جوان آنلاین: علیاکبر جعفری و ابراهیم جعفری در کانال تلگرامی شخصی خود به مناسبت ۱۴ مارس که روز جهانی ریاضیات نامیده شده است از اهمیت ریاضیات نوشتند. در ادامه تلخیصی از این یادداشت تقدیم شده است:
سال ۲۰۱۹ میلادی سازمان آموزشی، علمی و فرهنگی ملل متحد (یونسکو) در چهلمین کنفرانس سالانه خود تصمیم گرفت روز ۱۴ مارس (۲۳ اسفند) را به عنوان روز جهانی ریاضیات نامگذاری کند. هدف از نامگذاری روز بینالمللی ریاضیات، در معرض نگاه عموم قرار دادن فعالیتهای حوزه ریاضی در طول سال است. روز جهانی ریاضیات براساس عدد پی (۱۴/۳) روز چهاردهم از سومین ماه سال میلادی در نظر گرفته شده است. ریاضیات عالیترین دستاورد فکری و اصیلترین ابداع ذهن آدمی است. موسیقی میتواند روح را برانگیزد یا آرام سازد. نقاشی میتواند چشمنواز باشد. شعر میتواند عواطف را تحریک کند. فلسفه میتواند ذهن را قانع سازد. مهندسی میتواند زندگی مادی آدمی را بهبود بخشد، اما ریاضیات همه این موارد را با هم عرضه میکند.
این سخن گالیله، فیلسوف و بنیانگذار فیزیک جدید مشهور است که خداوند جهان را با قلم ریاضی خلق کرده است. با این نگاه بود که تصویر جهان و گزارش آن نسبت به گذشته تفاوت پیدا کرد و علم جدید به وجود آمد.
علم لقمه برگرفتن از سفره طبیعت و ریاضی زاییده احتیاج است. ریاضی انعکاس دنیای واقعی در ذهن ماست. به عبارتی زیباترین زبان برای توصیف طبیعت و روابط بین پدیدههای آن است. میتوان گفت: «ریاضیات، مطالعه شباهتها در تفاوتها و مطالعه تفاوتها در شباهتهاست.»
علت اساسی موفقیت ریاضیدانان در آفریدن علمی به این زیبایی که عمیقترین معرفت بشری شمرده میشود، سختگیری بدون بخشش کوچکترین خطا در کنار پذیرش معیارهای منطقی به همراه جدیت، خلاقیت، اندیشیدن و شجاعت است. به هر بخش از زندگی که کنجکاوانه و با دقت بنگریم، اثر مستقیم یا غیرمستقیم ریاضیات را در آن مشاهده میکنیم.
ریاضیات به ما کمک میکند تا مشکلات و موضوعات زندگی را بهتر و راحتتر تجزیه و تحلیل کنیم. بیجهت نیست که راجر بیکن میگوید: «ریاضیات کلید دروازه ورود به همه علوم اعم از پزشکی، موسیقی، ادبی، اجتماعی، نجوم، صنعت و... است.»
سیر پیشرفتهای بشری سرشار از مصادیق، استدلالها و نتایجی است که با صراحت و روشنی نقش ریاضیات را در علوم پایه، نقش علوم پایه را در پیشرفت علوم، نقش علوم را در تحولات فناوری و نقش فناوری را در توسعه همهجانبه، متوازن و پایدار جوامع نشان میدهد. پس سخن گفتن از فضیلت و اهمیت ریاضی درگذشته، حال و حتی آینده تنها یادآوری یک امر بدیهی و روشن است.
تاریخ علوم نشان میدهد که کشور ما با داشتن نقش غالب در ریاضیات، قابلیت و ظرفیت شکوفایی جهانی در این بخش را دارد. درخشش چهرهای افتخارآفرین درصحنه بینالمللی مانند زندهیاد پروفسور مریم میرزاخانی برنده جایزه «فیلدز» گواه صادقی بر این مدعاست.
باید گذشته خویش را بهخوبی بشناسیم، اما در آن توقف نکنیم. به حیات مجدد فرهنگ و تمدن خود بیندیشیم که از دل آن خوارزمی، ابوریحان بیرونی، خیام نیشابوری، فارابی، ابوالوفا بوزجانی، غیاث الدین جمشید کاشانی و... و در دوران معاصر پروفسور محسن هشترودی، پروفسور تقی فاطمی، دکتر غلامحسین مصاحب، پروفسور رضا، استاد پرویز شهریاری، استاد احمد آرام، استاد احمد بیرشک و... برخاستهاند.
از اینرو کسب شایستگیهای لازم برای جذب و هضم یافتهها و دستاوردهای علمی و فرهنگی دیگران، از سر عزت و خودباوری است. در چنین چشماندازی، نقد خردمندانه گذشته جایگاهی ویژه دارد، چنانکه عرضه و ارائه روزآمد آن یافتهها نیز اهمیت فراوان دارد.
دنیای امروزی وامدار ریاضیات است، زیرا لازمه ادامه راه پیشرفت و توسعه کشور در گرو پرورش ریاضیدانان خوب است. اگر انسانها در زندگی روزمره از ریاضیات الگو بگیرند و از آن استفاده کنند، آنگاه مشکلات اقتصادی و فرهنگی جامعه برطرف میشود. امیدواریم دانش ریاضی علاوه بر مراکز آکادمیک، در متن جامعه فراگیر گردد و گفتگو در جامعه ما با منطق و استدلال که شالوده ریاضیات است، نهادینه شود.