همزمان با مذاكرات تيم ايراني و امريكايي در ژنو، رئيسجمهور امريكا جزئياتي از محورهاي مد نظر كاخ سفيد براي توافق هستهاي با ايران را بيان كرد و گفت كه براي دستيابي به توافق هسته اي، ايران بايد به مدت دستكم 10 سال برنامه هستهاي خود را در سطح كنوني حفظ و بخشهايي از آن را هم از سطح كنوني محدودتر نمايد.
به گزارش جوان، اوباما در گفت و گويي تفصيلي با رويترز با فاصلهاي حدودا 24 ساعته قبل از حضور نتانياهو در كنگره، بخشهايي از عناصري را كه امريكا در توافق احتمالي با ايران مد نظر دارد، فاش كرد. در حالي كه مقامهاي رژيم صهيونيستي پيش از سخنراني نتانياهو گفته بودند كه او قصد دارد جزئيات توافق با ايران را فاش كند، به نظر ميرسد اوباما در گفت و گو با رويترز، خود به پيشواز رفته است. كاخ سفيد نيز ديروز عصر با صدور بيانيهاي كه ساعتي قبل از سخنراني نتانياهو منتشر شد، نسبت به افشاي جزئيات توافق احتمالي با ايران هشدار داد.
اوباما در گفت و گو با رويترز گفت: « در حال حاضر ما در ميانه مذاكرات هستيم. آنچه كه من گفته ام اين است كه ما بايد اجازه بدهيم مذاكرات انجام شود. در واقع اگر ايرانيها موافقاند و تمايل دارند كه براي تعداد سالهايي دو رقمي [حداقل 10 سال] بپذيرند كه برنامه خودشان را در همان جايي كه همين الان هست، نگه دارند و در واقع عناصري از آن را كه در حال حاضر هست، عقب ببرند... اگرما به چنين چيزي دست پيدا كنيم و به روشي دست يابيم كه بتوانيم در باره آن راستي آزمايي كنيم، گام ديگري وجود نخواهد داشت كه بايد برداريم تا مطمئن شويم كه آنها سلاح هستهاي ندارند. » اوباما دقيقا نگفته كه تعداد سالهاي دورقمي چقدر است ولي پيشتر منابع امريكايي گزارش كردهاند كه امريكا خواستار حفظ محدوديتهاي كنوني برنامه هستهاي ايران تا 10 سال و ادامه آغاز گام به گام پيشرفت برنامه هستهاي ايران از 10 سال به بعد تا 15 سال است.
اوباما كه در كاخ سفيد با خبرگزاري رويترز گفتوگو ميكرد، گفت كه هدف امريكا اين است كه مطمئن شود كه «دستكم يك سال بين زماني كه آنها بخواهند به سلاح هستهاي برسند و زماني كه توان دستيابي به يكي را داشته باشند، فاصله باشد.» اوباما در مورد ظرفيت غنيسازي ايران گفت: « ايران ممكن است بازرسيهاي شديدي را كه ما روي آن پامي فشاريم، قبول نكند. آنها همچنين ممكن است قبول نكنند كه ظرفيت غنيسازي خودشان را در سطح پاييني نگه دارند تا اطمينان به دست بيايد كه «نقطه فرار» شان حداقل يك سال است.» او بلافاصله به طور تلويحي درخصوص نپذيرفتن اين نظر كاخ سفيد هشدار داد: « اما اگر آنها بپذيرند كه چنين كاري بكنند، اين كار براي كنترل برنامه هستهايشان بسيار كارآمدتر از هرگونه اقدام نظامي است كه ما ميتوانيم انجام بدهيم، از هرگونه اقدام نظامي كه اسرائيل ميتواند انجام بدهد، كار آمدتر است و بسيار مؤثرتر از تحريمهايي است كه اعمال خواهد شد.» اوباما البته اين را هم پذيرفت كه ايران در اثر تحريمها برنامه هستهاي خودش را محدود نكرده است: « ما ميدانيم كه به دليل دورهاي كه ما تحريمها را به مدت يك دهه اعمال كرديم، ايران از 300 يا چند صد سانتريفيوژ به دهها هزار سانتريفيوژ در پاسخ به تحريمها اضافه كرد.»
رئيس جمهور امريكا در بخش ديگري از مصاحبه با رويترز گفت: «سؤال اين است كه اگر ما واقعا داريم يك توافق را نهايي ميكنيم، چرا منتظر نمانيم و نبينيم كه آيا واقعا توافقي حاصل ميشود يا نه؟ آيا ايران مفادي را كه ما اعلام كردهايم، ميپذيرد؟ اگر ايران مفادي را بپذيرد كه يك زمان گريز يك ساله را براي مدت 10 سال يا بيشتر، تضمين كند، و در طول آن دوره ما بدانيم كه ايران در حال ساخت سلاح هستهاي نيست، با توجه به بازرسيهايي كه داريم و اطمينان خواهيم يافت كه ايران برنامه مخفي ندارد، آن وقت چرا نبايد اين توافق را بپذيريم، در حالي كه ميدانيم جايگزينها، چه تحريم باشد و چه اقدام نظامي، اطمينان بيشتري در مورد مسئله ساخت سلاح هستهاي توسط ايران به ما نميدهد؟»
نتانياهو صادق استرئيسجمهور امريكا گفت معتقد است كه نتانياهو در ابراز نگرانياش درباره ايران صادق است و مدعي شد كه اين نيز به خاطر اقدامات خرابكارانهاي است كه ايران در منطقه انجام داده است. اوباما در عين حال، از برنامه بنيامين نتانياهو نخستوزير رژيمصهيونيستي براي سخنراني در كنگره امريكا انتقاد كرد، اما گفت اين اقدام اثر «مخرب دائمي» بر روابط امريكا و اسرائيل ندارد. به گزارش ايسنا، اوباما گفت: در مورد نحوه حل مسئله هستهاي، با نتانياهو «اختلاف نظر اساسي» دارد. اوباما در ادامه به انتقاد از طرح گروهي از سناتورهاي دموكرات و جمهوريخواه براي تصويب تحريمهاي مشروط عليه ايران پرداخت و گفت: چنين كاري، مذاكرات هستهاي را تضعيف ميكند. وي افزود: «صراحتا ميگويم، من بيش از آنكه نگران اظهارات نخستوزير نتانياهو باشم، از اقدامات كنگره كه ممكن است مذاكرات را پيش از به سرانجام رسيدن، تضعيف كند، نگرانم» اوباما در مصاحبه خود، گفت: هنوز اختلاف نظرهاي جدي ميان طرفين وجود دارد و در پيشبيني يك سال قبل وي مبني بر احتمال 50درصدي حصول توافق، تغيير چنداني صورت نگرفته است.
رئيسجمهور امريكا در اين مورد گفت: «من ميگويم كه هنوز هم احتمالا شانس اينكه ايرانيها به «آري» نرسند، بيشتر است، اما منصفانه است كه بگوييم آنها در مذاكرات جديت به خرج دادهاند و به هر حال در داخل ايران هم مباحث سياسي خودشان را دارند. در مقايسه با سه يا پنج ماه قبل، الان احتمال اينكه بتوانيم به توافق برسيم، بيشتر است. اما هنوز هم شكافهاي بزرگي وجود دارد كه بايد پر شود. »وي در ادامه گفت: اختلافاتش با نخستوزير اسرائيل بحثي شخصي نيست و در صورتي كه نتانياهو در انتخابات 17 مارس پيروز شود، بار ديگر با او ديدار ميكند. اوباما همچنين گفت: ايران سابقه «مواضع ضداسرائيلي و ضديهودي» دارد. وي با وجود اين گفت: نتانياهو پيش از توافق موقت هستهاي با ايران هم به شدت از آن انتقاد كرده بود، اما اظهاراتش نادرست بوده است. اوباما در اين مورد گفت: «نتانياهو همه جور ادعايي كرد، اينكه اين يك توافق بد است، اينكه در نتيجه آن ايران در اثر تخفيف (تحريمي) 50 ميليارد دلار به دست ميآورد، اينكه ايران به توافق پايبند نميماند. اما هيچكدام از آنها به واقعيت نپيوست.»
وي افزود: «مشخص شد كه در واقع در اين مدت، ايران برنامه خود را پيش نبرده است. از بسياري جهات هم عناصر برنامه خود را به عقب بازگردانده است. » وي در پاسخ به سؤال رويترز در مورد اختلافش با نتانياهو و سخنراني وي در كنگره، گفت: «خوب، اولا، من فكر ميكنم كه بايد اول عمق رابطه ايالات متحده و اسرائيل را درك كرد. در دولت من، ميلياردها دلار به حمايت از امنيت اسرائيل تخصيص يافته، از جمله براي برنامه گنبد آهنين كه از آنها در برابر موشكهايي كه در طول مرز به سويشان شليك شده، محافظت كرده است. همكاريهاي اطلاعاتي بيسابقه است و اين را هم فقط ما نميگوييم. اين ارزيابياي است كه دولت نتانياهو هم اعلام كرده است. اين رابطه، ناگسستني است. بنابراين، بايد تصريح كنيم كه روابط ما تا چه حد مستحكم است.» وي افزود: «نكته دوم اين است كه ما واقعا هدفي مشترك داريم، كه آنها كسب اطمينان از عدم دستيابي ايران به سلاح هستهاي است. اين چيزي است كه من از زماني كه يك سناتور بودم، به آن متعهد بودهام. اين تعهدي است كه من پيش از آنكه رئيسجمهور شوم، رسما اعلام كردم و در اين چند سال هم هرآنچه در رابطه با ايران انجام دادهام، در راستاي همين سياست بوده است. اما در مورد نحوه رسيدن به اين هدف، اختلاف نظر اساسي وجود دارد. به طور خلاصه، در مورد اينكه بهترين راه براي كسب اطمينان از اينكه ايران به سلاح هستهاي دست پيدا نكند، چيست.»
واكنش ظريف به كريوزير خارجه ايران كه براي مذاكره با همتاي امريكايي خود به ژنو رفته در پاسخ به سؤالي كه جان كري گفته است راه ديپلماسي را براي جلوگيري از اقدام نظامي ضد ايران آزمايش ميكنيم، گفت: اين گونه صحبتها فقط اعلام مواضعي است كه به راهحل كمكي نميكند. به واحد مركزي خبر، محمد جواد ظريف وزير امور خارجه ايران گفت: بدون شك تنها انتخاب دنيا براي راه حل هستهاي ايران، مذاكره است و غير از اين راه هيچ انتخابي وجود ندارد. ظريف افزود: در اين باره به كشورما ظلم شده زيرا اتهامات ناروايي به ايران زده شده است و ما به همين علت مذاكره ميكنيم. وي گفت: اينگونه اظهارات اراده مردم ما را قويتر و مصممتر خواهد كرد تا حقوق خود را پيگيري كنند.
مونيز: مذاكرات عالي بودارنست مونيز، وزير انرژي امريكا ظهر سهشنبه به وقت محلي هنگام خروج از محل مذاكرات به خبرنگار بيبيسي گفت: مذاكرات به خوبي پيش ميرود. او ادامه داد: گفتوگوهاي عالي داشتيم.
وزير انرژي امريكا و دكتر علياكبر صالحي، رئيس سازمان انرژي اتمي ايران صبح ديروز با يكديگر گفتوگو كردند و همزمان مذاكرات كارشناسي ميان هيئتهاي دوطرف انجام شد. وزير خارجه آلمان نيز گفته كه مذاكرات در مسير خوبي قرار دارد. معاونان وزراي خارجه ايران و امريكا به همراه معاون مسئول سياست خارجي اتحاديه اروپا نيز عصر ديروز در مونترو سوئيس به گفت وگو در خصوص برنامه هستهاي ايران ادامه دادند.