بیتدبیری در نظارت بر بازار زمین و مسکن و مهار تورم، واحدهای خدماتی منطقه ارس در آذربایجان شرقی را به تعطیلی میکشاند.ناتوانی سازمان منطقه آزاد ارس در مهار تورم زمین و مسکن در شهر جلفای این منطقه باعث شده بسیاری از اصناف خدماتی این شهر خدمات خود را تعطیل کرده و یا به شهر و روستاهای اطراف دیگر منتقل کنند.
نانوایان، آرایشگران، کفاشان، خیاطان و صنوفی از این دست با بالارفتن سرسام آور اجاره مغازهها و تورم مسکن در حال تعطیلی یا انتقال واحدهای خود هستند و بنا به اظهار خودشان پس از ماهها مراجعه به سازمان منطقه آزاد برای رفع مشکل خود نتیجهای نگرفتهاند.
تورم چند برابری بهای زمین و مسکن و به تبع آن اجاره بهای واحدهای تجاری در طول سال 92 و 93 نتیجه رونق گرفتن کالای همراه مسافر و نیز بورس بازی زمین و مسکن در این منطقه بوده و عدم تدبیر مناسب در نظارت بر قیمت زمین و مسکن و فعالیت مشاوران املاک، قیمت املاک را در این شهر کوچک همسطح کلانشهرهایی مانند تبریز و تهران کرده است.
***
هم اکنون اجاره بهای یک واحد آپارتمانی 70 متری در شهر 5هزار نفری جلفا بین 800 تا یک میلیون تومان برآورد میشود و بهای پیش فروش واحدهای آپارتمانی معمولی در مناطقی با زیرساخت و خدمات متوسط به یک میلیون و 500هزارتومان در هر مترمربع رسیده است در حالی که در مناطق مناسب این رقم بیش از 2.5 میلیون تومان است.
هزینه بالای مسکن در این شهر کوچک که صرفا نام منطقه آزاد را یدک میکشد، مردم بومی بویژه اقشار کارمندی و کارگری را که از درآمد ثابت برخوردارند با مشکلات عدیدهای مواجه کرده است.
*قیمت های نجومی
حسین عباسی یکی از شهروندان ساکن جلفا ضمن تایید افزایش سرسام آور قیمت مسکن در این منطقه می گوید: قیمت مسکن و اجاره بها در جلفا و ارس به طور سرسام آوری در حال افزایش بوده و هیچ کس هم برای کنترل آن کاری نمیکند.
وی با استناد به قیمت مسکنی که خود در آن ساکن است، ادامه می دهد: برای یک واحد آپارتمان 80 متری 20 میلیون پیش و ماهی یک میلیون و 200 اجاره میدهم در حالی که این رقم با در آمد من که کارمندم همخوانی ندارد.
عباسی این ارقام را با ولیعصر تبریز یکی دانسته و تاکید می کند: خرید کوچکترین مایحتاج زندگی در ارس و جلفا با خریدهای ولیعصر تبریز همسان است و به هیچ عنوان نسبتی با سطح زندگی مردم عادی و به خصوص قشر کارمند و کارگر و دستمزد بگیر ندارد که قادر به افزایش قیمت خدمات خود نیستند اما واحدهای صنفی و تجاری با افزایش قیمت خدمات خود میتوانند بخشی از این تورم را به صورت مقطعی حل کنند اما در واقع این امر نیز به افزایش تورم نه تنها در بخش مسکن بلکه سایر بخشها نیز دامن میزند.
رضا دانشجوی پردیس ارس دانشگاهی در شهر جلفا نیز میگوید: قیمت خدمات اجاره و اقامت در این شهر کوچک بسیار بالا بوده و قیمت سایر کالاها از جمله مایحتاج اولیه از جمله خوراک را تحت تاثیر قرار داده است.
وی قیمت واحد 60 متری خود را که به دلیل نبود خوابگاه دانشجویی مجبور به اجاره آن شده است 800 هزار تومان اعلام میکند.
در هممین رابطه مدیرعامل منطقه آزاد ارس نیز با تائید افزایش قیمت مسکن و اجاره بها که تعطیلی واحدهای صنفی را در این منطقه آزاد به دنبال داشته، می گوید: در حال حاضر منطقه آزاد ارس برای مهار تورم بخش مسکن اقدام به ساخت هزار واحد مسکونی از طریق تعاونیهای مسکن کارمندی، کارگری، املاک و غیره کرده که با اتمام این پروژهها پیشبینی میشود افزایش قیمت در این منطقه قابل کنترل و کاهش باشد.
محسن خادم عربباغی درباره واحدهای صنفی هم که به دلیل همین مشکل اقدام به تعطیلی و مهاجرت کردهاند نیز می گوید: در حال حاضر 27 واحد با کاربری تجاری نیز برای واگذاری به اصناف با ارزانترین قیمت در حال احداث است.
مهاجرت راهی برای رهایی
این در حالی است که بخش بسیار بزرگی از مرزنشینان شهر جلفا را کارمندان گمرک، راه آهن، پایانهها، شرکتهای حمل و نقلی و کارکنان ادارات و فرهنگیان تشکیل میدهد که با ایجاد منطقه آزاد ارس نه تنها سودی نبردهاند بلکه به دلیل تورم بالا و جهش دو سال گذشته در این منطقه مجبور به مهاجرت به شهرهای اطراف شدهاند و یا اینکه در بدترین شرایط در ساختمانهای مسکونی دولتی که اکثرا قدمتی بیش از 50 سال دارند ساکن هستند.
علی که در این منطقه معلم است و بیش از 20 سال در این شهر اقامت دارد، میگوید: حقوق ثابت کارمندی در این منطقه در کنار بالا رفتن قیمت انواع خدمات و بهای اجاره مسکن عملا تهیه مسکن در شهر جلفا رابرای من و فرزندانم به رویا تبدیل کرده است.
وی معتقد است، توسعه منطقه آزاد ارس هیچ نفعی برای مردم بومی نداشته و دانش آموزان بومی منطقه با مشاهده ثروتهای کلان و خودروهای خارجی و رونق تجاری منطقه هیچ انگیزهای برای ادامه تحصیل ندارند.
توسعه، حاصلی بیحاصل برای بومیان
به نظر میرسد با وجود شعارهای مدیران منطقه آزاد ارس، این منطقه تا رسیدن به معنای واقعی توسعه فاصله بسیاری دارد و عدم توجه به وضعیت کنونی اقشار مختلف مردم به خصوص کارمندان و کارگران و اقشار ضعیف جامعه در برنامهریزیهای این منطقه مرزنشینان واقعی و محرومان این منطقه را دچار مشکل کرده و خواهد کرد.
مردمی که دراصل صاحبان و نگهبانان اصلی مرزهای کشورمان دراین مناطق محروم بودهاند و شایسته نیست امروز چوب بیتدبیری مسئولانی را بخورند که امروز مزایای تجاری و اقتصادی در این گونه مناطق مرزی، آنان و عدهای محدود را به این مناطق کشانده و بهرهمند ساخته است.
نکتهای که اکبر ترکان؛ مشاور رئیس جمهور و دبیر شورای عالی مناطق آزاد کشور در گزارش یک ساله خود از وضعیت مناطق آزاد کشور بر آن تاکید کرده و توجه به وضعیت معیشت بومیان مناطق و بازگرداندن امید و آرامش به آنها را از برنامههای مناطق در سال گذشته عنوان میکند. امری که حداقل در منطقه ارس مغفول بوده است.
لازم به ذکر است منطقه آزاد ارس در شمالغرب ایران در نقطه صفر مرزی در مجاورت با کشورهای ارمنستان، آذربایجان و جمهوری خودمختار نخجوان استقرار یافته است.