پس از اتمام ساعت معاملات روز گذشته بازار سهام برخي از سهامداران خرد در اعتراض به شاخص‌سازي در بازار، ضعف نظارت ناظران بر اطلاعات منتشر شده از سوي شركت‌ها، افت قيمت سهام و عدم‌حمايت دولت از بازار تجمع كردند، اين در حالي بود كه رئيس شركت بورس و معاونش به همراه يكي از مسئولان سازمان بورس بلافاصله در جمع سهامداران خرد حاضر شده و به سؤالات و دغدغه‌هاي آنها پاسخ گفتند.
به گزارش «جوان» افت پيوسته قيمت سهام ديگر براي سهامداران قابل پذيرش نيست، از همين رو چند روزي است كه سهامداران تالار شيشه‌اي در اعتراض به صحيح گزارش نشدن آنچه در بازار مي‌گذرد و همچنين اقداماتي كه شائبه شاخص‌سازي را در بازار تقويت كرده است، تجمعي را در بازار بورس تهران كه به تالار حافظ مشهور است، ترتيب داده‌اند.
بورس‌گردي
روز گذشته در بدو ورود به تالار شيشه‌اي خبر‌نگار جوان با يكي از سهامداران معترض به وضعيت ماه‌هاي اخير بازار روبه‌رو شد.
اين سهامدار مسن كه بر حسب اتفاق منزلش همجوار با تالار شيشه‌اي حافظ بود، گفت: براي اقتصادي كه پاساژ علا‌ءالدينش (مركز فروش موبايل) از بورس اوراق بهادارش شلوغ‌تر است، بايد تأسف خورد.
وي با بيان اينكه طي ماه‌هاي اخير بسياري از سهامداران از بازار خارج شدند و افراد فعلي نيز بنا به توصيه ممتد مسئولان در اين بازار باقي مانده‌اند، افزود: وقتي مسئولان دولتي اظهاراتي مي‌كنند كه در عمل خلاف آن به وقوع مي‌پيوندد، مردم از اين مسئولان صلب اعتماد مي‌كنند، اين امر بزرگ‌ترين شكستي است كه يك دولت مي‌تواند در طول دوره خدمتش با آن مواجه شود.
وي افزود: سرمايه‌ها بايد به بورس هدايت شود تا از اين طريق مشكلات مالي توليد حل شود و با توسعه شركت‌ها مشكل اشتغال جوانان حل شود، اما به اشتباه سرمايه‌ها به بانك هدايت شده، بانك‌هايي كه به جز سود دغدغه ديگري ندارند.
در جريان گفت‌وگو با اين فرد، عده‌اي ديگر از سهامداران نيز وقتي متوجه شدند يكي از اصحاب رسانه براي تهيه گزارش به جمع آنها پيوسته وارد بحث شدند و به بيان دلايل اعتراض خود پرداختند.
انتشار گزارش‌هاي مالي غلط
يكي از سهامداران با بيان اينكه نظارت بر بازار با مشكل مواجه است، اظهارداشت: شركت‌ها در ارائه گزارش‌هاي خود به حسابرسان تقلب مي‌كنند و به نوعي حسابرسان را دور مي‌زنند، همين امر موجب گمراهي سهامداران مي‌شود و سهامداران سهامي را مي‌خرند كه علي‌الظاهر بايد 100تومان در پايان سال مالي سود دهد اما در نيمه راه زيان 50 درصدي را به مردم تحميل مي‌كنند.
بر اساس اين گزارش، گزارش‌هاي مالي شركت‌هاي حاضر در بورس بايد به تأييد حسابرسان معتمد سازمان بورس برسد، اين در حالي است كه شركت‌ها اسناد و فاكتورهايي را تسليم حسابرسان مي‌كنند كه صحت و سقم آنها با ترديد همراه است و به نوعي مي‌توان مدعي شد بازار بورس ايران با چالش حسابرسان خبره در حوزه‌هاي تخصصي مواجه است تا از اين رهگذر بتواند قيمت كالا و خدمات در حوزه‌هاي مورد فعاليت شركت را با آنچه در فاكتور‌ها آمده است، مورد مقايسه قرار دهد.
ناظر بازار بورس خواب است
از سوي ديگر سهامدار ديگري كنترل معاملات روزانه بازار را با اشكال مواجه دانست و گفت: حقوقي‌هاي بازار هميشه بر سر سهامداران خرد كلاه مي‌گذارند و معاملات را به نوعي مديريت مي‌كنند كه هم بازارمنفي در انتهاي ساعت معاملات مثبت گزارش شود و هم اينكه سهامداران خرد با ضرر و زيان در قيمت سهام مواجه شوند.
بعد از گفت‌وگو با اين فرد وارد تالار شيشه‌اي شديم و از همان ابتدا تشويش و نگراني از كاهش بيشتر قيمت سهام را در چهره تك‌تك افرادي كه در بازار سهام حضور داشتند، مشاهده كرديم.
در طبقه دوم تالار شيشه‌اي چه گذشت؟
در طبقه دوم تالار حافظ كه سالن جلسات در آن واقع شده است، رئيس شركت بورس و معاونش به همراه يكي از مسئولان سازمان بورس اوراق بهادار، سهامداران را به آرامش دعوت و از آنها در‌خواست مي‌كردند كه سؤالات و دغدغه‌هاي خود را با آنها در ميان بگذارند تا به يك‌يك سؤالات پاسخ كارشناسي داده شود.
اگرچه در ابتدا سهامداران مسئولان را با واژه‌هايي چون «دروغگو» خطاب كردند ولي برخورد بزرگمنشانه حسن قاليباف‌اصل به عنوان رئيس شركت بورس موجب شد تا سهامداران رفتار عاقلانه‌اي را در پيش بگيرند و فضاي اعتراض‌آميز جاي خود را به جلسه پرسش و پاسخ داد.
بنا به اعتماد دولت سهامدار شديم
عمده خواسته سهامداران اين بود كه از زماني كه رئيس‌جمهور و وزير اقتصاد به مردم اعلام كردند در بورس اوراق بهادار سرمايه‌گذاري كنند، آنها نيز اقدام به سرمايه‌گذاري كردند، اما اكنون با افت شاخص بازار و ركود موجود در اقتصاد دچار ضرر و زيان شده‌اند.
پاسخ‌هاي قاليباف اصل
همچنين برخي از سهامداران اعلام مي‌كردند چرا شركت‌هاي حقوقي در شرايط افت شاخص بازار فعالانه وارد خريد و فروش نمي‌شوند. عده‌اي از سهامداران نيز از بسته شدن نماد معاملاتي برخي از شركت‌ها به صورت طولاني‌مدت انتقاد كردند.
در اين جلسه حسن قاليباف گفت: ما بر اساس قانون و مقررات به توقف برخي از نمادها يا بازگشايي برخي ديگر اقدام مي‌كنيم.
وي افزود: براي اينكه اقدام شركت‌هاي حقوقي بزرگ اثر منفي در بازار نداشته باشد، معاملات حقوقي‌ها را به بازار دوم منتقل كرديم تا بر شاخص كل اثر منفي نداشته باشد.
مديرعامل بورس اوراق بهادار در پاسخ به يكي از سهامداران كه گفته بود ما به دستور شما خريد و فروش مي‌كنيم، گفت: هيچ‌وقت مسئول بازار نمي‌گويد قيمت سهام ارزان يا گران است، بنابراين خريد يا فروش كنيد و اگر يك مسئول مصاحبه مي‌كند، به معناي اين نيست كه سهامدار بدون مطالعه اقدام به خريد و فروش كند.
وي افزود: هنوز هم معتقد هستم بازار سهام پتانسيل بالايي دارد و بايد به صورت حرفه‌اي و مطالعه شده وارد شد.
همچنين حسن قاليباف در پاسخ به سؤال يكي از سهامداران در مورد شاخص كل بورس كه ادعا كرده بود اين شاخص واقعي نيست، گفت: شاخص يك ميانگين وزني است و معلوم است كه شركت‌هاي بزرگ تأثير بيشتري بر شاخص دارند و در دنيا هم شاخص قيمت و هم شاخص بازده نقدي سهام وجود دارد و ما هم مي‌توانيم علاوه بر شاخص قيمت سهام، شاخص بازده نقدي را هم داشته باشيم.
نمادهايي در حصر
شاخص كل بورس در پي تداوم روند منفي از دي ماه سال گذشته تاكنون افت بيش از 10 هزار واحدي را تجربه كرده و همراه با آن اكثر سهام شركت‌هاي بورسي با كاهش ارزش مواجه شده‌اند و در نهايت معاملات يكسال اخير بورس دستاوردي جز زيان براي سهامدارانش نداشته و در اين مدت بيش از 60 هزار‌ميليارد تومان از ارزش بازار بورس تهران از دست رفته و شاخص كل نيز در محدوده 65هزار واحد گير كرده است.
روند منفي در حالي بر بازار سرمايه حكمفرما شده و سهامداران از روند يكسال اخير آن ضرر و زيان‌هاي هنگفتي را متحمل شده‌اند كه در اين بين توقف طولاني‌مدت نماد شركت‌هاي پالايشي نگراني سهامداران را دو‌چندان كرده است چراكه نماد معاملاتي شركت پالايش نفت اصفهان از 19 اسفند ماه سال گذشته تاكنون متوقف مانده و پالايش نفت تهران نيز از 26 فروردين ماه امسال تاكنون در فرابورس معامله نمي‌شود.
در كنار اين دو مجموعه، نمادهايي همچون «شاوان»، «شبريز»، «شراز» و «شبندر» نيز از 26 تير ماه امسال تاكنون به دليل برگزاري مجمع عمومي عادي سالانه سهامداران متوقف شده است. حال آنكه ابهام در قيمت خوراك مصرفي پالايشي‌ها و نرخ فروش فرآورده‌هاي توليدي آنها در كنار موضوع كيفي‌سازي محصولات اصلي‌ترين دليل توقف نماد معاملاتي مجموعه‌هاي پالايشي است كه طي روزهاي گذشته هيئت دولت تعويق پنج ساله طرح كيفي‌سازي محصولات پالايشي را به تصويب رساند و بر اين اساس به نظر مي‌رسد به تدريج ابهامات موجود در وضعيت سودآوري اين مجموعه‌ها رفع شود و با تعيين تكليف اين موارد شاهد بازگشايي نماد آنها باشيم.
به نظر مي‌رسد با توجه به مدت‌زمان طولاني توقف نماد معاملاتي شش مجموعه پالايشي و بلوكه شدن سرمايه سهامداران در اين نمادها بسياري از فعالان بازار سرمايه منتظر بازگشايي اين نمادها هستند كه بازگشايي بدون تدبير اين نمادها مي‌تواند به خودي خود چالش جديدي را به دليل نوسان يكباره قيمت در بازار رقم زند.
براين اساس با توجه به روند پرشتاب افت بهاي نفت در بازارهاي جهاني و توقف طولاني‌مدت نماد معاملاتي شركت‌هاي پالايشي، وجود برخي ابهامات در صورت‌هاي مالي اين مجموعه‌ها در كنار انتظار بيش از حد سهامداران پالايشي براي بازگشايي نماد، بهتر به نظر مي‌رسد تا دولتمردان و مقامات ارشد دولتي و بازار سرمايه هرچه بيشتر در راستاي رفع ابهامات و موانع موجود جهت شفافيت اطلاعاتي اين مجموعه‌ها بكوشند تا در پي تحقق اين امر شاهد بازگشايي نمادها و پايان يافتن دوره صبر و انتظار طولاني‌مدت سهامداران باشيم، به گونه‌اي كه با فراهم آوردن شرايط لازم جهت بازگشايي نماد در بهترين شرايط از ضرر و زيان بيشتر سهامداران اين مجموعه‌ها جلوگيري به عمل آيد.
