دونالد ترامپ، رئیسجمهور امریکا، دو سه روز قبل از شروع دور دوم تحریمها علیه ایران تصویری از خودش در صفحه توئیتری منتشر کرد که در آن از سریال مشهوری به نام بازی تاج و تخت الهام گرفته بود. آن تصویر حتی در امریکا هم به سخره گرفته شد، چون الهام ترامپ از شخصیت منفی آن سریال بود، اما جدا از این تصویر فانتزی، او یک ماه قبل از انتشار آن تصویر درگیر قسمت خونین این سریال در عربستان و حاکمیت آلسعود شده بود که با قتل فجیع جمال خاشقجی رقم خورده بود. جمال خاشقجی روز دوم اکتبر ورود بیبازگشتی به کنسولگری عربستان در شهر استانبول ترکیه داشت و این موضوع تا کنون به خبر اول رسانهها به ویژه دو روزنامه مشهور و جنجالی واشنگتن پست و نیویورک تایمز در امریکا مبدل شده و در این بین، عملکرد ترامپ در این رابطه بیش از هر کس دیگری چه به صورت مستقیم و چه غیرمستقیم مورد توجه قرار گرفته است. حمایت بیدریغ ترامپ در این مدت دلالت بر این دارد که او هم نقشی در این بازی تاج و تخت سعودیها دارد و حالا مسئله این است که نقش او چیست و در این بازی چه وظیفهای به عهده دارد.
بازی کثیف
دیوید ایگناتوس روز سهشنبه گذشته مقالهای را با عنوان «ریشههای قتل خاشقجی در عداوتهای خونین خاندان سعودی»، در روزنامه واشنگتن پست منتشر کرد. او در ابتدای مقاله خود به جنگ قدرت در خاندان آلسعود در پس قتل خاشقجی اشاره کرده است که به نظر وی، این امر جنون و بیپروایی ولیعهد محمد بن سلمان را پرورش داده و در نهایت، «این خشم در دربار پادشاهی منجر به مرگ و مثله شدن روزنامهنگار واشنگتن پست (خاشقجی) شد.» ایگناتوس صحنههای اولیه این جنگ خانوادگی را از ژانویه ۲۰۱۵ و بخش ویژه بیمارستان ریاض، یعنی زمانی میداند که ملکعبدالله، پادشاه پیشین آلسعود، بر بستر مرگ قرار داشت. در این صحنهها بود که جنگ خانوادگی بین فرزندان و نیروهای شاه در گذشته با شاخه شاه جدید شروع شد و توطئهچینی برای آدمکشی در خاندان آلسعود در سالهای بعد به راه افتاد که مطابق با سریال فانتزی «بازی تاج و تخت» است. ایگناتوس سرنخ این بازی درونخانوادگی آلسعود را در دست محمد بن سلمان، ولیعهد آلسعود میداند که نگران مخالفانش در خاندان بود و از بهار ۲۰۱۷ بخشی را در دیوان سلطنتی تحت کنترل خود به راه انداخت که وظیفه آن ربودن مخالفان در داخل یا خارج از عربستان بود تا آنها را در مکانهای مخفی بازداشت کنند و با استفاده از روشهای مختلف حتی شکنجه تحت فشار قرار بدهند و در نهایت، آنها را برای سکوتشان مجبور به امضای قسمنامههایی بکنند تا جرئت افشاگری نداشته باشند. ایگناتوس به صورت کلی از افرادی میگوید که تحت چنین فشارهایی بودهاند، اما روزنامه انگلیسی گاردین نزدیک به سه ماه قبل از قتل خاشقجی به صراحت نام سه نفر از خاندان سعودی را برملا کرد که از سپتامبر ۲۰۱۵ تا فوریه ۲۰۱۶ به رغم میلشان ربوده شده و به ریاض، پایتخت آلسعود برده شده بودند. ترکی بن سلطان یکی از این شاهزادهها بوده که هواپیمایش در مسیر پاریس به قاهره ربوده شد و به فرودگاهی در ریاض برده شد و به محض فرود تحت محاصره خودروهای نظامی قرار گرفت. ترکی بن بندار فرد دیگری است که از ۲۰۱۲ در شبکههای اجتماعی علیه خاندانسعودی فعالیت میکرد، اما در نوامبر ۲۰۱۵ به سرنوشت ترکی بن سلطان دچار شد و قبل از ربوده شدن به یکی از دوستانش خبر دزدیده شدن و کشته شدن خود به دست دولت سعودی را داده بود. نفر سوم هم سیف النصر است که به نظر نزدیکانش به دلیل مخالفت با دولت سعودی دزدیده شده و به قتل رسیده است.
شریک بن سلمان
ایگناتوس نام کسی را در کنار بن سلمان مطرح میکند که در کانون حلقه اطراف ترامپ قرار دارد. او جرد کوشنر داماد و مشاور ترامپ است. سفرهای متعدد کوشنر به خاورمیانه طی دو سال اخیر علاوه بر فلسطین اشغالی، مقصد اصلی دیگری هم داشته و آن جایی جز ریاض نبوده است. یکی از این سفرها در اکتبر سال قبل اتفاق افتاد که به نظر ایگناتوس، جزئیات دیدار او با بنسلمان هیچگاه فاش نشد، اما تنها یک هفته بعد از این دیدار بود که در چهارم نوامبر، قریب به ۲۰۰ شاهزاده و شخصیتهای تراز اول عربستان طی عملیات ضربتی دستگیر و در هتل ریتزکارلتون ریاض بازداشت شدند. ترکی بن عبدالله، فرزند پادشاه سابق، یکی از دستگیرشدگان بود که پیش از این نگرانیهای خود از رفتار بنسلمان را به طرفهای چینی و امریکایی گفته بود. هر چند ایگناتوس فقط به صورت سربسته از نقش کوشنر در این دستگیریها میگوید، اما به نظر میرسد که این کوشنر بوده که اطلاعات مربوط به ترکی بنعبدالله و دیگر شاهزادگان سعودی را به گوش بنسلمان رسانده بود. این نکتهای قابل توجه است که افشاگر مشهور سعودی در مصاحبه با تارنمای الخلیج اونلاین در مورد آن گفته و حتی آن را تا سطح «روابط شخصی بین کوشنر و بن سلمان» پیش برده است. مجتهد در این خصوص از سه سطح رابطه بن سلمان با کوشنر میگوید؛ سطح نخست عبارت از روابط مالی بن سلمان با شرکتهای متعلق به کوشنر و همسرش و ترامپ، سطح دوم روابط مالی با مبالغ هنگفت با طرفهای مرتبط با ترامپ و سطح سوم نیز همین روابط شخصی کوشنر و بن سلمان است. مجتهد سطح نخست را عادی توصیف کرده هر چند که معتقد است در این رابطه مالی مقادیر بالایی پولشویی در جریان است و در مورد سطح دوم از انتقال یک میلیارد دلار به قایقی در بندر جده میگوید که همزمان با سفر ترامپ به ریاض در ماه می ۲۰۱۷ انجام شد و در مورد سطح سوم از مکاتباتی میگوید که کوشنر و بن سلمان تقریبا هر روز از طریق تلفن یا واتساپ دارند و به قول وی، «هر موضوع مهمی را مورد بررسی قرار میدهند از جمله موضوع خاشقجی قبل از قتلش و بعد از آن.» افشاگری مجتهد نشان میدهد که بن سلمان در جنگ خانوادگی آلسعود تنها نبوده و با اتکا به حمایت ترامپ و دامادش است که جرئت پیدا کرده در بازی تاج و تخت توطئهچینی برای ربودن و قتل مخالفانش را عملی کند.
ترامپ و مشاجره در واشنگتن
این موضوع بدیهی است که ترامپ از ابتدای ریاست جمهوریاش نقطه کانونی آشوبی بوده که در واشنگتن به پا شده و گاه به گاه بر سر موضوعاتی مثل زنستیزی، دیدگاههای نژادپرستانه یا مخالفتهایش با تغییرات آب و هوایی آشوبی در امریکا به راه انداخته است، اما شاید کمتر کسی انتظار این را داشت که او حاضر باشد از پرونده قتل فجیعی مثل خاشقجی به این نحو رفتار کند. ترامپ در حالی که نمیتواند پرونده این قتل را ببندد یا توجیهی برای آن مطرح کند دست کم سعی کرده در راه پیگیری آن سنگاندازی کند تا به هر صورت که شده بن سلمان را نجات بدهد. او حتی گزارش سازمان سیا را در این خصوص مخدوش کرد و حاضر نشد که دلایل این گزارش مبنی بر دست داشتن بن سلمان در این پرونده را بپذیرد و تنها در مورد امکان چنین چیزی گفته است: «شاید بله و شاید هم نه.» به نظر میرسد که ترامپ در همین جهت، برای دفاع از بنسلمان است که به جینا هسپل، رئیس سیا، دستور داد تا در جلسه استماع مجلس سنا در روز چهارشنبه شرکت نکند و تنها مایک پمپئو و جیمز ماتیس، وزرای خارجه و دفاع امریکا را به این جلسه فرستاد. این دو به آن جلسه رفتند تا سناتورها را متقاعد به ممانعت از قطعنامهای بکنند که خواهان توقف حمایت امریکا از عربستان در جنگ داخلی یمن است، اما تلاش این دو بیفایده بود. سنای امریکا با ۶۳ رأی موافق در برابر ۳۷ رأی این قطعنامه را در دستور کار هفته آینده خود قرار داد. این رأی و به خصوص حضور ۱۴ سناتور جمهوریخواه در میان موافقان به معنای رأی مثبت نهایی قطعنامه است و ترامپ از همین حالا سنا را تهدید کرده که رأی نهایی سنا به این قطعنامه را وتو خواهد کرد. از آن جلسه و مسائل مطرح شده معلوم بود که سناتورها به دلیل قتل خاشقجی و نقش بن سلمان در آن است که میخواهند به این قطعنامه رأی مثبت بدهند و تهدید به وتوی ترامپ هم به این معناست که او همچنان حمایت از بن سلمان را به هر صورت که شده ادامه میدهد. ترامپ گاه قراردادهای نظامی با عربستان را بهانه این حمایت قرار داده و گاه امنیت رژیم صهیونیستی را پیش میکشد چنان که گویی برای حفاظت از این رژیم است که حاضر نیست به نقش بن سلمان در قتل خاشقجی اعتراف کند. هر چند که این موارد در جای خود درست است و شکی در خدمت بیدریغ بن سلمان به صنایع نظامی امریکا و رژیم صهیونیستی نیست، اما به نظر میرسد که این موارد همه دلایل ترامپ برای حمایت از بن سلمان نیست و در بین این موارد باید منافع شخصی ترامپ را در نظر داشت که برای او به عنوان یک تاجر از هر چیزی مهمتر هستند. حلقه ناگفته این منافع داماد اوست که در دو سال گذشته و با استناد به افشاگری مجتهد نقش اصلی بین ترامپ و بن سلمان بازی کرده و حالا هم به ترامپ در جهت حمایت از بن سلمان مشاوره میدهد. بنابراین، ترامپ برای حفظ منافع شخصی خود است که از بن سلمان حمایت میکند و حتی تا وتو کردن مصوبه سنا پیش خواهد رفت و به این ترتیب، نقش قابل ملاحظهای را در بازی تاج و تخت سعودیها بازی میکند تا بتواند بنسلمان را روی این تخت بنشاند.