ابعاد جدیدی از دلایل تصمیم امریکا برای خروج از پیمان اتمی با روسیه مشخص میشود، درحالیکه به نظر میرسد واشنگتن با این اقدام مسکو را نشانه گرفته، اما هدف اصلی پکن است.
جان بولتون، مشاور امنیت ملی دونالد ترامپ در گفتوگو با مقامات روس از ایران و چین به عنوان دلیل تصمیم ایالات متحده به خروج از پیمان اتمیاش با روسیه یاد کرده است. وی که روز دوشنبه با محور پیمان منع موشکهای میانبرد هستهای وارد مسکو شد، تأکید کرد که ایران، چین و کرهشمالی در پی موشکهای بالستیک میانبرد هستند، اما دست امریکا به دلیل معاهدهاش با مسکو در این زمینه بسته است.
دونالد ترامپ، رئیسجمهور امریکا شامگاه شنبه روسیه را به نقض «پیمان منع موشکهای هستهای میانبرد» متهم و تهدید کرد کشورش را از آن خارج میکند. وی گفت: ما طرفی هستیم که داخل توافق ماندهایم و آن را رعایت کردهایم، ولی روسیه متأسفانه از آن پیروی نکرده است. بنابراین ما این توافق را خاتمه خواهیم داد و از آن خارج میشویم. رئیسجمهور امریکا اضافه کرد: روسیه این توافق را نقض کرده است. آنها سالهاست که این توافق را نقض کردهاند. نمیدانم رئیسجمهور اوباما چرا در این مورد مذاکره نکرد یا از این توافق خارج نشد. ما دیگر به آنها اجازه نخواهیم داد یک توافق هستهای را نقض کنند و در شرایطی که ما اجازه کار تسلیحاتی نداریم، آنها بروند و این کار را انجام دهند. این پیمان سال ۱۹۸۷ بین رونالد ریگان، رئیسجمهوری وقت امریکا و میخائیل گورباچف، دبیرکل حزب کمونیست شوروی امضا و یک سال بعد اجرایی شد. پیمان منع موشکهای هستهای میانبرد، موشکهای هستهای و متعارف کروز و سکوهای پرتاب آنها با برد بین ۵۰۰ تا هزار و برد متوسط بین هزار تا ۵۵۰۰ کیلومتر را از میان برداشت.
مواضع روز گذشته بولتون نشان داد چین هدف مهمتری میتواند باشد، به ویژه اینکه روابط پکن و واشنگتن طی چند ماه اخیر رو به سردی گراییده و حتی بعضی ناظران معتقدند با روندی که وجود دارد، بعید نیست امریکا و چین وارد جنگ شوند. بولتون روز سهشنبه همچنین اشاره کرد که از سوی دیگر «بسیاری از دوستان و متحدان ما در معرض تواناییهای بالستیکی چین هستند». پایگاه تحلیلی «نشنال اینترست» نوشت: با اینکه امریکا بارها روسیه را به دلیل نقض این معاهده سرزنش کرده است، اما خروج امریکا از این معاهده در واقع نه بهخاطر روسیه است و نه به دلیل سلاح هستهای، بلکه بیشتر شروع عصر جدیدی در رقابت راهبردی با چین در منطقه آسیا و اقیانوسیه است.» چین هرگز معاهده منع موشکهای هستهای میانبرد را که امکان ساخت موشکهای بالستیک و کروز زمینی با برد ۵۰۰ تا ۵ هزار و ۵۰۰ کیلومتر را منع میکند، امضا نکرده است. این بدین معناست که چین میتواند زرادخانههای وسیع با پدافندهای دفاعی (زمینی، دریایی و هوایی) تا برد هزار و ۵۰۰ کیلومتر بسازد. نشنال اینترست افزوده: خروج ایالات متحده از معاهده منع موشکهای هستهای میانبرد میتواند به کابوسی برای چین مبدل شود، زیرا قانون منع ساخت سلاحهای هستهای پیشرفته توسط امریکا را که در این قرارداد ذکر شده، نقض خواهد کرد. از سوی دیگر، اقدام ترامپ واکنشهای گسترده جهانی را به دنبال داشت. امانوئل ماکرون، رئیسجمهور فرانسه روز یکشنبه در گفتوگو با دونالد ترامپ، رئیسجمهور امریکا بر اهمیت حفظ معاهده هستهای دوران جنگ سرد تأکید کرد. وزارت خارجه چین امروز (دوشنبه) خروج امریکا از «پیمان منع موشکهای هستهای میانبرد» را اقدامی اشتباه دانست. یوشیهیده سوگا، دبیر کابینه ژاپن گفت که توکیو تصمیم امریکا برای خروج از «پیمان منع موشکهای هستهای میانبرد» با روسیه را دنبال میکند. سرگئی ریابکوف، معاون وزیر خارجه روسیه هم گفت که این اقدام امریکا گامی بسیار خطرناک است و اگر امریکا به خروج یکجانبه از توافقها ادامه دهد، روسیه دست به اقدامات تلافیجویانه خواهد زد که شامل اقدامات نظامی نیز میشود.