جوان آنلاین: یکی از انتقاد‌هایی که طی چند سال اخیر متوجه تیم ملی بوده است، به میانگین سنی بالای این تیم برمی‌گردد، به طوری که ایران در جام‌جهانی ۲۰۲۲ قطر با میانگین سنی ۲۸/۹۲ پیرترین تیم رقابت‌ها بود، اما در جام ملت‌های آسیا که امیرقلعه‌نویی سکان هدایت ایران را به دست داشت، میانگین سنی تیم ملی به ۲/۲۸ کاهش یافت، هر چند همچنان حضور ۱۲ بازیکن بالای ۳۰ سال در ترکیب تیم ملی جای تعمق داشت و لزوم جوان‌گرایی را به رخ می‌کشید، اما افزایش تعداد بازیکنان ۲۵ سال و زیر ۲۵ سال در ترکیب تیم ملی نشان از علاقه‌مندی قلعه‌نویی به جوان‌گرایی داشت.
تیم ملی ایران در جام جهانی قطر تنها یک بازیکن زیر ۲۵ سال (ابوالفضل جلالی ۲۴ ساله) در فهرست داشت. این در حالی بود که در سفر دوباره ایران به قطر برای حضور در جام ملت‌های آسیا، کاروان ایران پنج بازیکن زیر ۲۵ سال را به همراه داشت. محمدجواد حسین‌نژاد (۲۰ سال)، سامان فلاح (۲۲ سال)، آریا یوسفی (۲۱ سال) و همچنین محمد محبی و مهدی قائدی (۲۵ سال). حضور پنج بازیکن جوان، نشان از آغاز تغییرات در ترکیب تیم ایران را می‌داد؛ تغییراتی که بعد از جام‌ملت‌ها و در مرحله دوم انتخابی جام‌جهانی هم شاهد آن بودیم.
اواخر اسفندماه، قلعه‌نویی بار دیگر شاگردانش را به خط کرد تا آن‌ها را مهیای بازی‌های نوروزی مقابل ترکمنستان کند. در دورهمی جدید تیم‌ملی باز هم نفرات جوان و جدید دیده می‌شدند. محمدقربانی (۲۳ سال)، محمدامین حزباوی (۲۱ سال)، محمدرضا آزادی (۲۵ سال)، سامان فلاح (۲۳سال)، ابوالفضل جلالی (۲۶سال) و همچنین صالح حردانی (۲۶ سال)، البته در این میان، صالح حردانی نخستین بار سال ۲۰۲۱ از سوی اسکوچیچ به تیم ملی دعوت شده بود.
این مدافع نخستین بار برابر سوریه به میدان رفت و اتفاقاً در نخستین حضور خود در ترکیب تیم ملی، روی گلی که جهانبخش وارد دروازه حریف کرد، تأثیرگذار بود. او دومین بار مقابل امارات و بعد از اخراج صادق محرمی و همچنین تعویض سامان قدوس بود که برای تیم ملی ایران به میدان رفت. ابوالفضل جلالی را هم نخستین بار اسکوچیچ به تیم ملی‌دعوت کرد و او هم نخستین بازی ملی خود را برابر سوریه انجام داد. بعد از اسکوچیچ، کی‌روش نیز برای جام‌جهانی به او اعتماد کرد و جلالی ۲۴ ساله جوان‌ترین عضو کاروان ایران در قطر بود. سامان فلاح نیز پیش از این برای جام ملت‌های ۲۰۲۳ قطر از سوی قلعه‌نویی به تیم ملی دعوت شده و نخستین بازی ملی خود را نیز در دیداری دوستانه مقابل بورکینافاسو در استادیوم المپیک کیش انجام داده بود، اما محمد آزادی، محمدامین حزباوی و محمد قربانی نخستین بازی ملی خود را در تعطیلات نوروزی مقابل ترکمنستان انجام دادند.
جوان‌گرایی یکی از مطالبات جامعه فوتبال و همچنین یکی از سؤال‌های همیشگی اصحاب رسانه از سرمربی تیم‌ملی بود. قلعه‌نویی، اما یک‌بار برای همیشه با تأکید به این مهم که به جوان‌گرایی با شیب ملایم اعتقاد دارد، آب پاکی را روی دست همه ریخت که قرار نیست شاهد تغییرات گسترده در تیم ملی باشند. با وجود این، استارت جوان‌گرایی در تیم‌ملی فوتبال ایران به طور رسمی از بازی دور رفت با ترکمنستان در آزادی زده شد؛ نه فقط با دعوت از بازیکنان جوان که با عدم‌دعوت از امید ابراهیمی، کریم انصاری‌فرد، احسان حاج‌صفی و همچنین نیمکت‌نشین‌کردن علیرضا جهانبخش، رامین رضاییان و شجاع خلیل‌زاده در خلال دو بازی رفت و برگشت با ترکمنستان؛ بازیکنان باتجربه و اسم و رسم‌داری که این شاید آغاز کنار گذاشتن همیشگی آن‌ها از فهرست و ترکیب تیم ملی و باز شدن جا برای جوان‌تر‌ها باشد، البته این جوان‌گرایی پیامد‌هایی هم داشت. با وجود آنکه تک‌تک بازیکنان تیم تأکید داشتند تجربیات خود را در اختیار جوان‌تر‌ها قرار می‌دهند تا هر چه زودتر در ترکیب تیم جا بیفتند و با کسب تجربه، بتوانند توانایی‌های خود را به معرض نمایش بگذارند، هضم نیمکت‌نشینی برای بازیکنانی که سال‌ها در ترکیب اصلی تیم حضور داشتند و جزو مهره‌های اصلی بودند، خیلی آسان نبود. با وجود این، هر بازیکن باتجربه و هر ستاره‌ای پایانی دارد؛ پایانی که بی‌تردید می‌تواند آغاز ستاره شدن بازیکن دیگری باشد.
اما تغییرات ایجادشده و فرصتی که قلعه‌نویی در دو بازی رفت و برگشت مقابل ترکمنستان به جوان‌تر‌های تیم داد، ناهماهنگی مشهودی را به تصویر کشید. چه در آزادی که ایران با پنج گل حریف را بدرقه کرد و چه در ترکمنستان که با یک گل بازی را به پایان برد؛ ناهماهنگی‌ای که با اضافه شدن بازیکنان جدید به چشم آمد و نشان داد این تیم برای ایجاد هماهنگی بین نفرات باتجربه و کم‌تجربه، به زمان و البته برنامه‌ریزی برای برگزاری اردو‌های تمرینی و بازی‌های تدارکاتی نیاز دارد تا نفرات جدید بتوانند کم‌کم جای خود را در ترکیب تیم باز و با هماهنگی کامل تیم را در نیل به اهدافش یاری کنند.
بیشترین جوان‌گرایی در تیم‌ملی ایران همواره قبل از جام‌ملت‌ها اتفاق افتاده است، به طوری که مایلی‌کهن، جلال طالبی و برانکو در سال‌های ۱۹۹۶، ۲۰۰۰ و ۲۰۰۴، به ترتیب هفت، پنج و ۱۰ بازیکن جوان ۲۳ و زیر ۲۳ سال را به فهرست تیم‌ملی فوتبال ایران اضافه کردند، اما این شیب جوان‌گرایی با حضور قلعه‌نویی روی نیمکت ایران برای جام‌ملت‌های ۲۰۰۷ مالزی، ویتنام، اندونزی و تایلند بسیار ملایم شد چراکه از این دوره فاصله جام جهانی تا جام ملت‌ها از دو به یک سال کاهش یافت و همین مسئله جوان‌گرایی را سخت و قلعه‌نویی تنها سه بازیکن جوان به ترکیب تیمش اضافه و بعد از آن نیز این روند ادامه پیدا کرد، به طوری که افشین قطبی (۲۰۱۱) سه بازیکن، کی‌روش (۲۰۱۵) پنج و (۲۰۱۹) دو بازیکن جوان به فهرست خود اضافه کرد، اما قلعه‌نویی در بازگشت دوباره روی نیمکت تیم ملی، با توجه به ضرورت جوان‌گرایی، این بار قبل از جام‌ملت‌های آسیا پنج بازیکن زیر ۲۵ سال را به فهرست خود اضافه کرد و بعد از این رقابت‌ها نیز به روندی که در پیش گرفته بود، ادامه داد، اما بی‌تردید هیچ کس انتظار ندارد تیم ملی فوتبال ایران که پیرترین تیم جام جهانی بود به یک‌باره دست به تغییری اساسی و همه‌جانبه بزند، خصوصاً که در ایران کمتر کسی تحمل باخت یا حتی مساوی را دارد و عمدتاً نتیجه‌گرا هستند و با این اوصاف جوان‌گرایی با شیب تند نه تنها به سود تیم ملی نیست که به ضرر آن تمام خواهد شد و به نوعی خودکشی محسوب می‌شود.
در مصاف با ترکمنستان در آزادی صالح حردانی و امین حزباوی از ابتدا در ترکیب اصلی تیم قرار داشتند و در کنار میلاد محمدی و محمدحسین کنعانی‌زادگان اجازه ندادند مهاجمان حریف از خط دفاعی ایران عبور کنند و به دروازه بیرانوند برسند. حزباوی ۷۰ دقیقه در خط دفاعی ایران بازی کرد و سپس جای خود را به سامان فلاح، دیگر بازیکن جوان و مستعد تیم ملی داد. محمد آزادی هم از دقیقه ۸۴ به جای مهدی طارمی در خط حمله ایران قرار گرفت، اما حردانی تا پایان در ترکیب بود.
در بازی برگشت نوبت به محمد قربانی رسید که نخستین بازی ملی خود را مقابل ترکمنستان انجام دهد، او ۷۰ دقیقه مقابل این تیم بازی کرد. سامان فلاح در ترکمنستان هم برابر این تیم به میدان رفت، اما این بار در دقیقه ۵+۹۰ و به جای محمد محبی. این روند، اما می‌تواند در مصاف با ازبکستان و هنگ‌کنگ که با توجه به صعود ایران جنبه تشریفاتی دارد نیز ادامه داشته باشد؛ خصوصاً که لژیونر‌ها تنها در فیفا‌دی‌ها می‌توانند در اردوی تیم ملی حضور داشته باشند و این تنها زمانی است که قلعه‌نویی می‌تواند بازیکنان باتجربه و کم‌تجربه را کنار یکدیگر جهت رسیدن به هماهنگی لازم تمرین دهد و محک بزند.
