جوان آنلاین: کانال تلگرامی موسسه مطالعات ایران و اوراسیا در مطلبی با عنوان عملیات تروریستی در روسیه و سه دیدگاه متفاوت رسانهها به آن نوشت:
خبرگزاریهای روسیه روز جمعه ۳ فروردین (۲۲ مارس) از حمله مسلحانه ۴ نفر به سالن موسیقی Crocus City Hall در کراسنوگورسک، استان مسکو، روسیه خبر دادند.
این حمله غیرانسانی حدود ساعت ۲۰:۰۰، کمی قبل از شروع اجرای گروه روسی Picnic در محل برگزاری شروع شد. چهار مرد مسلح شروع به تیراندازی به مردمی که در محل برگزاری حضور داشتند و از وسایل آتش زا برای به آتش کشیدن سالن استفاده کردند. پس از پایدار شدن وضعیت، بازرسان اطلاع دادند که در این حمله ۱۴۳ نفر کشته و بیش از ۳۶۰ نفر بر اثر جراحات گلوله و مسمومیت مربوط به آتش گرفتن سالن زخمی و مجروح شدهاند.
عموم رهبران دنیا این اقدام وحشتناک تروریستی را محکوم کرده و به ملت و دولت روسیه تسلیت گفتند و رئیس جمهور روسیه، ولادیمیر پوتین، ۲۴ مارس ۲۰۲۴ را روز عزای ملی اعلام کرد.
داعش، در بیانیهای از طریق خبرگزاری «اعماق» وابسته به این گروه، مدت کوتاهی پس از حمله مسئولیت را بر عهده گرفت. «اعماق» همچنین ویدئویی را منتشر کرد که توسط یکی از مهاجمان فیلمبرداری شده بود و نشان میداد که مهاجمان با تکبیر گفتن، حمد و ستایش خدا و تهدید کافران به قربانیان شلیک میکردند.
با وجود بیانیهای که این گروه تروریستی در خصوص انجام این عملیات منتشر کرده بود، اما در اظهارات مقامات روسی مشکوک بودن آنها به اوکراین هم دیده میشود و بر این باورند که کییف در این حمله تروریستی دست داشته است.
در گزارش ۲۸ مارس، یک هفته پس از حمله تروریستی، روزنامه ایزوستیا در مطلبی با عنوان “سرنخ به کییف میرسد” نوشته یلنا واسیلیوا و یانا اشتورما، اظهار داشته است که مهمترین فرضیه در تحقیقات، با توجه به اظهارات رسمی، دخالت داشتن سرویسهای اطلاعاتی اوکراین در سازماندهی عملیات تروریستی است!
بویژه که واسیلی مالیوک، رئیس سرویس امنیتی اوکراین عملا به دست داشتن کییف در سایر عملیاتهای جنجالی در خاک روسیه اذعان کرده است.
او ۲۶ مارس به دست داشتن کییف در حملات اوکراین به خاک روسیه، بویژه در حملات به پالایشگاهها و ترور اشخاص مختلف اذعان کرد.
او در پاسخ به درخواست روزنامه نگاران برای اظهارنظر کردن در خصوص برخی جنایتهای جنجالی گفت: «پرسش بجایی است. ما هرگز رسما به این امر اذعان نخواهیم کرد، اما در عین حال من حاضرم جزئیات را برای شما افشا کنم».
نویسنده ضمن اشاره به جزئیاتی که مالیوک به روزنامه نگاران ارائه کرده است، در ادامه مینویسد: کارشناسان بعید نمیدانند که در رابطه با این حمله وقیحانه، سرویسهای اطلاعاتی اوکراین این حمله تروریستی را سفارش داده باشند و از طریق واسطهها که سران گروههای اسلامگرای افراطی هستند، نیات خود را عملی کرده باشند».
کارشناس حوزه ضدترور به «ایزوستیا» گفته است که ممکن است این واقعه نوعی تروریسم ترکیبی باشد، که در آن عاملان جنایت تحت پرچم یک تشکیلات دست به انجام ترور میزنند، اما در واقع آنها نمیدانند که برای یک گروه دیگری، که ممکن است سرویسهای اطلاعاتی اوکراین باشند، کار میکنند.
با توجه به اظهار نظرات رئیس سرویس امنیتی اوکراین نمیتوان از احتمال دخیل بودن اوکراین در این حمله وحشیانه تروریستی چشم پوشی کرد و با توجه به تلاش تروریستها برای خروج از روسیه از مرز اوکراین (خودروی حامل تروریستها در حالی که در حال فرار به سمت مرز اوکراین بود، در بریانسک متوقف و چهار تروریست بازداشت شدند) این احتمال تقویت میشود.
دیدگاه دیگری نیز که در روزنامه «نیزاویسیمایا گازیهتا» بدان اشاره شده مبنی بر فعالیت مجدد گروههای اسلام گرای افراطی در آسیای مرکزی است، به عنوان مثال این روزنامه در مطلبی با عنوان: چرا اسلامگرایان به روسیه حمله کردند؟ راهبرد احتمالی گروههای بین المللی در شرایط ژئوپلیتیکی جاری، به قلم تحریریه این روزنامه که در تاریخ ۲۵ مارس ۲۰۲۴ منتشر شده است، مینویسد: هرچند منابع «داعش» اعلام کردند که داعش مسئولیت ترور مردم در «کروکوس سیتی» را بر عهده دارد، فرضیههای دیگری نیز مطرح میشوند راجع به اینکه چه کسی ممکن است این حمله تروریستی را سازماندهی کرده باشد.
در همه فرضیه ها، استدلالهایی در خصوص منافعی که سفارش دهندگان این جنایت دنبال میکرده اند، نیز آورده میشوند. اما در این روزنامه بیشتر بر این ایده تاکید میشود که عامل اصلی این بحران نه آمریکا و اروپا بلکه ماهیت گروه داعش است.
این روزنامه همچنین نگرانی خود را از نفوذ این گروه در روسیه ابراز کرده و تاکید دارد که باید این مساله با جدیت رسیدگی شود.
آمار نهادهای امنیتی گویای این هست که داعش در همه جا فعال شده است. سرویس امنیت فدرال روسیه دو هفته قبل در استان کالوگا یک هسته تروریستی که در حال آماده شدن برای حمله به یکی از کنیسههای مسکو بود را از بین برد.
این سرویس امنیتی ۲۱ مارس یک تروریست که در حال تدارک حمله تروریستی در استاوراپل بود را بازداشت کرد. پیش از آن جلوی انفجار در سفارت روسیه در کابل گرفته شد. در کلیسای کاتولیک در استامبول تیراندازی شد. در همهی این موارد صحبت از یکی از شاخههای داعش با عنوان «ولایت خراسان» است که آسیای مرکزی و روسیه را هدف قرار داده است. هرچند گروههای دیگری نیز در بعضی مناطق فعال شده اند. برای مثال ۲۴ مارس در هند سرکرده شاخه داعش در هند دستگیر شد.
جهادگرایانِ فراموش شدهای که به نظر میرسید تار و مار شده اند، انگیزههای کاملا مستدلی برای فعال شدن دارند. این برهه برای حمله افراطگرایان منطقی است، آنها زمانی حمله میکنند که در جامعه شکاف وجود دارد. اسلامگرایان افراطی از رویایی جهانی روسیه و غرب نیز استفاده کرده و به هر دوی آنها حمله میکنند. آنطور که مسلمانان میگویند، در میان «کافران» فتنه وجود دارد و اینکه سرویسهای امنیتی کشورهای برتر جهان عملا با یکدیگر همکاری ندارند کاملا به نفع تروریستها است.
دیدگاه سوم که احتمال آن البته ضعیف است این ایده است که عملیات تروریستی مسکو با هدف ضربه زدن به تاجیکستان و ایجاد بیاعتمادی میان روسیه و این کشور باشد. در این دیدگاه به احتمال برنامه ریزی این عملیات در بخشهایی از حکومت افعانستان اشاره میشود.
هرچند دلایل کافی برای این سناریو وجود ندارد.