محمدصادق عابديني
تا پايان مهلت ارسال فيلم براي حضور در نودمين جايزه آكادمي اسكار، تنها يك ماه باقي مانده است و هنوز مشخص نيست امسال چه فيلمي از ايران براي حضور در اسكار معرفي خواهد شد.
با وجود اين، از برخي فيلم‌ها در رسانه‌ها به عنوان گزينه‌هاي مناسب براي حضور در اسكار نام برده مي‌شود كه يكي از آنها بهترين فيلم سال گذشته جشنواره فجر يعني «ماجراي نيمروز» است.
طبق اعلام آكادمي اسكار، روز دوم اكتبر(10مهر) مهلت ارسال فيلم براي حضور در بخش بهترين فيلم غيرانگليسي زبان به پايان مي‌رسد. در روزهاي اخير كشورهاي مختلف نام فيلم منتخب‌شان را كه قرار است نماينده سينماي ملي‌شان در اسكار باشد، معرفي مي‌كنند. كشورهايي كه شايد روي كاغذ هيچ شانسي براي حضور در بين پنج نامزد نهايي دريافت جايزه اسكار بهترين فيلم غيرانگليسيزبان را هم ندارند، اما مي‌خواهند حتماً در اسكار نماينده داشته باشند. در اين شرايط ايران كه طي شش سال گذشته دو بار توانسته است جايزه اسكار را در بخش بهترين فيلم غيرانگليسي زبان به دست آورد، هنوز مشخص نيست چه سياستي را براي اسكار امسال در پيش خواهد گرفت و چه فيلمي را به اسكار معرفي مي‌كند. امسال حتي كميته‌اي كه از سوي بنياد سينمايي فارابي براي انتخاب نماينده ايران تشكيل مي‌شد، هنوز معرفي نشده و آغاز به كار نكرده است.
آيا تغييرات در فارابي دليل تأخير است؟!
خبرهاي غيررسمي حكايت از جابه‌جايي قريب‌الوقوع در سطح مديريت بنياد سينمايي فارابي دارد، به خصوص اينكه از عليرضا تابش، مدير فعلي بنياد سينمايي فارابي به عنوان يكي از گزينه‌هاي اصلي تصدي پست مديريت روابط عمومي و امور بين‌الملل شهرداري تهران نام برده مي‌شود. پيش از اين نيز برخي از صحبت‌ها درباره اختلاف نظر ميان محمدمهدي حيدريان، رئيس سازمان سينمايي و تابش مطرح بود. ماندن يا نماندن تابش در فارابي مي‌تواند يكي از دلايلي باشد كه باعث شده معرفي نماينده ايران در اسكار با تأخير مواجه شود. فارابي و خانه سينما به صورت مشترك روي انتخاب فيلم براي معرفي به آكادمي اسكار فعاليت دارند و كميته انتخاب فيلم زير نظر معاون بين‌الملل بنياد سينمايي فارابي تشكيل مي‌شود. جالب اينجا است كه خانه سينما نيز درباره انتخاب اظهارنظري نداشته است و صرفاً در روزهاي اخير اظهارات حول و حوش جشنواره فيلم فجر بوده است.
وقتي يك فيلم توقيفي پر رنگ مي‌شود!
ارسال فيلم براي آكادمي اسكار شرايط خاصي دارد، براي همين است كه بسياري از فيلم‌ها به خاطر همين مقررات از گردونه شانس حضور در اسكار حذف مي‌شوند. آكادمي اسكار شرط اكران عمومي فيلم را به عنوان يكي از شروط لازم براي پذيرش فيلم عنوان كرده است و از آنجايي كه فيلم از طرف ساختاري دولتي به اسكار معرفي مي‌شود، امكان حضور فيلم‌هاي مسئله‌دار، ضدحاكميتي يا اپوزيسيون كاهش مي‌يابد. فيلم‌هاي توقيفي نيز به خاطر اين شرط، تقريباً شانسي براي حضور در اسكار نخواهند داشت. با وجود اين در برخي پيش‌بيني‌ها درباره فيلم‌هايي كه قرار است در نودمين جايزه اسكار حضور داشته باشند، نام فيلم «لرد» ساخته محمد رسول‌اف ديده مي‌شود. سايت «goldderby» كه درباره جايزه‌هاي مهم سينمايي از جمله «اسكار» پيش‌بيني ارائه مي‌دهد، روز گذشته در آخرين تدوين پيش‌بيني‌هايش براي نودمين مراسم آكادمي اسكار، در بخش بهترين فيلم‌هاي غيرانگليسيزبان به موفقيت‌هاي اصغر فرهادي، به اكران فيلم «لرد» در كن فرانسه اشاره كرده و از آن فيلم به عنوان شانس حضور در اسكار نام برده است. اين پيش‌بيني تا حد زيادي رد شده است زيرا «لرد» در ايران توقيف بوده و امكان اكران عمومي آن وجود ندارد و به نظر نمي‌رسد با توجه به محتواي فيلم و در فاصله كمتر از يك ماه تا پايان مهلت ارسال فيلم، چنين فيلم مسئله‌داري از سوي جمهوري اسلامي انتخاب و به اسكار معرفي شود.
شانس‌هاي سينماي ايران براي حضور در اسكار
سال گذشته، «فروشنده» به كارگرداني اصغر فرهادي توانست جايزه بهترين فيلم غيرانگليسي زبان را به دست آورد. اين فيلم درست در روزهايي اين جايزه را گرفت كه ترامپ به قدرت رسيده بود و جنگ سياسي ميان طرفداران و مخالفان وي به اوج رسيده بود. مراسم اسكار 89 را مي‌شود صحنه تقابل هاليوودي‌ها با رئيس‌جمهور جديد دانست كه در نهايت انتخاب فيلم «فروشنده» از ايران، رئيس‌جمهور جديد ايالات متحده را كه سياست‌هاي ضد ايراني را به شدت دنبال مي‌كند، خشمگين كرد. اصغر فرهادي نيز در روزهايي كه ترامپ به دنبال قانوني كردن ممنوعيت مسافرت اتباع برخي از كشور‌ها به امريكا بود، پيامي را در ستايش انسان‌دوستي منتشر كرد كه بعد از كسب جايزه اسكار قرائت شد؛ اتفاقاتي كه فضا را به شدت ضد ترامپ كرد. امسال بعد از يك اسكار به شدت سياسي، شايد نگاه سينماي جهان دوباره به ايران باشد، اگرچه شانس دريافت دو اسكار پياپي بسيار كم است.
حتي اگر فيلم ايراني كه قرار است امسال به اسكار معرفي شود به خاطر سازو‌كار‌هاي اسكاري شانس جايزه نداشته باشد، حضور يك فيلم قوي مي‌تواند پرچم‌دار خوبي براي سينماي ايران باشد.
در ميان فيلم‌هايي كه هم از نظر ساخت و هم از نظر مقررات مي‌توانند در اسكار حضور پيدا كنند، اولين گزينه و شايد يكي از جدي‌ترين گزينه‌ها، فيلم «ماجراي نيمروز» است؛ فيلمي كه فارابي نيز يكي از نهاد‌هاي مشاركت‌كننده در ساخت آن است و نمادي از سينماي دولتي ايران به شمار مي‌رود. اين فيلم سال گذشته در سي‌و‌پنجمين جشنواره فيلم فجر، جايزه بهترين فيلم را گرفت. دومين گزينه جدي سينماي ايران براي حضور در اسكار نيز مي‌تواند «رگ خواب» ساخته حميد نعمت‌الله باشد؛ فيلمي كه گفته شده در جشنواره فجر به آن بي‌توجهي شد اما منتقدان سينماي ايران در جشن سالانه‌شان براي آن سنگ تمام گذاشتند. «رگ خواب» به اين جهت كه نماينده سينماي اجتماعي ايران است و اين گونه از سينماي ايران بيشترين موفقيت را در سطح بين‌المللي داشته است، مي‌تواند گزينه خوبي براي معرفي به اسكار باشد. فيلم «بدون تاريخ بدون امضا» ساخته وحيد جليلوند در جشنواره فيلم فجر با استقبال خوبي روبه‌رو شد اما هنوز فرصت اكران را به دست نياورده است، شايد در صورت راه‌اندازي كميته انتخاب فيلم براي اسكار، حتي براي يك هفته هم كه شده به اين فيلم فرصت اكران داده شود تا بتواند به عنوان يكي از گزينه‌هاي سينماي ايران براي نودمين مراسم آكادمي سينماي امريكا مطرح شود. در آخر بايد به فيلم «ابرها در راهند» ساخته مجيد مجيدي اشاره كرد؛ فيلمي كه گفته مي‌شود امكان حضور در اسكار به عنوان نماينده هند را دارد و احتمال اينكه بتواند نماينده ايران در اسكار باشد خيلي كم است.
سينماي ايران صرفاً 30 روز فرصت دارد تا تكليف حضورش را در اسكار امسال مشخص كند و اين فرصت براي سينمايي كه داعيه‌دار جهاني بودن است، به معناي زمان فشرده‌اي براي انتخاب يك اثر شايسته است.
اخه این فیلم به اسکار چه ربطی داره. اینجوری که روزی ۱۰۰ تا فیلم اسکاری ساخته میشه. حالا چون من وشما موضوع را دوست داشتیم که دلیل نمیشود. 
