محمد اشرف غني، رئيس‌جمهور افغانستان، در نشست اخير خود با مسئولان نظامي و امنيتي گفت كه به خاطر بهبود وضعيت امنيتي شهر كابل، شوراي امنيت ملي تا دو هفته آينده در مورد تاسيس گارنيزيون تصميم خواهد گرفت. اين حرف اشرف غني به معناي توجه او به سيستم امنيتي است كه پيش از پيروزي مجاهدين در 1992 و در زمان حكومت دكتر نجيب‌الله وجود داشت.
گارنيزيون سيستمي مشترك از نيروهاي امنيتي، انتظامي و نظامي بود كه براي شهرها در نظر گرفته شده بود تا با ايجاد هماهنگي بين نيروها و تشكيل حلقه‌هاي امنيتي مانع حمله مجاهدين به شهرها بشود. نجيب‌الله كه خود نيرويي امنيتي بود اين سيستم را به راه انداخت و سيستم او هم كارايي خود را نشان داده بود چون با وجود شدت درگيري‌ها بين نيروهاي دولتي و متحد شوروي آنها با مجاهدين، شهرها به خصوص شهر كابل در امنيت قابل توجهي به سر مي‌بردند. حالا اشرف غني مي‌خواهد دوباره آن سيستم را احيا كند و بايد ديد كه انگيزه او در اين كار چيست و مهم‌تر از اين، آيا احياي سيستم امنيتي گذشته بعد چندين سال مي‌تواند همان كارايي گذشته را داشته باشد؟
انگيزه روشن اشرف غني در وضعيت فعلي امنيتي افغانستان است. در حالي كه طالبان جنگ با نيروهاي دولتي و متحدان خارجي آن را ادامه مي‌دهند، حملات خود را به شهرها افزايش داده كه اين مورد در روزهاي اخير كابل به وضوح احساس شد. حمله انتحاري چند روز گذشته به مركز فرهنگي فرانسه در دبيرستان استقلال نمونه بارز اين امر است. اين مركز چسبيده به ارگ رياست جمهوري است و پشت آن وزارت خارجه افغانستان است و علاوه بر اين، بانك مركزي و چند وزارتخانه ديگر هم در نزديكي آن هستند.
نكته جالب اينجا است كه نوجوان انتحاري جليقه انفجاري خود را زماني فعال كرد كه نمايش «تپش قلب؛ سكوت پس از انفجار» در حال اجرا بود و انفجار اين نوجوان داستان نمايش را واقعي كرد. حمله به اتوبوس حامل نيروهاي نظامي و چندين حمله انتحاري از جمله ديگر موارد در اين روزها است كه اشرف غني را به فكر انداخته تا راه‌حل عاجلي براي امنيت كابل و ديگر شهرهاي افغانستان بيابد. اين راه حل از آن جهت اهميت بيشتر پيدا مي‌كند كه روزهاي 2014 در حال سپري شدن هستند و نيروهاي بين‌المللي كم كم وسايل خود را جمع و جور مي‌كنند تا با ترك افغانستان راهي وطن شوند. يك هفته پيش بود كه مقر فرماندهي ناتو در كابل موسوم به نيروهاي بين‌المللي كمك به امنيت افغانستان، ايساف، بسته شد و به اين ترتيب، مأموريت رزمي ناتو در اين كشور بعد 13 سال به صورت رسمي تمام شد.
براساس گزارشي كه اينديپندنت منتشر كرده، از زماني كه نيروهاي بريتانيايي مقر فرماندهي خود در استان هلمند را در ماه اكتبر به نيروهاي دولتي تحويل دادند، طالبان توانسته بخش‌هايي از اين استان را تصرف كند. امكان اين هست كه با تعطيلي مقر ايساف وضعيتي مشابه هلمند در ديگر استان‌ها پيش بيايد. اشرف غني چاره كار را در اين ديده كه با وضعيت فعلي و در گام نخست حداقل برنامه‌اي براي تامين امنيت در شهرهاي بزرگ داشته باشد و به نظر مي‌رسد برنامه او احياي گارنيزيون باشد. احياي اين برنامه با توجه به لزوم هماهنگي بين نيروهاي مختلف دولتي اهميت خاصي دارد. هم اكنون، تامين امنيت به عهده سه نيروي وزارت داخله، امنيت ملي و وزارت دفاع است و ضرورت دارد تا مركزي به عنوان سرفرماندهي هماهنگي بين اين نيروها را به عهده بگيرد. عبدالواحد طاقت، ژنرال بازنشسته، ايجاد گارنيزيون را ضروري مي‌داند و حتي مي‌گويد طرحي در اين مورد را زمان حامد كرزاي تنظيم كرده و به رياست جمهوري داده بود. كارشناسان امنيتي مثل نورالحق علومي معتقدند كه در اين 13 سال، يك نوع ناهماهنگي بين نيروهاي دولتي وجود داشته و تلاش براي ايجاد هماهنگي بين آنها بيشتر وجه سمبليك داشته تا واقعي. او به اين جهت معتقد است كه ايجاد گارنيزيون نبايد تكرار تجربه گذشته باشد و به صورت واقعي وظيفه هماهنگي بين نيروها را به عهده بگيرد.
مسئله ديگر در پيش روي اشرف غني در اصل به راه انداختن گارنيزيون است، به خصوص اينكه دولت او با مشكلات عديده مالي روبه‌رو است و معلوم نيست از عهده مالي گارنيزيون و تشكيلات لازم آن بربيايد. گذشته از اين موارد، بايد به طالبان و تجارب چندين ساله اين گروه نيز توجه كرد كه مي‌تواند بر كار گارنيزيون در ايجاد امنيت در شهرها كم كند. بايد توجه داشت كه تشكيلات گارنيزيون در زمان نجيب‌الله با پديده شوم حملات انتحاري روبه‌رو نبود اما طالبان از اين شيوه به صورت مؤثري استفاده مي‌كند. شناخت عامل انتحاري كار بسيار مشكلي براي تشكيلات گارنيزيون است و مورد مركز فرهنگي فرانسه هم چنين مسئله‌اي را نشان داده است.
طالبان در حالي از نيروهاي انتحاري خود سود مي‌جويد كه در حملات گروهي هم حساب شده عمل كرده و با طرح و برنامه مشخص سراغ اهداف خود مي‌رود. در هر صورت، رئيس‌جمهور افغانستان به توصيه كارشناسان امنيتي و نظامي گوش داده و قصد دارد سيستم امنيتي زمان گذشته را احيا كند اما مشكلاتي در پيش پاي او است كه بدون در نظر گرفتن آنها نمي‌تواند اميد زيادي به گارنيزيون و امنيت شهرهاي خود داشته باشد.
