با اين حال، هيچ زمان يا مكاني براي دور بعدي مذاكرات مشخص نشد. جليلي در نشست خبري خود كه اين مرتبه جداي از اشتون برگزار شد، اعلام كرد كه طي روزهاي آينده در تماس تلفني با اشتون، زمان و مكان دور بعدي مذاكرات را مشخص خواهند كرد. آن طور كه كاترين اشتون مسئول سياست خارجي اتحاديه اروپا در كنفرانس مطبوعاتي خود گفت، طرفين بر سر «مسائل كليدي» فاصله خيلي زيادي از همديگر دارند.
دور چهارم مذاكرات بين ايران با ۱+۵ حوالي ساعت ۵ بعد ازظهر به وقت تهران تمام شد، اما حساسيت مذاكرات به حدي بود كه بعد از اين دور از مذاكرات، اگر چه برخي منابع خبري اعلام كردند كه مذاكرات فشرده طرفين به دور پنجم خواهد كشيد اما دوربينها لحظاتي بعد پس از مشورت ۱+۵ با اشتون روي نشست خبري كاترين اشتون تمركز كردند. برگزار نشدن دور پنجم مذاكرات به رغم زمزمههاي صورت گرفته و برگزاري يكباره نشست خبري كاترين اشتون نشان داد كه در داخل شش كشور طرف مذاكره با ايران اختلافاتي جدي وجود دارد. دراين ميان نماينده روسيه در اظهاراتي اعلام كرد كه مذاكرات بدون تفاهم متقابل پايان يافت، موضوعي كه كاترين اشتون در كنفرانس مطبوعاتي خودش هم آن را تأييد كرد.
كاترين اشتون بدون حضور سعيد جليلي يك كنفرانس خبري برگزار كرد و به سؤالات چهار خبرنگار غير ايراني جواب داد. او گفت كه ۱+۵ با طرف ايراني بحث هايي فشرده بر سر جزئيات داشته ولي مواضع دو طرف بر سر «مسائل كليدي» بسيار از همديگر دور است. با همه اينها اشتون تأكيد كرد: «ما بايد به سختي به تلاش هايمان ادامه بدهيم. »؛ جملهاي كه نشان داد طرفهاي اروپايي و امريكا با وجود همه اختلاف نظرهايي كه با ايران دارند، مايل نيستند مذاكرات در آلماتي متوقف شود. مسئول سياست خارجي اتحاديه اروپا براي اولين بار از تماس با شوراي امنيت درباره موضوع هستهاي ايران هم صحبت كرد؛ موضعگيرياي كه چندان مثبت به نظر نميرسد.
همزمان با كنفرانس مطبوعاتي اشتون، برخي منابع خبري ديروز گزارش كردند كه هلگا اشميت معاون اشتون و علي باقري، معاون جليلي به مذاكرات خود ادامه دادهاند، مذاكراتي كه محتواي آن روشن نيست ولي گفته ميشود اين دو براي تعيين زمان و مكان مذاكرات بعدي در تماس خواهند ماند. اشتون در كنفرانس مطبوعاتي خود گفت: طرفين براي اولين بار وارد جزئيات شدهاند. اين تأكيد اشتون و طول كشيدن مذاكرات براي چهار دور متوالي حدودا سه ساعته، نشان ميدهد كه هرچند هيچ توافق موضوعي بين طرفين به وجود نيامده ولي آنها جدي بودهاند. بعد از مذاكرات دوجانبهاي كه ايران جمعه شب با طرفهاي چيني، روسي، آلماني و انگليسي برگزار كرد، عصر ديروز هم يك دور مذاكره بين علي باقري، معاون رئيس تيم مذاكره كننده ايراني و ژاك اوديبر، نماينده فرانسه برگزار شد؛ مذاكراتي كه به گفته منابع نزديك به تيم مذاكره كننده ايراني، به درخواست طرف فرانسوي صورت گرفته و چنين درخواستي از طرف پاريس طي دورههاي اخير مذاكرات بيسابقه است. اوديبر در آلماتي- ۱ مواضع منفي عليه ايران ابراز كرده بود.
بعد از مذاكرات، اول اشتون كنفرانس خبري برگزار كرد و بعد هم نوبت به نشست خبري دبير شوراي عالي امنيت ملي كشورمان رسيد كه البته با فاصله زماني نسبتاً زيادي از نشست كاترين اشتون برگزار شد. جليلي در اين نشست خبري با اشاره به اينكه ۱+۵ اعلام كرد كه نيازمند مشورت در پايتختهاي سياسي خود براي ارزيابي طرح ايران است، گفت: قرار است كاترين اشتون نتيجه اين مشورتها را اعلام نمايد. جليلي در خصوص مذاكره بر سر غنيسازي ۲۰ درصد تأكيد كرد: در جايي كه غنيسازي موضوع همكاري باشد، ميتواند موضوع گفتوگو باشد. وي همچنين اين نكته را يادآور شد كه ۱+۵ نبايد منافع خود را قرباني منافع صهيونيستها كند.
اختلاف نظرات كجاست؟ نگاهي اجمالي به مواضع طرفين نشان ميدهد كه با وجود دو دور مذاكره سياسي بين طرفين در آلماتي - ۱ و آلماتي - ۲ و مذاكرات فني ۲۷ اسفند ماه ۱۳۹۱ در استانبول، طرفين هنوز بر سر يك چارچوب يا اصطلاحا «نقشه راه» براي حل مسئله يا رسيدن به توافق، اختلاف نظر دارند. سعيد جليلي در كنفرانس خبري خود گفت: ايران بسته پيشنهادي خود را به كشورهاي ۱+۵ ارائه كرده و آنها نيز گفتهاند كه اين پيشنهادها را براي بررسي بيشتر به پايتختهاي خودشان خواهند برد. علي باقري روز جمعه اعلام كرد كه تهران درچارچوب پيشنهادي خود تأكيد دارد كه سه عنصر «آغاز روند»، «ابعاد روند» و «سرانجام روند» بايد مشخص باشد. اين به آن معنا است كه تهران خواستار تعيين يك روند گام به گام، با پاياني مشخص (احتمالاً لغو تحريمها) است، در حالي كه طرف غربي روي برداشته شدن اقدامات (اقدامات اعتمادساز) تأكيد دارد كه لزوماً پايان مشخصي براي آن متصور نيست. منابع نزديك به مذاكرات هستهاي ميگويند كه ايران در طول مذاكرات آلماتي - ۲ اعلام آمادگي كرده در صورتي كه طرف غربي براي تعيين يك نقشه داراي پايان راه آمادگي داشته باشد، تهران حاضر خواهد بود گامهاي اعتماد ساز را به شيوهاي كه طرف غربي ميگويد بردارد، البته به اين شرط كه طرف غربي هم حاضر باشد گامهايي همسنگ و هموزن با گامهاي ايران را در پيش بگيرد. سعيد جليلي ديروز عصر در بخشي از كنفرانس مطبوعاتي خود با اشاره به همين موضوع گفت كه تهران حاضر است موضع تعليق را هم به عنوان بخشي از روند گام به گام اعتمادسازي مد نظر قرار بدهد: «غنيسازي جزو حقوق ما است، چه ۲۰ درصد و چه ۵درصد و ملت ايران آن را بر اساس نيازهاي خود اعمال ميكند. اما اين ميتواند به عنوان موضوعي براي اقدامات اعتمادساز مورد بررسي قرار گيرد.»
جليلي: اعتمادسازي جادهاي دوطرفه است جليلي همچنين در مورد اين سؤال كه آيا ايران حداقل بخشي از پيشنهاد ۱+۵ را پذيرفته است، گفت: ۱+۵ در آلماتي- ۱ پيشنهاداتي را مطرح كرد كه هر يك محورهاي مختلفي داشت. ما آنها را مطالعه كرديم. در استانبول اين موضوع را به بحثهاي دقيق كارشناسي گذاشتيم. آنچه در آلماتي- ۲ ارائه كرديم، اين بود كه برخي از اين مؤلفهها ميتواند به عنوان توافق براي گام اول ارائه شود. بر همين مبنا بحث پيشنهادي را ارائه كرديم. اما آنها خواستند با پايتختهاي خود اين طرح را مطرح كنند.
دبير شوراي امنيت ملي كشورمان در پاسخ به اين سؤال كه چه مانعي بر سر توافق وجود دارد، گفت: اختلافات ميتواند وجود داشته باشد، اما مذاكرات هم ميتواند براساس مبناي مشترك به توافقاتي برسد. اين مبنا ميتواند انپيتي باشد. آنها بايد الزام خود را به حقوقي كه در انپيتي آمده از جمله حق غنيسازي و استفاده از فناوري صلح آميز هستهاي بشناسند. همين ميتواند مبنايي براي توافقات باشد. يكي از خبرنگاران از جليلي اين سؤال را پرسيد كه آيا امريكاييها واقعاً اقدامي داشتهاند كه نشان از اراده آنها براي حصول توافق در مذاكرات باشد؟ جليلي در پاسخ به اين سؤال گفت: در اين دور از گفتوگوها و دورهاي قبل، يكي از بحثهاي اصلي همين بود كه اگر كساني ميخواهند اعتماد ملت ايران را جلب كنند بايد از رفتارهاي خصمانه با ملت ايران دست بردارند. سعيد جليلي به پيام نوروزي «باراك اوباما» رئيسجمهور امريكا و شعر حافظ كه در اين پيام خوانده شد نيز اشاره كرد و گفت: اين شعر در حقيقت پيام ملت ايران براي آقاي اوباما بود. وي افزود: امريكا بايد از رفتارهاي خصمانهاي كه از ۳۴ سال قبل داشته، دست بردارد.
سرپرست تيم مذاكرهكننده ايراني در آلماتي در مورد پيشنهادات ايران به طرف مقابل هم گفت: همانطور كه گفتم غنيسازي چه ۵ درصد و چه ۲۰درصد حقوق ملت ايران است اما اعتمادسازي يك مفهوم انتزاعي نيست و ميتواند مواردي داشته باشد براي جلب اعتماد يكديگر اما اعتمادسازي جادهاي دوطرفه است و بايد اقداماتي متقابل و متعادل باشد. اما اين اعتمادسازي نبايد ناظر به محرومسازي و برداشتن حقوق يك ملت باشد، بلكه بايد بر اساس همكاري متقابل باشد. يكي از خبرنگاران از جليلي پرسيد در صورتي كه ۱+۵ چارچوب منطقي ارائه شده از سوي ايران را رد كند، آيا ادامه مذاكرات به معني تلف كردن وقت نيست، جليلي در پاسخ گفت: ما در مسكو طرحي جامع ارائه كرديم. همكاري نياز به چارچوب و يك طرح جامع دارد و بر اساس اين چارچوب بايد همكاريها تبيين شود. در آلماتي منتظر پاسخ آنها به طرح جامع مسكو بوديم. آنها پيشنهاد دادند كه بياييم يك گام را براي ورود به حوزه همكاري تعريف كنيم، ما هم اعلام كرديم با برداشتن اين گام مخالفت نداريم، اما بايد چارچوبي براي آن مشخص شود. پاسخ ما مبتني بر يك طرح عملي براي برداشتن يك گام بود.