محمدجواد ظريف يك هفته بعد از پايان تازهترين دور مذاكرات ايران با 1+5 دست به قلم برد و طي نامهاي به همتايانش در سراسر جهان، اعلام كرد كه «توافق جامع كاملاً در دسترس است» ولي هشدار داد كه «تعلق خاطر شديد» برخي كشورها به تحريمها، در مسير حصول به يك توافق جامع درازمدت ايجاد مانع كرده است.
به گزارش «جوان»، وزير امور خارجه ايران درست 30 روز بعد از تمديد دوباره توافق ژنو، طي نامهاي كه خطاب آن به وزراي خارجه همه كشورها از جمله طرفهاي مذاكره هستهاي با ايران است، اعلام كرد كه ايران براي دستيابي به «توافقي عادلانه و عاقلانه بر اساس منافع و احترام متقابل عزم و اراده راسخ دارد» و تأكيد كرد كه شخصاً اعتقاد دارد «توافق جامع كاملاً در دسترس است». در حالي كه حرارت مذاكرات ايران با 1+5 بعد از تمديد توافق در روز سوم آذر 1393 فروكش كرده، محمدجواد ظريف با نوشتن اين نامه، مسير دوم «ديپلماسي عمومي» را نيز همزمان با مسير مذاكرات با طرفهاي غربي فعال كرد؛ مسيري كه به خصوص بعد از اولين تمديد توافق ژنو كمتر مورد توجه تيم هستهاي قرار گرفته بود.
وزير خارجه با اين نامه، در همان حال كه مسئوليت به توافق نرسيدن را متوجه طرفهاي اروپايي و امريكا كرده، بر دو نكته اساسي در مسير هرگونه توافق اصرار كرده است:اول اينكه «رفع تمام تحريمها جزء اساسي هر توافقي است» و دوم اينكه ايران تن به توافقي نخواهد داد كه در آن محدوديتهاي برنامه غنيسازي، برنامه هستهاي ايران را به يك «برنامه نمايشي » مبدل كند: «محدوديتها نبايد شامل محدوديتهاي بيدليلي كه هدف از آن محدود كردن برنامه غنيسازي ايران تا حد يك برنامه نمايشي است بشود. چنين چيزي نه عملي و نه واقعگرايانه است.»
وزير امور خارجه كشورمان در اين نامه نوشته: «همانگونه كه در اين مذاكرات در مقابل مطالبات نامشروع و تحقيرآميز ايستادگي كرديم، آن را قاطعانه رد ميكنيم. » ظريف ميگويد: «جمهوري اسلامي ايران در همين راستا راهحلهايي عملي، متوازن و واقعگرايانه ارائه كرده است اما عزم و اراده راسخ جمهوري اسلامي ايران براي رسيدن به توافقي عادلانه و عاقلانه بر اساس منافع و احترام متقابل را نيز به نمايش گذاشتهايم. » وزير امور خارجه كشورمان خاطرنشان كرد: در برنامه اقدام مشترك ما يك هدف مشترك را براي اين مذاكرات در نظر گرفتيم كه عبارت بود از «نيل به يك راهحل جامع درازمدت و مورد توافق كه تضمين كند برنامه هستهاي ايران منحصراً صلح آميز خواهد بود» و «منجر به رفع كامل تحريمهاي شوراي امنيت سازمان ملل متحد و نيز تحريمهاي چند جانبه و ملي مرتبط با برنامه هستهاي ايران شود».
ظريف در مورد هدف اول برنامه اقدام مشترك تصريح كرد: «دستيابي به هدف اول كار دشواري نيست، چراكه ايران نه خواهان سلاحهاي هستهاي است و نه به آنها نياز دارد. از ديد ما سلاحهاي هستهاي ابزارهايي هستند متعلق به گذشته كه كارايي خود را از دست دادهاند و از ايجاد امنيت خارجي يا ثبات داخلي عاجز هستند. اين موضوع به ويژه در مورد ايران صدق ميكند؛ ايراني كه از وسعت، جغرافيا، منابع طبيعي و سرمايه انساني خود خرسند است و در تمام سه قرن گذشته آغازگر هيچ جنگي نبوده است. يك ارزيابي راهبردي هوشيارانه نشان خواهد داد كه سلاحهاي هستهاي مضر به امنيت ايران هستند. »رئيس هيئت مذاكرهكننده هستهاي ايران افزود: «ايران بر مبناي آموزههاي ديني خود داراي سابقهاي ثابت و مستحكم در مخالفت با تمامي سلاحهاي كشتار جمعي است. حضرت آيتالله خامنهاي مقام معظم رهبري همانند سلف خويش حضرت امام خميني (ره) اعلام كردهاند كه تمام سلاحهاي كشتار جمعي موكدا در اسلام حرام هستند. به همين دليل وقتي كه صدامحسين، نيروهاي نظامي و شهروندان ما را در مقياسي كه از جنگ جهاني اول به اين سو مشاهده نشده بود مورد حمله شيميايي قرار داد، ايران حتي براي مقابله به مثل نيز از سلاحهاي شيميايي استفاده نكرد.»
همه تحريمها بايد برداشته شودوزير امور خارجه كشورمان در مورد دومين هدف برنامه اقدام مشترك نيز خاطرنشان كرد: رفع تمام تحريمها جزء اساسي هر توافقي است، اما برخي نسبت به دست كشيدن از اين ابزار غير انساني، غيرقانوني و غيرسازنده حتي به بهاي مخاطره افكندن تمام فرآيندي كه ايجاد اطمينان كرده و شفافيت را تضمين ميكند، ترديد دارند. تعلق خاطر شديد به تحريمها نه تنها در مسير حصول به يك توافق جامع دراز مدت ايجاد مانع كرده، بلكه موجب شده حتي پس از انعقاد برنامه اقدام مشترك نيز نتواند اعتماد مردم ايران را مجدداً جلب كند. ظريف در ادامه از برخي تلاشها در امريكا و اروپا كه به جاي پايبندي به تعهدات خود مبني بر سهل كردن تحريمها، كوشيدهاند تا اقدامات بيشتري را براي حفظ و تقويت رژيم تحريمها تحميل كنند ابراز تاسف كرد و افزود: اين در حالي است كه ايران با اجراي تعهدات خود، حسن نيت لازم را نشان داده است.
وزير امور خارجه كشورمان در پايان اين نامه خطاب به همتايان خود در كشورهاي مختلف جهان تأكيد كرد: من اطمينان دارم كه توافق جامع كاملاً در دسترس است. آنچه مورد نياز است، آيندهنگري، اراده سياسي و قبول واقعيتها و نيز جسارت برگزيدن يك انتخاب صحيح است تا به جاي تسليم شدن در برابر منافع خاص و اميال گروههاي فشار پر سر و صدايي كه به طور فزاينده محبوبيت خود را از دست دادهاند، تمامي جامعه جهاني از آن منتفع شوند.
هارف: از هميشه به توافق نزديكتريمشبكه ايبيسي در گزارشي با موضوع اهداف سياست خارجي امريكا در سال جديد ميلادي، رسيدن به توافق هستهاي با ايران را يكي از آرزوهاي سال نوي «جان كري» دانست، اما رسيدن به توافق را بسيار نامعلوم توصيف كرد. به گزارش فارس، شبكه ايبيسي امريكا روز سهشنبه در گزارشي با موضوع اهداف سياست خارجي دولت اين كشور در سال جديد ميلادي، رسيدن به توافق هستهاي با ايران را جزء «ليست آرزوها»ي «جان كري» وزير خارجه امريكا دانست. در بخشي از اين گزارش با اشاره به روي كار آمدن دولت «حسن روحاني» در ايران و از سرگيري مذاكرات هستهاي ايران و گروه موسوم به 1+5 در سال 2013، نوشته است كه كري «در نوامبر 2013، خوشبين به نظر ميرسيد.» با اين حال، اين گزارش در توصيف «واقعيت» ميداني مذاكرات، ميافزايد: «مذاكرات براي سومين بار، اينبار تا جولاي تمديد شده و روي كار آمدن اكثريت جمهوريخواه در كنگره در سال 2015، موفقيت مذاكرات را بيش از پيش نامعلوم كرده است.» از طرف ديگر، ماري هارف سخنگوي وزارت خارجه امريكا نيز در كنفرانس مطبوعاتي روز سه شنبه خود گفت كه براي اولين بار در يك دهه برنامه هستهاي ايران متوقف شده است بيش از هر زماني طرفين مذاكره ايران و 1+5 به توافق جامع هستهاي نزديك شدهاند و اين يك دستاورد بسيار چشمگير است.
هارف گفت: «اگر به جايگاه كنوني كه در آن قرار داريم، نگاهي بيندازيم ميبينيم وقتي سال را شروع كرديم، برنامه هستهاي ايران فريز نشده بود، برنامه اقدام مشترك هنوز اجرايي نشده بود. ما بر سر ميز مذاكرات نشستيم تا ببينيم كه آيا ميتوانيم به توافق جامع دست پيدا كنيم و هماكنون بيش از هر زماني به توافق جامع هستهاي نزديك شديم و اين در حالي است كه براي اولين بار در يك دهه، برنامه هستهاي ايران متوقف شده است. اين چيزي است كه من فكر ميكنم يك دستاورد بسيار چشمگير بوده است.»