
مذاكرات كارشناسي ايران و 1+5 براي اجراي توافق ژنو، روز پنجشنبه بعد از چهار روز گفتوگوهاي طولاني و پيچيده بين طرفين قطع شد و كارشناسان به پايتختهاي خود برگشتند. برخي منابع در تهران ميگويند تيم ايراني در واكنش به اعمال تحريمهاي جديد امريكا ميز مذاكرات را ترك كرده، ولي منابع اروپايي ميگويند پيچيدگي و اختلاف تفسير طرفين درباره نحوه اجراي ژنو، مذاكرات را متوقف كرده و كارشناسان بعد از مشورت با پايتختهايشان، مذاكرات را از سر خواهند گرفت. هر دو تفسير نشان ميدهد كه دشواريهاي اجراي توافق ژنو از خود توافق بيشتر است.
به گزارش «جوان»، شامگاه پنجشنبه در حالي كه كارشناسان ايران و 1+5 در ژنو سرگرم مذاكره بر سر نحوه اجراي توافق ژنو بودند، وزارت خزانهداري امريكا اعلام كرد كه چند شركت ديگر ايراني و همچنين چند شهروند ديگر ايران را وارد فهرست تحريمهاي خود كرده است. چند شركت سنگاپوري، فيليپيني و اوكرايني هم به اتهام كمك به برنامه هستهاي جمهوري اسلامي به فهرست تحريمهاي وزارت خزانهداري امريكا اضافه شدهاند. شركتهاي ايراني كه امريكا به فهرست تحريمهاي خود اضافه كرده، عبارتند از شركت «عيوض تكنيك»، شركت «اكتشاف و توليد مواد خام هستهاي» وابسته به سازمان انرژي اتمي، شركت «مارو صنعت»، شركت «مواد تركيبي نويد»، شركت «نگين پرتو خاور»، شركت «نكا نوين آلياژ»، سازمان صنايع هوايي ايران، شركت فن پردازان و شركت ارتباط گسترنوين و شركت صنايع هوايي قدس وابسته به سپاه پاسداران. علاوه بر اين شركت ها، ايرج محمدي كهورين و محمود محمدي دايني دو مقام ارشد شركت «نكا نوين» نيز به فهرست تحريمهاي امريكا اضافه شدهاند.
هشدار ايران به دولت اوباما
ساعاتي بعد از انتشار اين فهرست جديد تحريمهاي امريكا، منابع خبري از قطع شدن مذاكرات كارشناسي ايران با 1+5 خبر دادند كه از روز دوشنبه هفته قبل براي جزئيات و نحوه اجراي توافق ژنو شروع شده بود. يك منبع مطلع صبح ديروز به خبرنگار مهر گفت كه مذاكرات به دليل تحريمهاي جديد امريكا از سوي هيئت ايراني متوقف شده و تيم مذاكرهكننده ايران نيز به دليل عدمتعهد امريكا به توافق، مذاكرات را در اين مرحله متوقف كرده و به پايتخت باز ميگردد. منابع رسمي در تهران تا ديشب تأييد نكردند كه دليل قطع شدن مذاكرات كارشناسي در ژنو به خاطر تحريمهاي جديد امريكا بوده، ولي نحوه واكنش طرف ايراني به اين اقدام نشان ميدهد كه تهران به شدت به اين اقدام طرف امريكايي معترض است و احتمال متوقف كردن مذاكرات اجراي توافقنامه را منتفي نميداند. سيد عباس عراقچي عضو تيم مذاكرهكننده هستهاي ديروز صبح در واكنش به اقدام دولت امريكا مبني بر افزودن اسامي افراد و شركتهاي جديدي به فهرست تحريمها عليه جمهوري اسلامي ايران، از اين اقدام به شدت انتقاد كرد و گفت: اين اقدام خلاف روح توافقنامه ژنو است. معاون امور حقوقي و بينالملل وزير امور خارجه در پاسخ به اين سؤال كه با توجه به اعمال تحريمها، تهران چه تصميمي خواهد گرفت؟ افزود: «در حال ارزيابي شرايط موجود هستيم.» همچنين مرضيه افخم سخنگوي وزارت امور خارجه، تحريم جديد امريكا عليه ايران را اقدامي غيرسازنده و خارج از مسير تفاهم انجام شده در ژنو ارزيابي كرد. وي دولت امريكا را به پايبندي، واقعبيني و مرعوب نگرديدن در برابر برخي تندروهاي مخالف روند مذاكرات ژنو توصيه كرد و هشدار داد: «مسئوليت عواقب اقدامات نسنجيده تماماً بر عهده دولت امريكا است.»
يك عضو تيم ايراني نيز در گفتوگو با ايسنا بدون تأييد يا عدم تأييد ترك مذاكرات به خاطر تحريمهاي جديد امريكا گفت كه هيئت كارشناسي ايران به مذاكرات با گروه1+5 براي انجام مشورتهايي با تهران پايان داد.
اروپا: برميگردند
منابع ديپلماتيك در اروپا نيز ديروز بدون اشاره به جزئيات تأييد كردند كه مذاكرات كارشناسي بين ايران و 1+5 قطع شده و در توصيف قطع مذاكرات از واژه «از هم گسيختن (Interrupt)» استفاده كردند كه نشان ميدهد در چهارمين دور مذاكرات فضاي چندان مناسبي حاكم نبوده است. مايكل مان سخنگوي كاترين اشتون ديروز گفت: «بعد از چهار روز گفت و گوهاي طولاني و جزيي كه نشاندهنده پيچيدگي موضوعات فني مورد بحث است، مشخص شد كه بايد تلاش بيشتري بكنيم. حالا در پايتختها مشورتهاي بيشتري انجام ميشود با اين توقع كه گفت و گوهاي فني به زودي ادامه پيد كند.»
تداوم تحريمهاي قبل يا تحريم جديد؟
مقامهاي بلندپايه امريكايي ميگويند اقدامي كه وزارت خزانهداري امريكا روز پنجشنبه انجام داد، در چارچوب تحريمهاي قبلي بوده است نه تحريمهاي جديد. وزارت دارايي امريكا در بيانيهاي اعلام كرده كه با وجود مذاكرات اتمي با ايران و تلاش قدرتهاي بزرگ براي رسيدن به يك توافق جامع و بلندمدت ايالات متحده به اجراي تحريمهاي اصلي خود به ويژه عليه صنعت نفت و نظامي بانكي ايران مصمم است. در اين بيانيه آمده است: «ما همچنان متعهد هستيم كه تحريمها را به طور جدي به اجرا بگذاريم و تلاش دولت ايران براي استفاده از شگردهاي فريبكارانه و شركتهاي صوري در جهت پيشبرد برنامه اتمياش را برملا كنيم.» با اين حال، منابع ايراني تأكيد دارند توافق ژنو در مورد توقف تحريمهاي امريكا و اتحاديه اروپا، صراحت دارد و در متن اين توافق، اشاره به توقف تحريمها به صورت مطلق شده نه توقف لوايح تحريمي. متن توافق ژنو ميگويد: «دولت امريكا، با همكاري مستمر و ايفاي نقش متناسب رئيسجمهور و كنگره، مانع اعمال تحريمهاي جديد عليه فعاليتهاي هستهاي ايران خواهد شد.» محمد جواد ظريف، وزير خارجه ايران، هفته قبل در مصاحبه با مجله «تايم» تصويب هرگونه تحريم جديد عليه ايران را در شرايط حاضر در حكم «مرگ توافق ژنو» دانست و تأكيد كرد «ما به مذاكره زير فشار علاقهاي نداريم.»
تعويق طرحهاي قانوني
خبرگزاري رويترز گزارش كرده كه دولت اوباما توانسته كنگره امريكا را براي به تعويق انداختن تحريمهاي جديد عليه ايران متقاعد كند. كيم جانسون، سناتور دموكرات روز پنجشنبه در جلسه استماعي كه در كنگره برگزار شد، گفت با دولت اوباما موافق است كه تحريمهاي جديد ممكن است مذاكرات درباره برنامه هستهاي ايران را مختل كند، اما كميته بانكي سنا اين تحريمها را در سنا مورد توجه قرار داده است. جانسون ادامه داد: ما نبايد كاري انجام دهيم كه وحدت و اتحاد كشورهاي غربي درباره برنامه هستهاي ايران را دچار انفكاك كنيم. سناتور باب كركر، يكي از جمهوريخواهان برجسته در كميته روابط خارجي امريكا گفت: در حال حاضر ما نبايد در اينباره كاري انجام دهيم. تيم جانسون، رئيس دموكرات كميته يادشده و مايكلكارپو، معاون جمهوريخواه او گفتهاند كه در سال جاري ميلادي تحريم جديدي عليه ايران وضع نخواهد شد.