بیماری تب برفکی یکی از مهمترین بیماریهای جمعیت دامی نشخوارکنندگان به ویژه گاو و گوساله محسوب می‌شود که در چند ساله اخير توانسته ضربه سنگيني به پيکر صنعت دامداري کشور وارد کند. تا آنجا که کارشناسان، اين بيماري را "طاعون دامداري" خوانده اند که ظرف چند سال اين صنعت را با مشکلات بسياري روبرو کرده است. چند روز پيش معاون بهداشتی و پیشگیری سازمان دامپزشکی اعلام کرد به دلیل عدم دسترسی سازمان دامپزشکی به واکسن مورد نیاز تب برفکی، شیوع این بیماری رو به افزایش است! اين در حالي است که در سه چهار سال اخير با وجود کمبود واکسن تولیدی و هزينه بالاي واکسنهاي وارداتي، با اعمال محدودیت و کنترل تردد و جابجائی دام و ممنوعیت خروج دام از استان سیستان و بلوچستان، مدیریت در کانونهای بروز بیماری و همچنین مدیریت در مصرف واکسن محدود موجود در کشور، مسئولان مربوطه عزمشان را جمع کرده بودند تا امار تلفات اين بيماري را به حداقل ممکن برسانند اما ظاهرا اين اقدامات انگونه که بايد کارساز نبوده است. از اول دي ماه امسال باز هم نبود واکسن توليد داخل و عدم دسترسي سازمان دامپزشکي به واکسن مورد نياز شيوع اين بيماري سرعت گرفته است!
****
واردات قاچاق و غير قاچاق و شيوع بيماري
چند سال پيش در پي بروز بيماري تب برفکي در کشور و نگراني دامداران از سرعت مرگ و مير دام ها، وردات دام زنده از کشورهاي هند، پاکستان ، قرقیزستان ، قزاقستان و ارمنستان به عنوان دليل احتمالي ورود و شيوع اين بيماري مسري در بين جمعيت دامي کشور مطرح شد. پس از آن اقداماتي براي ممانعت از ورود دام هاي زنده از مرزهاي کشور انجام شد اما بعدها بهانه هايي چون ضرورت وارد کردن دام زنده از کشورهاي همسايه براي تنظيم بازار گوشت د رکشور سبب باز شدن مرزها و ورود مجدد دام ها شد. اين درحالي است که برخي کارشناسان معتقدند در صورت توجه به حفظ و نگه داري سلامت دام هاي توليدي در برخي استانها که عنوان قطب دامپروري کشور را با خود يدک مي کشند مي تواند در بازار عرضه و تقاضاي گوشت توازن ايجاد کرده و ما را از واردات بي نياز کند. برخي ديگر اما بر اين باورند که واردات دام در تبادلات تجاري ما با کشورهاي همسايه از اهميت بالايي برخوردارند و دولت بايد با اعمل کنترل و نظارت بيشتر از ورود دام هاي قاچاق از مرزهاي ممنوعه جلوگيري کند. اوايل سال گذشته درپي شيوع مجدد تب برفکي حجتي وزير جهاد کشاورز اعلام کرد دولت به شدت از ورود دام زنده به داخل کشور جلوگیری می کند. پس ازان قرار شد با همکاري وزارت کشور ، نیروی انتظامی و با نظارت سازمان دامپزشکی دام ها در همان نوار مرزی سیستان و بلوچستان کشتار شوند و دام زنده به هیچ وجه وارد کشور نشود! همچنين قرار شد سازمان دامپزشکی در مرز های کشور به ویژه مرزهای پاکستان مسقر شود و و بر کشتار دام های وارداتی زنده نظارت کند. با اين حال هيچ يک از اين اقدامات نتوانسته مانع بروز مجدد اين بيماري شود واز اوايل زمستان امسال خبرهايي از شيوع مجدد بیماری دامی تب برفکی با سویه جدید در برخي استانها از جمله آذربايجان غربي، کرمان، مرکزي و ايلام منتشر شده است. بنا به گزارشات رسيده از اداره کل دامپزشکي آذربايجان غربي این بیماری از مهر ماه امسال از استان قم و از طریق واردات دام از کشورهای عربی با سویه جدید شروع شده و تلفات تب برفکی در آذربایجان غربی به ۶۴۴ رأس رسیده است. در اين ميان شهرستان بوکان به علت قرار گرفتن در چهار راه حمل و نقل دام در استان به نخستین منطقه در شیوع این بیماری تبدیل شده است.
کوچ عشاير و انتقال تب برفکي
با وجود اينکه نقل و انتقال و جابه جايي بين استاني دام ها به عنوان يکي از عوامل مهم انتقال و شيوع بيماري تب برفکي عنوان شده است اما ظاهرا مسئولان نتوانسته اند بر اين حوزه نظارت کافي داشته باشند. استان ايلام از جمله مناطقي است که تاکنون جمعيت زيادي از دام هايش قرباني تب برفکي شده اند و دليل اتين مسئله را مي توان در کوچ عشاير و ورود دام هاي آلوده به اين منطقه دانست. از اواسط سال جاري بارندگی های اخیر و افزایش تراکم سطح مراتع و سبزه زارهای مناطق قشلاقی گرمسیری، عشایر و دامداران بعضی استان ها از جمله کرمانشاه را به سمت اين استان کشانده و عبور جمعیت فراوانی از دام ها از شهرستان هاي ايلام از جمله دهلران باعث شیوع و انتقال این ویروس در بین دام های این منطقه و مرگ و مير آنها شده است. اين مسئله در کنار کمبود و دیر رسیدن واکسن این ویروس به استان ايلام و عدم مایه کوبی به موقع دام ها موجب تحميل خسارت فراوان به دامدارن اين منطقه شده است. از انجا که کمبود واکسن نقش پررنگي در شيوع اين بيماري دارد، چند سالي است موسسه تحقيقات واکسن و سرم سازي رازي به توليد واکسن اين بيماري کشنده ورود پيدا کرده است اما به دليل محدوديت هاي توليد و بروز سويه هاي جديد اين بيماري در مناطق مختلف، هنوز نتوانسته آنگونه که بايد با اين بيماري مقابله کند . بالاخره چند روز پيش رئيس موسسه تحقيقات واکسن و سرم سازي رازي از رونمايي نوع جديد واکسن بيماري دامي تب برفکي خبر داد. بنا به گفته حميد کهرام واکسن براي مقابله با بيماري تب برفکي در کشور بازآفريني شده است و ويژگي‌هايي مانند افزايش ايمني و افزايش زمان ماندگاري را دارد. اين اقدام علاوه بررفع کمبود واکسن مورد نياز مانع خروج سالانه ميليون هاي دلار ارز از کشور مي شود.
