بررسي تاريخ اقتصادي جهان مؤيد اين مطلب است كه تنها كشورهاي نفتي توانسته‌اند از بحران‌هاي موسوم به سقوط قيمت نفت در بازارهاي جهاني جان سالم به در ببرند كه حساب بودجه ملي خود را از درآمدهاي نفتي جدا كرده‌اند.
تنظيم كردن بودجه بر پايه قيمت نفت به مثابه گره زدن سرنوشت يك كشور به بشكه‌هاي نفتي است. اين در حالي است كه ابر قدرت‌هايي مانند امريكا سرنوشت خيلي از كشورهاي نفتي را از طريق دستكاري كوتاه‌مدت يا ميان مدت بازار جهاني نفت تغيير داده‌اند.
هر چقدر درجه وابستگي بودجه به درآمدهاي نفتي بالاتر باشد كشور از ناحيه افت قيمت جهاني نفت آسيب‌پذير‌تر خواهد بود زيرا با افت قيمت نفت درآمدهاي پيش‌بيني شده در بودجه عملاً كاهش مي‌يابد و بسياري از هزينه‌هايي كه در بودجه تعريف شده بود به دليل عدم دسترسي به درآمد فرصت عملياتي شدن پيدا نخواهند كرد و بالطبع اين رويداد تمامي شاخص‌هاي كلان اقتصادي و همچنين سطح رفاه خانوارها را با چالش مواجه مي‌كند.
نسخه رهايي بخش اقتصاد از ريسك موجود در دلار‌هاي نفتي آن است كه چه قيمت نفت بالا بود و چه قيمت نفت پايين بود بودجه با تكيه بر درآمدهايي چون ماليات تنظيم شود و درآمدهاي ناشي از فروش نفت به صندوق ذخير ارزي يا صندوق توسعه ملي كه صندوقي بين نسلي به شمار مي‌رود، واريز شود.
با وجودي كه موارد فوق در اقتصاد ايران طي سال‌هاي گذشته ديده شده است اما درجه وابستگي بودجه به درآمدهاي نفتي نشان از وابستگي 60 تا 70درصدي اقتصاد ايران به درآمدهاي نفتي دارد. متأسفانه اين درجه وابستگي در دولتي اتفاق افتاده است كه خود به خوبي از ريسك و دردسرهاي ناشي از تكيه دادن بودجه به درآمدهاي نفتي اطلاع دارد.
البته اين مقوله مختص اين دولت نيست و اين امر از دولت سازندگي تاكنون به نوعي همچون ميراث از دولتي به دولت ديگر انتقال يافته است. حال در اين ميان اين سؤال بنيادين طرح مي‌شود كه چرا دولت‌ها سرنوشت كشور را به بشكه‌هاي نفتي گره مي‌زنند؟!
پاسخ سؤال فوق در كلام روز گذشته رهبر معظم انقلاب در ديدار صدها تن از «نخبگان جوان دانشگاه‌ها و برگزيدگان المپيادها و جشنواره‌هاي جهاني و داخلي»، با ايشان نهفته است. ايشان روز گذشته اداره كشور بر مبناي فروش ذخاير زير زميني را به «بچه‌پولداري ملي» تشبيه كردند و افزودند: بچه‌پولدارها، قدر پول خود را نمي‌دانند و آن را بيهوده خرج مي‌كنند كه اداره كشور بر مبناي فروش نفت خام نيز، شبيه همين ماجراست.
رهبر انقلاب، اتكاي برنامه‌ريزي اقتصادي كشور به درآمدهاي نفتي را سپردن اقتصاد ايران به سياستگذاران كلان جهاني خواندند و با اشاره به نوسانات شديد قيمت بين‌المللي نفت افزودند: كشوري كه اقتصاد خود را اينگونه برنامه‌ريزي كند، آينده‌اش معلوم است.
حضرت آيت‌الله خامنه‌اي با استناد به واقعيات يادشده تأكيد كردند: ايران به جاي تكيه بر درآمدهاي نفتي بايد با اتكا به نيروهاي دروني و ذخاير روي زمين يعني هوش و استعداد جوانان و توليد علم و دانش اداره شود كه در اين صورت هيچ قدرتي در دنيا قادر نخواهد بود اقتصاد كشور را به بازي بگيرد.
توجه رهبر معظم انقلاب بر اداره كشور از طريق درآمدهاي نفتي به نظر مي‌رسد گلايه از دولتي دارد كه در ظاهر شعار كاهش وابستگي بودجه ملي به درآمدهاي نفتي سر مي‌دهد ولي در عمل دستش به نفت آلوده است و همچنان براي تحقق وعده‌هاي خود به دنبال افزايش درجه وابستگي بودجه به درآمدهاي نفتي است.
رهبر معظم انقلاب تا كنون توصيه، پيشنهاد و سياست‌هاي كلي متعدي در رابطه با اقتصاد به قواي مختلف ابلاغ كرده‌اند، اما يكي از مواردي كه رهبر معظم انقلاب در هر دولتي، دولت را به آن توجه داده است، مقوله فاصله گرفتن از درآمدهاي نفتي براي اداره كشور يا تأمين بودجه است اما دولت‌ها به دليل آنكه درآمدهاي نفتي سهل‌الوصول‌ترين مسير براي دستيابي به درآمد است، درظاهر شعار فاصله گرفتن از درآمدهاي نفتي را سر مي‌دهند و در عمل اقتصاد ايران را به تندباد درآمدهاي نفتي مي‌سپارند. حال در اين بين در حالي كه هم اكنون برنامه ششم توسعه كشور و همچنين بودجه سال 94 توسط دولت يازدهم در حال تهيه و تدوين است، بهتر است دولت در دو سند فوق كلام رهبري را نصب‌العين كند و درجه وابستگي كشور به درآمدهاي نفتي را تا حد ممكن كاهش دهد.
