مجموعه گیتیپسند بهعنوان یکی از بزرگترین تولید کنندههای غيردولتي است که از سال ۱۳۷۵ اقدام به سپردهگیری از مردم کرد و روزبهروز کار خود را گسترش داد. این مجموعه سابقه خوبي در عرصه تولید ملی و حمایت از کار و سرمایه ایرانی داشته است؛ شرکتي که بنا به گفته مسئولانش پشتوانه اصلي آن سرمايهگذاران مردمي و کارگري هستند، سپردهگذاراني که هرآنچه داشتند از پسانداز، فروش لوازم منزل و ماشين، جهيزيه يا حتي پول قرضی را در آن سرمايهگذاري کردند تا ماهانه سود دريافت کنند. اما از آذرماه سال 91 گيتيپسند با مشکلات مالي زيادي مواجه شد بهصورتي که از پرداخت سود سرمايهگذاران خود واماند و اين آغاز ايجاد بزرگترين مشکل صنعتي در اصفهان بود، مشکلي که قبل از هر چيز ماجراي قرضالحسنه طه و محمد رسولالله را براي مردم تداعي ميکرد و نگراني آنها را دربازپس گيري سرمايههايشان دوچندان مينمود، با اين تفاوت که در دو مورد قبلي، تعطيلي دو نهاد مزبور با عزم دولت انجام شده بود و حالا مسئولان اين شرکت ميگويند منتظر حمايتهاي دولت هستيم. حالا بیش از دو سال است گیتیپسند که به گواهی کارشناسان از ستونهای محکم اقتصاد کشور محسوب میشد و به تولیداتی با گواهی ثبت اختراع دست یافته بود، بهدلیل نوسانات بازار ارز و مشکلاتی همچون بسته شدن حسابهایش توسط بانک و دلایل دیگر با مشکلات عدیده مواجه شد و قادر به بازگرداندن اصل و پرداخت سود سپردههای مردم نيست وبا توجه به اینکه برخی از مردم بخش زیادی ازکل دارايي خود را در این راه قرار دادهاند، با مشکلات خانمانسوزی برای گذران زندگی مواجه شدهاند. کافي است مقابل در شرکت گيتيپسند برويم و پاي درددلها وشکايات آنها بنشينيم که نگران ومستاصل هستند.
***
خانمي که برگههاي چک در دست دارد ميگويد: بابا! این مردم به دلیل شرایط بد اقتصادی و درتنگنا بودن خرج ها مثل پرداخت اجاره خانه، خرید جهیزیه، خرید مسکن، نداشتن سرپرست و خرج دانشگاه سرمایه گذاری کردند. خود من با بدبختي ازاين طرف وآن طرف قرض کردم تا پولي تهيه کنم براي سرمايهگذاري، اولش سودماهانه ميدادند اما الان هيچ خبري نيست دستم حسابي خالي است.
ديگري ميگويد: به غيرازاصفهان ازشهرهاي ديگرهم سرمايهگذاري كردهاند كه بندههاي خدا مجبورند مدام اين مسيررا بروند و بيايند شايد پولشان را پس بگيرند.
خانم حيدرزاده يكي از سرمايهگذاران مردمي كه هنوز هيچ كدام از چكهايي را كه به او دادهاند، بعد از تقريبا دوسال پول نشده با اعتراض ميگويد: چرا گيتيپسند براي رونق باشگاههاي ورزشي و مسابقاتش پول دارد ولي براي بازپرداخت سرمايههاي ما با مشكل مالي مواجه است؟!
خانم ديگر ميگويد: 20 ميليون تومان سرمايهگذاري كرديم، چك بانكي ما را گرفتهاند و چند چك قرضالحسنهاي دادند كه به قول خودشان زودتر پول شود ولي هنوز يك ريال هم به ما ندادهاند كسي هم پاسخگوي اين مشكلات نيست.
آقاي دهقاني سرمايهگذار ديگري است كه باگلايه ميگويد: تمام پساندازچهل ساله عمرم در شرکت از بین رفت و مجبورشدم ماشینم را هم كه وسيله كار و زندگي من بود بفروشم. شما را به خدا به دادما برسید.
يک سرمايهگذار هم ميگويد: تمام زندگی مرا این شرکت به باد داد. الان مجبورم دستم را جلو هر کس و ناکسی دراز کنم. ازمسئولان عاجزانه میخواهم تا دیرتر از این نشده کاری بکنند.
خانمی هم ميگويد: چند سال پيش پسرم ماشينش را فروخت و با قرض از فاميل وآشنايان در گيتيپسند سرمايهگذاري كرديم. انصافا اوايل كارخوب پيش ميرفت. قراردادها پيش خودشان بود و به ما حواله بانكي ميدادند و 5/24درصد سود ماهانه داشتيم. سال گذشته رفتيم پول بگيريم كه براي سوم تیرماه 92 تا 93 نوبت زده بودند خيلي ازمردم اين شرايط را داشتند وقتي خواستيم اصل پول را پس بگيريم چك اصلي را ازما گرفتند و چند چك قرضالحسنهاي دادند و ازپول هم خبري نشد. خيليها جلوي استانداري اعتصاب كردند و اندازه بدهكاري به آنها پول دادند اما مال باختگان مثل ما زياد هستند كه تكليفشان مشخص نيست.
سرمايهگذار ديگري ميگوید: از اين طرف و آن طرف پول قرض كردم تا سرمايهاي جور كنم حالا نه پولم هست ونه سودي، تكليف چيست؟! به ما چندتا چك قرضالحسنهاي دادند تا پول بشه اما هيچي به ما ندادند حالا كي قراره اين پول ما را بدهند خدا ميداند.
ديگري درحاليكه عصبي است، ميگوید: جهيزيه دخترم را فروختم حالا ماندم دست خالي.
حرف های استانداری
معاون سیاسی امنیتی استانداری سابق اصفهان همان سال با انتقاد از روند ايجاد شده در شرکت گيتي پسند گفته بود: سال ۸۵ مسئولان این واحد تولیدی تعهد داده بودند کارسپردهگیری را که برخلاف مقررات بوده، متوقف کنند اما با وجودی که محصولات تولیدی آنها پرفروش و مورد نیاز است، این اشتباه بزرگ را مرتکب شدهاند. اگرسه سال قبل وارد ماجرا نمیشدیم اکنون این مشکل دامنه بسیار بیشتری داشت و ممکن بود با جمعیت ۵۰ هزار نفری از سپردهگذاران روبرو شویم. وي طرح سپرده گیری عمومی برای این واحد تولیدی را بهشدت محکوم کرده و گفته: حجم سپردهگیری این کارخانه از مردم، نزدیک به ۵۰۰ میلیارد تومان است که باید با شیوه مطلوبی بازگردانده شود. ( 2/10/ 91 سايت خبري عبرت)
حميدرضا فولادگر نماينده وعضوکميسيون اقتصادي مجلس نیز در 24آذرماه 92 به خبرنگارمهرگفته بود: «درطول ماههای گذشته این کارخانه بهتدریج مشکلات مالی خود را رفع کرده، تولیدات خود را افزایش داده و معوقات حقوق کارمندان خود را پرداخت کرده و به تدریج نیز بدهیهای خود را به مردم میپردازد. افرادی که در گیتیپسند سرمایه گذاری کردهاند در واقع ریسک بالایی را پذیرفتهاند چراکه این سرمایهگذاری ضمانتی نداشته است. این حرف به معنای توجیه عملکرد این کارخانه نیست و مسئولان مربوطه باید سپردههای مردم را با همراه سودش به آنها برگردانند اما مردم نیز باید دقت داشته باشند که در سرمایهگذاریهای ریسکپذیر وارد نشوند.»
حمایت ها عملی نشد
از همان آذر ماه 91 مسئولان گيتيپسند اعلام کردند که مردم به گیتیپسند فرجه زمانی بدهند، طبق سخنان وعیدی مديرعامل گيتيپسند که در سايت رويشنيوز منتشر شد، قراربوده تا ارديبهشت سال 90 بانک مرکزي تسهيلاتي براي رفع مشکلات بدهد که شرکت هنوز موفق به دريافت نشده است. وعيدي در سخناني از مردم خواسته است تا به گيتيپسند اعتماد كنند تا مشكلات برطرف شود، ولي با اين وجود تاكنون هيچ برنامه براي اعتمادسازي و رفع نگراني مردم سرمايهگذار حتي ازسوي رسانه های استاني يا ملي صورت نگرفته است تا افراد متضرر به روند كار اميدوار باشند و بدانند مسئولان امر پيگير مشكلشان هستند.
در شرایط جدید همان اندك پاسخگويي مسئولان گيتيپسند و پس از آن همه مديران دولتي زي ربط قطع شده است؛ البته اين موضوع تنها به گيتيپسند محدود نميشود؛ مدتي است استانداري اصفهان طي بخشنامهاي تمام دستگاهها و مديران را از هرگونه پاسخگويي در رابطه با مسايل مختلف به خبرنگاران و اهالي رسانه منع کرده به شکليکه نوعا احساس سانسور شديد خبري در موارد مختلف بهخصوص مساله گيتيپسند در اصفهان ايجاد شده است. اين موضوع تا حدودي ميتواند قابل درک باشد. از اين لحاظ که تا مسايل زي ربط امور را در دست نگرفته و بهطورکامل بر موضوعات مختلف اشراف پيدا نکردهاند ازهرگونه اظهارنظر نسنجيده خودداري کنند اما شدت سانسور خبري در استان بهحدي است که نميتوان برفرضيه اول با قوت صحه گذاشت و بازار شايعه داغ شده است، تا حدي که برخي منابع وکانالهاي موثق خبرنگاران استان، خبر از بازدداشت استاندار سابق اصفهان و عده ديگري را در رابطه با شرکت گيتيپسند اعلام کردهاند و دهان به دهان اين خبر منتشر شده است؛ خبري که نه تاييد و نه رد شده وکسی هم پاسخ قانعکننده ای نميدهد. جالب اينكه تمام اخبار وگفتههاي اين مسئولان كه درمورد گيتيپسند درنشستهاي خبري داشتند از روي سايتها برداشته شده است! و كسي هم حاضر به پاسخگويي درمورد اين مساله نيست.
گفتنی است استاندار سابق در این باره گفته بود:« گیتیپسند چون برخلاف قانون عمل کرده است به این روز و حال افتاده حالا هم باید منتظر مساعدتهای رئیسجمهور باشد تا فرجی شود؟» همچنين خبرگزاري ايمنا در 5شهريور91 به نقل از ذاکراصفهاني آورده: «این شرکت با جذب پولهای مردم، سودهای خوبی را پرداخت میکرد اما فعالیت آن درچارچوب قوانین پولی ومالی کشور نبود. با ایجاد مشکلات مالی شرکت، سپردهگذاران درخواست خروج پولهای خود را داشتند و همین امربا وارد کردن شوکی بزرگ به مجموعه سبب شد که مسئولان گیتیپسند نتوانند حقوق کارمندان خود را به موقع پرداخت کنند.»
حاجیان، مسئول روابط عمومی وقت هم درپاسخ گفته: «مسئولان محترم واقفاند که سرمایهگذاری در بخش صنعت نیازبه فرصت زمانی مناسب برای دستیابی به بازدهای مطلوب دارد که بهدلیل عدم تحقق منابع بانکی بلند مدت، گروه صنایع گیتیپسند با استفاده ازمنابع خرد مردمی (نزدیک به 70 درصد وجوه دریافتی زیر 10 میلیون تومان) توانسته صنایع مهمی را پایهگذاری کند و در کاهش نرخ بیکاری این استان نیزسهم قابل قبولی داشته است. اما بهخاطر ابهامی که برای برخی ازمتولیان استان ایجاد شده، سرمایهگذاریهاي این گروه تداخل درنظام بانکی کشور محسوب میشود؛ درحالیکه طبق قانون تنظیم بازار غیرمتشکل پولی (ماده 1) بهصراحت اشتغال به عملیات بانکی را دریافت وجوه و اعطای اعتبارات و تسهیلات و واسطهگری بین عرضهکنندگان وجوه ومتقاضیان اعتبارمیداند که بههیچعنوان در شرایط سرمایه گذاران و فعالیتهای این گروه صنعتی نبوده است.»
با جمعبندي اتفاقاتي مانند موسسه "طه"، "محمد رسولالله" و امروز "گيتيپسند" که در هر سه مورد پاي دولت و اعتماد مردم به مجوزها و نظارتهاي آنها درميان بوده است، باعث ميگردد تا اعتماد عمومي براي سرمايهگذاريهايي اين چنيني سلب شود و از حضور و مشارکت در پروژهها خودداري کنند كه اين اصلا به صلاح نيست و اجازه نميدهد تا اقتصاد مقاومتي در كشور به خوبي اجرايي گردد.