موجب شده کشتهای گلخانهای در جهان خصوصاً کشور ایران که با کمبود آب مواجه است از اهمیت دوچندانی برخوردار شود. با تمام این مزایا، از آنجا که بسیاری از تجهیزات مدرن در این زمینه وارداتی هستند، لذا این مهم سبب شده است هزینه بسیاری برای تهیه این ملزومات بر تولیدکنندگان وارد شود. سرانجام این مهم باعث شد محققان جهاد دانشگاهی خراسان رضوی و دانشگاه فردوسی مشهد نسبت به بومیسازی سیستمهای مدرن کشت گلخانهای طی ۱۸ ماه به صورت پایلوت در مرکز تحقیقات کشاورزی، آموزش و ترویج کشاورزی خراسان رضوی اقدام کنند تا کشور از واردات سیستمهای مدرن کشت گلخانهای با هزینه بالا بینیاز شود.
از آنجا که تولیدات محصولات کشاورزی در کشور از اهمیت خاصی برای تأمین مواد غذایی مورد مصرف برخوردار است، لذا این مهم سبب شده است روز به روز بر وسعت این نوع از کشت افزوده شود، این درحالی است که محدودیت منابع آبی در کشور موجب شده تا روشهای کاشت مدرن و استفاده از تجهیزات به روز درکشاورزی اهمیت دو چندانی داشته باشد. کشتهای گلخانهای از مزیتهای فراوانی از جمله رشد تولید در واحد سطح، افزایش کیفیت محصول تولیدی، صرفهجویی در مصرف آب، استفاده از اراضی غیرقابل کشت با سیستم هیدرو پونیک، عدم وابستگی تولید به شرایط محیطی و امکان بازاریابی مناسب و تنظیم برنامه کشت مطابق با نیاز بازار برخوردار است.
به گفته کارشناسان علاوه بر این مزایا، تداوم کار و تولید محصول در تمام فصول سال با توجه به امکان کنترل عوامل محیطی تنظیم شرایط مورد نیاز گیاه، ایجاد فرصتهای شغلی مناسب برای جوانان و دانشآموختگان کشاورزی و... از دیگر مزیتهای این نوع کشت است. همچنین گسترش کشت محصولات گلخانهای علاوه بر تولید محصول باکیفیت راهکاری مناسب برای مقابله با خشکسالی و استفاده بهینه از منابع آب و خاک، ضمن دستیابی به تولید محصولات سالم با هزینههای کمتر، درآمدزایی مناسبی را برای تولیدکننده و کسانی که در این زمینه فعال هستند به دست میآورد.
هزینه بالای تولید محصولات کشاورزی
بهکارگیری روشهای سنتی در کنار خرده مالکی و فراوانی مصرف آب در تولیدات کشاورزی در استانهای مختلف کشور از جمله دلایلی است که هزینه تولیدات اینگونه از محصولات را به شدت بالا برده است به طوری که بسیاری از تولیدکنندگان، این مهم را سبب غیراقتصادی بودن و ورشکستگی کشاورزان و باغداران میدانند. یکی از کارشناسان کشاورزی با تأیید این مشکلات میگوید: «در حالی که کشاورزی در کشورهای مختلف جهان به سمت استفاده از فناوریهای نوین از جمله کشتهای گلخانهای پیش میرود، اما این مهم در سالیان گذشته در ایران به شدت مورد غفلت قرار گرفته است.»
رضا ابوالحسنی میافزاید: «بیتوجهی به این مسئله باعث هزینه بالا و عملکرد پایین شده است. همچنین با غیراقتصادی کردن تولیدات کشاورزی صادرات محصولات کشاورزی را با مشکل مواجه کرده است.»این عوامل در کنار مصرف بالای آب برای تولیدات کشاورزی دست به دست هم دادهاند تا ایران جزو۱۰ کشور گران در قیمت تمامشده محصولات تولیدی باشد و کشاورزان هزینههای زیادی صرف کاشت، داشت و برداشت محصولات خود کنند، اما آنها در مقابل مجبورند محصولشان را با قیمت کمتری به فروش برسانند و در بیشتر مواقع هزینه تولید بیش از قیمت تمامشده برای آنها رقم بخورد.
گام به سوی خودکفایی
از آنجا که کشتهای گلخانهای و روشهای نوین آبیاری مدرن وارداتی بوده و برای تهیه آن نیاز به خروج ارز بسیار است، بنابراین، این مهم نیاز دارد متخصصان کشور با بهرهگیری از فناوریهای روز دنیا دراین زمینه گام بردارند، چراکه با توجه به افزایش تقاضا برای محصولات کشاورزی و کمبود منابع آبی، لازم است با بهکارگیری روشهای نوین ضمن کاهش هزینهها بر میزان تولیدات نیز افزود.
سرانجام اهمیت این موضوع در کنار جلوگیری از خروج ارز و شرایط فعلی کشور برای اتکا به تولیدات داخلی موجب شد محققان جهاد دانشگاهی خراسان رضوی و دانشگاه فردوسی مشهد نسبت به بومیسازی سیستمهای مدرن کشت گلخانهای طی ۱۸ ماه به صورت پایلوت در مرکز تحقیقات کشاورزی، آموزش و ترویج کشاورزی خراسان رضوی اقدام کنند تا کشور را از واردات سیستمهای مدرن کشت گلخانهای با هزینه بالا و جلوگیری از خروج ارز از کشور از هلند بینیاز نمایند.
رئیس مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی دراین خصوص میگوید: «با توجه به نیاز کشاورزی کشور به استفاده از کشت مدرن گلخانهای و جلوگیری از خروج ارز، بومیسازی سیستمهای مدرن کشت گلخانهای طی ۱۸ ماه به صورت پایلوت در مرکز تحقیقات کشاورزی، آموزش و ترویج کشاورزی خراسان رضوی انجام میگیرد.» دکتر علی اکبر مویدی میافزاید: «این مهم میتواند نقطه عطفی در رونق بیشتر کشاورزی و پایین آمدن هزینههای تولید باشد و زمینه را برای رونق صادرات فراهم کند.»