جوان‌آنلاين - حجت الاسلام والمسلمين صادق نصيري: ايام محرم به ويژه دهه اول آن يك ايام قراردادي نيست و از مجموع روايات و سيره اهل بيت معصومين عليهم السلام بر مي آيد كه اين دهه، يك دهه قراردادي نيست كه بشود قبل و بعد از آن جبرانش كرد؛ وقتي اين دهه شروع مي شد به فرموده خود ائمه عليهم السلام واقعا محزون و ملتهب مي شدند، و اين درحاليست كه آن بزرگواران مانند ما انسان هاي عادي نبودند كه فقط حزن و اندوه بگيرتشان بلكه چون متوجه حقيقتي كه در عالم رخ مي داد بودند متاثر مي شدند به طوري كه امام رضا عليه السلام مي فرمايند وقتي محرم مي شد پدرم لبخند به لبشان نمي آمد، محرم به ويژه دهه اول از اهميت بسياري برخوردار است و در برخي سوالات مردمي اين نكته است كه چرا با اينكه وجود مقدس امام حسين (ع) در شب عاشورا به شهادت مي رسند و بعد از آن بايد عزاداري شود اما ما از اول محرم عزاداري مي كنيم كه بايد گفت اشكالي ندارد آن موقع هم عزاداري صورت مي گيرد اما آن تعزيه و عزاداري مورد سفارش در اين دهه اول ماه محرم است كه اين سخن هم ادله روايي دارد و هم سيره معصومين عليهم السلام آن را نشان مي دهد.
اينكه مي گوييم دهه اول محرم يك مسئله قراردادي نيست يك وقت مي بينيم يك مناسبتي در يك هفته بزرگداشتي باشد مثلا هفته ي نيروي انتظامي اشكالي ندارد كمي ديرتر يا زودتر برگزار شود؛ ببينيد شب قدر شبي است كه توافقي و قراردادي نيست بلكه يك حقيقتي در عالم است كه در ماه مبارك رمضان رخ مي دهد و آن حقيقت تاثير خودش را مي گذارد و اگر كسي دير برسد يا زود برود و قابليت استفاده را نداشته باشد، حقيقت شب قدر مي آيد و مي رود و فرد محروم مي ماند؛ مانند حقيقت بهار يك حقيقتي در طبيعت عالم است كه مي آيد و آثارش را با خودش مي آورد اگر گياهي قابليت رشد را داشته باشد، بهار اثر خودش را روي آن مي گذارد و اگر شاخه اي و گياهي قابليت رشد را از دست داده باشد آن وقت در معرض آثار بهار نخواهد بود و تاثير لازم را نخواهد گرفت؛ ماه محرم و به ويژه دهه ي اول آن نظير همين موضوع را دارد.
بنابراين حادثه‌اي در عالم رخ مي دهد و همه ي عالم متاثر مي شود؛ چنانچه در زيارت عاشورا آمده است "مصيبت ما اعظم رزيتها في الاسلام و في جميع سماوات و الارض" و رواياتي كه در كامل الزيارات و متون روايتي منسوب به سيدالشهدا عليه السلام داريم حكايت از متاثرشدن جميع سماوات دارد و نه فقط انسان ها و زمين بلكه جميع سماوات عالم متاثر اين واقعه مي شوند چنانچه محتشم مي گويد: در بارگاه قدس كه جاي ملال نيست، سرهاي قدسيان همه بر زانوي غم است.
پس يك حقيقتي در عالم رخ مي دهد و نه فقط مسلمان و شيعه و كساني كه اباعبدالله الحسين عليه السلام را مي شناسند حتي جماداتي كه او را نمي شناسند هم متاثر مي شوند كه اين تاثر در او خودش به عاشورا منتهي مي شود.
در اين دهه كل عالم متاثر مي شود و اوج آن در روز عاشورا خواهد بود اما بخشي از آن آدابي كه خوبست در اين دهه و در كل در ماه محرم به آن بپردازيم، يكي توجه به آن است كه باني عزاي سيدالشهدا در واقع خود پروردگار عالم است يعني اگر خود خداوند نمي خواست مسئله سيدالشهدا انقدر در عالم مشهور و معروف نبود و حقانيت پيدا نمي كرد و ائمه طاهرين عليهم السلام انقدر به آن حساس نمي شدند؛ كل ائمه با وجود آنكه خودشان مصائب زيادي داشتند و گرفتاري ها و غم هايي دارند اما همواره ياد سيدالشهدا و واقعه عاشورا را زنده نگه مي داشتند.
علاوه بر اين مسئله بايد باور كنيم كه صاحب عزا و باني جلسات عزاي امام حسين عليه السلام وجود مقدس آقا امام عصر (عج) هستند و آن حضرت ماموريت عزاي سيدالشهدا را بر عهده دارند بنابراين خودمان را در محضر آن حضرت بدانيم و بدانيم ايشان ميزبان هستند و عزادار واقعي هم خود ايشان هستند. اينكه مي گويم در عالم حقيقتي رخ مي دهد براي آن است كه قلب آن حضرت داغدار است و وقتي قلب عالم امكان داغدار باشد كل عالم از او متاثر مي شود.
نكته بعدي آن است كه حتما در جلسات عزاي سيدالشهدا عليه السلام شركت كنيم؛ اين دهه ي اول را حساس باشيم و سعي كنيم حتي الامكان كارهاي عادي مان را كنار بگذاريم و كارهايي كه مي توان به بعد محول كرد را براي بعد بگذاريم و تلاش وافري در خدمت به مجالس سيدالشهدا عليه السلام داشته باشيم.
از شركت كردن در مجالس گرفته تا اينكه اگر بتوانيم خودمان هم دستي در كار داشته باشيم و انواع خدماتي كه مي توان داشت از كار رسانه اي، حضوري، خرج كردن و هر نوع خدمتي كه از ما بر مي آيد براي مجالس عزاي امام حسين عليه السلام داشته باشيم. با هر بهانه اي ياد عاشورا و ياد مظلوميت اباعبدالله الحسين عليه السلام را زنده نگه داريم، وقتي آب مي نوشيم به فرموده خود آن حضرت كه مي فرمايند: " شیعتی مهما شربتم ماء عذب فاذکرونی، او سمعتم بغریب او شهید فاندبونی" يعني شیعیان من هنگامی که آب گوارا نوشیدید مرا یاد کنید و یا هنگامی که از غریبی یا شهیدی خبری شنیدید، برمن ندبه نمايید.
صحبت از آب و عطش مي شود، ياد لب هاي تشنه اباعبدالله الحسين عليه السلام بيفتد يا اگر طفل خردسالي مي بيند ياد شهاد حضرت علي اصغر (ع) بيفتد يا وقتي كه دختركاني را مي بيند ياد حضرت رقيه (س) بيفتد و همين طور با هر بهانه اي با پرچمي و نمادي از عزاداري ياد آن حضرت را در دلش شعله ور كند.
نكته ي بعدي طهارت در جلسات است، هم طهارت ظاهري، وضو داشتن و غسل داشتن كه بسيار سفارش شده و هم طهارت ذهني؛ اينكه انسان سعي كند در اين ايام ذهنش را از خيلي مسائل دور كند و خودش را از آلايش ها جدا كند و با يك تمركز بيشتري در خدمت جلسات باشد و حتي وقتي در جلسه هم نيست به همين شكل بيشتر ياد اباعبدالله الحسين عليه السلام بيفتد نه چيزهاي ديگر.
علاوه بر آن مقيد باشيم كه حداقل در اين دهه ي اول حتما زيارت عاشورا را بخوانيم لزومي هم ندارد كه حتما جمعي باشد و در عرض 5 تا 6 دقيقه مي توان آن را خواند چرا كه خواندن همين زيارت عاشورا بركات و آثار زيادي دارد؛ نكته ي بعدي اينكه اگر بتوانيم در اين دهه براي يك سالمان و چه بسا براي يك عمرمان عهد ببنديم كه تا وقتي كه زنده ايم هر روز به محضر آن حضرت سلامي عرض كنيم. چنانكه سدير صيرفي يكي از ياران امام صادق عليه السلام به محضر آن حضرت مشرف مي شود، و امام مي فرمايند: سدير آيا هر روز به زيارت جد ما اباعبدالله الحسين عليه السلام مشرف مي شوي؟ كه سدير تعجب مي كند و مي گويد: من بعد مسافت دارم و نمي توانم منظورتان چيست؟! حضرت مي فرمايند: نياز به حضور نيست حتي وقتي كه در خانه ي خودت هستي بر بلندي برو و نگاهي به سمت راست و نگاهي ب سمت چپ آسمان بيانداز و رو به حرم جد ما بيار و اين جلمه را بگو "السلام عليك يا اباعبدالله، السلام عليك و رحمة الله و بركاته" ببينيد اين يك خط بيشتر نيست اما خلاصه ترين زيارت امام حسين عليه السلام است. در روايات نيز داريم كه اگر كسي آن حضرت را به همين شكل زيارت كند ثواب يك حج برايش نوشته مي شود.
بنابراين آن سلامي كه مي دهيم طبق روايات سلام از دعاهاي مستجاب است وقتي ما به آن حضرت سلام مي دهيم يعني در واقع براي او تمام رحمت ها و بركات الهي را از خداوند مي خواهيم؛ وقتي مي گوييم السلام عليك يا اباعبدالله يعني اي حسين ما از خداوند براي تو سلام كه خلاصه اي از همه ي خيرها و بركات و دعاهاي خوب است مي خواهيم به قول بزرگي كه مي گفت هيچ فرد كريمي مديون ديگران نمي ماند و حتما جبران مي كند بنابراين سوال از اينكه آيا ائمه عليهم السلام جواب سلام هاي ما را مي دهند يا نه؟ اگر اين آگاهي وجود داشته باشد متوجه مي شويم كه سوال، سوال اشتباهي است و آنها حتما جواب مي دهند، زيرا اگر آنها دعايي براي رحمت و مغفرت در زندگي ما كنند آن وقت دعاي آنها قطعا مستجاب مي شود.
اما نكته آخر در خصوص گريه كردن براي سيدالشهدا عليه السلام است؛ گريه براي افراد معمولي سبب تكدر خاطر و ناراحتي مي شود و انسان را از پويايي و نشاط مي اندازد اما اگر گريه براي بزرگان يا خوف از خدا باشد آن وقت اين گريه نه فقط افسردگي نمي آورد بلكه اتفاقا نشاطي ايجاد مي كند. به شهادت عيني همه مي توانند اين را تجربه كنند كه هر كسي كه در مجالس سيدالشهدا عليه السلام شركت مي كند اتفاقا اگر گريه نكند متاثر و ناراحت مي شود، هر چقدر انسان براي آن حضرت اشك مي ريزد احساس نشاط و سرزندگي بيشتري مي كند.
گريه براي سيدالشهدا گريه براي مظلوم است، گريه براي كسي است كه ظلمي در حق او صورت گرفته است و چيزي است كه قطعا خداوند مي پسندد چون خداوند هيچگاه دوست ندارد مظلوم تنها بماند؛ گريه براي آن حضرت همراهي با مظلوم بزرگي چون سيدالشهدا عليه السلام است و قطعا اين گريه از مصاديق تعظيم شعائر الهي است؛ وقتي شما گريه مي كنيد در واقع اعلام موضع مي كنيد در برابر ظلمي كه به بهترين انسان هاي عالم رخ داده است بنابراين اين گريه نشان مي دهد كه شما بي تفاوت نيستيد و با شنيدن غم سيد الشهدا و ظلم هايي كه به آن حضرت شده گريه مي كنيد كه هم دل خودمان را جلا مي دهيم و هم اعلام موضع مي كنيم؛ يعني گريه كردن براي آن حضرت صرفا يك كار معنوي فردي نيست بلكه يك حركت سياسي و يك حركت برون گرا است كه ما اعتراض مي كنيم به ظلمي كه در عالم رخ داده و آن وقت پيوند مي خوريم به ميلياردها انساني كه در طول تاريخ آمده اند و براي آن حضرت اشك ريخته اند.
در گريه براي حضرت اباعبدالله الحسين عليه السلام فقط بحث ثوابش مطرح نيست بلكه يك حركت سياسي و مهم اجتماعي محسوب مي شود لذا در روايات بحث گريه براي آن حضرت بسيار سفارش شده است و كسي كه گريه كند يا خودش را به حالت گريه كن ها در آورد و حتي اگر نمي تواند گريه كند و حال خوبي براي گريه ندارد مانند گريه كنان كه دستي بر صورت دارند و حالت حزن و غمزده دارند، چنين كند، در برخي روايات ثواب بهشت برايشان نوشته شده است و البته اين مسائل و ثواب گريه براي امام حسين عليه السلام هم چيز عجيبي نيست كه خداوند هم به پاس اين ايثار و فداكاري بزرگ سيدالشهدا اجر عزاداران ايشان را اينگونه مي دهد.
در آيات قرآن كريم آمده است كساني كه تعظيم شعائر مي كنند، اين مسئله نشان از تقواي دلشان است كه دل اين افراد پاك و خدايي است؛ آيا واقعا مي شود كسي را پيدا كرد كه سيدالشهدا عليه السلام را بشناسد، دشمنان او را هم بشناسد و ظلمي كه در حق آن حضرت صورت گرفته است را بشنود و متاثر نشود و گريه نكند؟! مجال نيست و الا آن قدر حكايت هاي واقعي در اين قضيه هست كه حتي گاهي اوقات افرادي از اديان ديگر كه حتي زبان ما را هم متوجه نمي شوند وقتي حالات عزاداران سيدالشهدا را مي بينند متاثر مي شوند و اشك از چشمانشان جاري مي شود؛ گريه براي سيدالشهدا تحفه ي الهي و يك روزي معنوي به حساب مي آيد و شاعر خوب مي گويد كه " چه كنم گر نكنم گريه به مظلومي تو / گريه آبيست كه بر آتش دل تسكين است" .
استاد حوزه و كارشناس مسائل ديني
سلام بر حسین
