روزانه 2 تن زباله بيمارستاني در لرستان توليد مي‌شود که روند بي‌خطرسازي را طي نمي‌کند!

هدايت زباله‌هاي عفوني بيمارستاني به سطل‌هاي زباله شهري!

امروزه مديريت پسماند‌هاي بيمارستاني ، بي خطر سازي و چگونگي از بين بردن آنها به يکي از مهمترين دغدغه‌هاي مسئولان تبديل شده است. به طوري که اگر روند بي‌خطرسازي و دفن زباله‌هاي عفوني به درستي انجام نشود به یک تهدید جدی برای سلامت عمومی تبدیل می‌شوند و براساس برخي از آمارهاي غیررسمی، بیمارستانهای کشور روزانه بیش از 400 تن پسماند تولید می‌کنند که نياز به بي‌‍خطرسازي دارند. اکنون در برخي از استان‌هاي کشور از جمله لرستان، کهگيلويه و بويراحمد، بوشهر، مازندران روند دفن اين زباله‌ها با چالش جدي روبه‌رو شده و در اين ميان لرستان با توليد حداقل 2 تن زباله عفونی در روز، تمام اين مواد خطرناک را به سطل‌های زباله شهری هدايت مي‌کند.

دفن بهداشتي انواع زباله‌هاي صنعتي، شهري و بيمارستاني از ديرباز مورد توجه مسئولان قرار گرفته است. اما با اين حال هنوز زباله‌هاي عفوني بيمارستاني که عنوان خطرناک‌ترين نوع پسماندها را بر دوش مي‌کشد در برخي از مناطق کشور به درستي دفن نمي‌شود و بنابر برخی از آمار غیررسمی، بیمارستانهای کشور به عنوان یکی از بزرگترین منابع تولید پسماندهای،‌ روزانه بیش از 400 تن پسماند تولید می کنند که نياز به بي‌خطرسازي دارد. بر اساس ﻣﺎده 11 ﻗﺎﻧﻮن ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﭘﺴﻤﺎﻧﺪ ﺗﻤﺎم ﻣﺮاﮐﺰ ﺗﻮﻟﯿﺪﮐﻨﻨﺪه ﭘﺴﻤﺎﻧﺪهای وﯾﮋه و زﺑﺎﻟﻪ‌های ﻋﻔﻮﻧﯽ ﭘﺰﺷﮑﯽ ﺑﺎﯾﺪ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺟﺪاﺳﺎزی ﭘﺴﻤﺎﻧﺪ‌های ﻋﻔﻮﻧﯽ پرخطر از زباله‌های عادی اقدام کنند و در صورتي که مراکز درماني از اين قانون سرپيچي کنند، به مراجع قضايي ارجا داده مي‌شوند.

زباله عفونی که شامل اين ماده قانوني مي‌شوند، شامل موادی از جمله سرسوزن، تیغ جراحی، زائدات پانسمان و ضایعات دارویی هستند که باید در جعبه‌های مخصوصي قرار بگيرند و جمع‌آوري شوند تا به يکي از سه روش سوزاندن، دفن بهداشتی و اتوکلاو بي‌خطرسازي شوند. با اينکه راه براي بي‌خطرسازي اين مواد عفوني بسيار است، اما بازهم برخي از صاحبان درمانگاه‌ها و بيمارستان‌ها از اين کار امتنا مي‌کنند و اين مواد خطرناک را با کيسه‌هاي زباله ساده به سطل‌هاي زباله شهري هدايت مي‌کنند.

مطب‌هاي پزشکي خرم‌آباد زباله‌ها را بي‌خطر نمي‌کنند!

موضوع بي‌توجهي مطب‌هاي خصوصي به دفن بهداشتي زباله‌هاي عفوني بيمارستاني در لرستان به يک معضلي که سلامت مردم را مورد تهديد قرار مي‌دهد تبديل شده است. به طوري که حدود 350 مطب شخصی در خرم آباد وجود دارد که به گفته شهردار این شهر پزشکان برای تفکیک زباله مطب‌ها با سازمان پسماند همکاری نمی‌کنند. البته در اين بين صاحبان اين مطب‌هاي خصوصي هم شهرداری را متهم به عدم همکاری می‌کنند.

شهردار خرم آباد با اشاره به اينکه روزانه 2 تن زباله عفونی در اين شهر تولید و به سطل‌های زباله شهری ریخته می‌شود، مي‌گويد: اين زباله‌ها بدون تفکيک شدن از زباله‌هاي خانگي دفن مي‌شوند و سلامت مردم را به خطر مي‌اندازند. متاسفانه مطب‌های خصوصی بدون توجه به خطر زباله‌های عفونی، این زباله‌ها را در سطل‌های شهری رها می‌کنند.

یحیی عیدی بیرانوند ضمن انتقاد از پزشکان اين شهر مي‌افزايد: با اينکه سازمان پسماند شهرداری، ماشین آلات و کارگرهای مخصوصی برای جمع‌آوری زباله‌های عفونی بکارگرفته است اما بازهم پزشکان همکاریهاي لازم را به عمل نمي‌آورند و مشکل‌ساز شده‌اند. اين درحاليست که در صورت تقاضای بخش خصوصی برای راه اندازی مرکز تفکیک و امحا زباله‌های عفونی، شهرداری خرم آباد حاضر است زمیني رایگان را در اختیار متقاضیان قرار دهد.

بيمارستان‌هاي لرستان زباله‌ها را تفکيک مي‌کنند

درحالي که مسئولان شهرداري خرم‌آباد از نحوه امخناي زباله‌هاي عفوني توسط پزشکان انتقاد مي‌کنند، مابقي مطب‌هاي خصوصي شهرهاي اين استان در بحث بي‌خطرسازي زباله‌هاي عفوني ضمن همکاري با بيمارستان‌هاي دولتي، اين مشکل را رفع کرده و تنها شهر خرم‌آباد است با اين معضل دست و پنجه نرم‌ مي‌کند.

معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی لرستان با تاکيد مطلب فوق مي‌گويد: بی‌خطرسازی زباله‌های عفونی مطب‌های شخصی در تمامی شهرهای استان به جز خرم آباد، توسط بیمارستان های دولتی انجام می‌‎شود و خوشبختانه اين معضل در مناطق ديگر مرتفع شده است. محمدعلی درک با بیان این که در حال حاضر دو بیمارستان شهید رحیمی و تامین اجتماعی خرم‌آباد بخشی از این زباله‌های را به زباله بی‌خطر تبدیل می‌کنند، ادامه داد: اکنون کار تفکیک بیش از 80 درصد زباله‌های عفونی استان توسط بيمارستان‌ها انجام می‌شود.

معضل دفن زباله‌هاي عفوني در استان‌ها

معضل بي‌خطرسازي زباله‌هاي عفوني تنها به لرستان ختم نمي‌شود و اين مشکل در مناطق ديگري از کشور چون استان‌هاي کهگيلويه و بويراحمد، بوشهر، مازندران و غيره هم وجود دارد. به طوري که به گفته حسین دلشب، مدیرکل حفاظت محیط زیست استان بوشهر، در برخی مواقع در استان بوشهر، پسماندهای پزشکی همراه با پسماندهای عادی دفع می‌شوند که درصورت مدیریت نکردن صحیح این امر باعث ایجاد آلودگی‌های زیست محیطی و زمینه ساز انتقال عوامل میکروبی می‌شود.

علاوه بر مسئولان استان بوشهر، سید اسدالله هاشمی، مدیرکل محیط زیست کهگیلویه و بویراحمد هم ضمن انتقاد از امحاي زباله‌هاي عفوني بيمارستاني در اين منطقه، مي‌گويد: دفع پسماند در استان وضعیت نامطلوبی دارد و هنوز اقدامی در راستای ارتقای سیستم دفع زباله ها در استان انجام نشده است. به طوري که بیمارستانی ۶۰ تختخوابی در شهر یاسوج با وجود افزایش تختها به ۲۶۰ تخت، هنوز سیستم دفع زباله خود را ارتقا نداده است.

استان مازندران هم به اين دليل که از مهمترين مناطق گردشگرپذير کشور محسوب مي‌شود، سالهاست اسير دفن غيراصولي پسماندهاي خانگي است به گفته کامبیز محسن سلطانی، رئیس اداره حفاظت محیط زیست نوشهر وضعيت دفن زباله‌هاي بيمارستاني هم به مرز هشدار رسيده است. به طوري که بی‌خطرسازی زباله‌های عفونی در اين شهرستان حتي به وسیله دستگاههای اتوکلاو هم به صورت مطلوب انجام نمي‌شود. به طور میانگین در روزهای عادی 50 تن و روزهای متغییر مقدار 85 تن زباله در این شهرستان گردشگرپذیر تولید می شود که کمتر از حدود 10 درصد آن زباله های عفونی است که متاسفانه به شیوه مطلوب بی خطرسازی نمی‌شود.

بحث امحاي زباله‌هاي عفوني و بيمارستاني در برخي از استان‌هاي کشور به يک کابوس تبديل شده است. چرا که به اعتقاد کارشناسان و متخصصان بهداشت و درمان بیماری‌هايي همچون باکتری‌ها، قارچ‌ها و ویروس‌ها از طریق ابزار و اقلام پزشکی بیمارستانی انتقال ميابد. بنابراين رفع اين معضل بايد در راس برنامه‌هاي مسئولان قرار گيرد.