نبود رقابت دلیل پایین بودن کیفیت خودروها و بالا بودن مصرف سوخت آنهاست. خودروساز داخلی نوعی اطمینان خاطر دارد که هر خودرویی تولید کند، بازار فروش برایش وجود دارد. در چنین شرایطی قطعاً تولیدکننده انگیزه‌ای برای بهبود کیفیت خودرو ندارد.»
سنگدوینی گفت: «متأسفانه در حوزه خودروسازی بسیار عقب مانده‌ایم. زمانی ما در کشورمان به تولید پیکان می‌پرداختیم و کره جنوبی به لحاظ تکنولوژی خودروسازی بسیار از ما عقب بود. اما حالا این کشور با استفاده از تکنولوژی‌های به روز به تولید خودرو‌های با کیفیت می‌پردازد و ما عقب مانده‌ایم.»
وی ادامه داد: «باید سیاست‌هایی اتخاذ کنیم که به افزایش کیفیت خودرو‌های داخلی منجر شود و مصرف سوخت کاهش یابد. واردات خودروها می‌تواند عاملی برای ایجاد رقابت در حوزه خودروسازی در کشور باشد و انگیزه‌ای برای پیشرفت برای خودروسازان ایجاد کند.»
خودروسازان باید خودرو‌های با تنوع سوختی و مصرف بنزین پایین تولید کنند
محمد اسماعیل کفایتی رئیس پارک علم و فناوری صنعت نفت رئیس پارک علم و فناوری صنعت نفت در گفتگو با «جوان» در خصوص مصرف بالای بنزین در کشور بیان کرد: «بخشی از مصرف بالای بنزین ناشی از فرهنگ نادرست مصرف است که در موضوعاتی مانند تک شرنشینی خودروها و عدم استفاده افراد از وسیله نقلیه عمومی مانند مترو... مشهود است. همچنین لزوم اصلاح در صنعت خودروسازی یکی از اقداماتی است که باید صورت گیرد زیرا متأسفانه مصرف خودرو‌های داخلی چندین برابر استاندارد جهانی است.»
وی در ادامه تصریح کرد: «کشور باید یک سبد سوخت متنوع داشته باشد، باید برنامه ریزی‌های لازم انجام شود تا سوخت‌های پاک به سبد سوخت اضافه گردد. با این کار می‌توان ناترازی بنزین را کنترل و مدیریت کرد و از واردات بنزین جلوگیری کرد زیرا واردات هزینه بالایی را به کشور تحمیل می‌کند.»
این کارشناس در ادامه افزود: «استفاده از برق، CNG، LPG و... در تنوع بخشی به سبد سوخت مصرفی و کنترل ناترازی به خصوص در مواقع پیک مصرف کمک خواهد کرد. اصلاح فرهنگ مصرف می‌تواند تا ۵۰ درصد کاهش در مصرف بنزین رقم بزند.»
کفایتی اظهار داشت: «واردات خودرو‌های برقی در شرایط کنونی نقش مسکن را دارد، باید به فکر راه‌حل اصلی باشیم. با توجه به بازار خوبی که در زمینه خودرو در کشور داریم باید بتوانیم به بهترین نحو ممکن تقاضای خودرو را پاسخ دهیم. واردات خودرو در شرایط تنگنا می‌تواند به عنوان یک مسکن خوب عمل کند.»
وی در ادامه متذکر شد: «رسانه باید روی وجدان عمومی و آگاه‌سازی افراد جامعه کار کند، باید گفت افراد حق ندارند به هر صورتی که تمایل دارند از انرژی مصرف کنند. قطعاً مردمان خوب کشور به عمد مصرف بی‌رویه ندارند و ممکن است این طریقه مصرف، ناشی از عدم آگاهی و... باشد، انرژی از آن آیندگان هم هست و نباید به صورت بی‌رویه مصرف شود.»
این کارشناس در ادامه افزود: «شهرداری ها می‌توانند با نوآوری شهر را اداره کنند به عنوان مثال با دو الی سه شیفت کردن فعالیت شهری در کاهش ترافیک و در نتیجه کاهش مصرف بنزین تأثیرگذار باشند، مجلس شورای اسلامی باید قوانین جدید را تصویب و قوانین قبلی را بازنگری کند تا اصلاح مصرف صورت گیرد.»
وی در ادامه عنوان کرد: «خودروسازان را باید ملزم به ساخت خودرو‌های استاندارد کرد و حتی در صورت عدم همکاری تنبیه شوند. آن‌ها باید مکلف شوند که به نحوی خودروها را طراحی کنند و بسازند که طبق استاندارد‌های جهانی مصرف سوخت داشته باشند، در کشور توانمندی‌های مهندسی خوبی وجود دارد که می‌توان روی قدرت طراحی آن‌ها حساب باز کرد و خودرو‌های کم مصرف تولید کرد.»
کفایتی اظهار داشت: «لزومی ندارد خودرو‌های درون شهری سنگین باشند و باید بین خودرو‌هایی که درون شهر تردد دارند با خودرو‌های برون شهری تفاوتی قائل شود. خودرو یک ابزار صرفاً رفاهی نیست و با توجه به مصرف بالای بنزین در کشور باید از تردد‌های غیر ضروری خودداری کرد به عنوان به منظور کاهش مصرف مثال برای خرید‌های کوچک می‌توان از خرید اینترنتی استفاده کرد.»
وی در پایان افزود: «به منظور کاهش مصرف بنزین و رفت وآمد می‌توان در برخی از شغل‌ها دور کاری را تعریف کرد یا برای ادارات از خودرو‌های جمعی استفاده کرد. چرا باید هر فرد با خودروی شخصی‌اش به محل کار برود؟ ایجاد قوانین و مقررات جدید می‌تواند به کاهش مصرف بنزین به ویژه در کلانشهر‌ها کمک کند.»
