جوان آنلاین: پرداختن به ناترازی بنزین در ایران نیازمند رویکردی جامع است که مداخلات سیاستی، اصلاح صنعت خودرو و مشوق‌های مصرف‌کننده را ترکیب می‌کند. با اولویت‌بندی تولید و پذیرش خودرو‌های دوگانه‌سوز، بهره‌گیری از زیرساخت‌های CNG موجود و بررسی گزینه‌های سوخت جایگزین، ایران می‌تواند راه را برای آینده انرژی پایدارتر و مطمئن‌تر هموار کند. اکنون زمان اقدام قاطع در زمینه تنوع سوخت و بهره‌وری انرژی، کاهش خطرات مرتبط با ناترازی بنزین و حفاظت از انعطاف‌پذیری انرژی و ثبات اقتصادی کشور مانند دهه ۸۰ نیاز است و باید تجربه مهم و کلیدی اصلاحات صنعت خودرو در دهه ۸۰ برای مقابله با ناترازی بنزین تکرار شود.
موضوع ناترازی بنزین در ایران مشکلی پیچیده و قابل توجه است که نیاز به توجه و اقدام فوری دارد. اتکای شدید کشور به واردات بنزین در بلندمدت پایدار نیست و تهدیدی برای منابع ارزی و امنیت انرژی کشور است. یکی از راه‌حل‌های رفع این ناترازی، تولید خودرو‌های دوگانه‌سوز از سوی خودروسازان ایرانی است. با ایجاد انگیزه برای تولید و استفاده از خودرو‌های دوگانه‌سوز که می‌توانند با بنزین و CNG کار کنند، کشور می‌تواند اتکای خود را به بنزین وارداتی کاهش دهد و امنیت انرژی خود را بهبود بخشد.
یکی از راهبرد‌های کلیدی برای مقابله با ناترازی بنزین در ایران، تولید و پذیرش خودرو‌های دوگانه‌سوز از سوی خودروسازان ایرانی است. با فعال کردن تمام وسایل نقلیه در صنعت حملونقل از جمله تاکسی، تاکسی اینترنتی و وانت برای کار با سوخت دوگانه و تشویق به استفاده از گاز طبیعی فشرده (CNG) نسبت به سهمیه‌های اضافی بنزین ارزان، ایران می‌تواند مصرف بنزین و وابستگی خود را به واردات بنزین به میزان قابل توجهی کاهش دهد. با ظرفیت قابل توجه ۱۷ میلیون مترمکعب برای استفاده از سوخت CNG در زیرساخت‌های موجود کشور، فرصت مناسبی برای خودروسازان برای تولید خودرو‌های دوگانه‌سوز که به راحتی در دسترس مصرف‌کنندگان باشد، فراهم شده است. ارائه یارانه برای خرید این وسایل نقلیه و تشویق به استفاده از آن‌ها در حملونقل شهری، به ویژه در شهر‌های بزرگی مانند تهران، می‌تواند انتقال به سمت ترکیب سوخت پایدارتر را تسریع بخشد. با حداکثر استفاده از سوخت CNG و ترویج خودرو‌های دوگانه‌سوز، ایران به طور بالقوه می‌تواند نیاز به واردات قابل توجه بنزین را در آینده برطرف کند. به رغم تصویب شورای عالی انرژی مبنی بر اینکه خودروسازان ۳۰درصد از تولید خود را به خودرو‌های دوگانه‌سوز اختصاص دهند، اجرای واقعی به طرز تأسفباری پایین و کمتر از یک درصد است. این اختلاف شکاف بین اهداف سیاست و واقعیت‌های روی زمین را برجسته و بر نیاز به تلاش‌های هماهنگ برای تبدیل استراتژی‌ها به نتایج ملموس تأکید می‌کند.
علاوه بر ترویج خودرو‌های دوگانه‌سوز، چندین راهبرد دیگر را می‌توان برای رفع مؤثر ناترازی بنزین در ایران بررسی کرد، از جمله اینکه با افزایش سهم CNG و برق به عنوان گزینه‌های سوخت برای خودرو‌های سواری به کاهش وابستگی به بنزین و افزایش امنیت انرژی کمک کند. همچنین بهسازی خودرو‌های بنزینی برای کار روی سیستم‌های CNG یا هیبریدی می‌تواند جایگزین مقرون‌به‌صرفه‌ای برای مصرف سنتی بنزین باشد. سرمایه‌گذاری در نوسازی و گسترش ناوگان حملونقل شهری با خودرو‌های دوگانه‌سوز و برقی می‌تواند تقاضای بنزین را در مناطق پرجمعیت به میزان قابل توجهی کاهش دهد. با کاهش موانع واردات و تولید خودرو‌های برقی، ایران می‌تواند انتقال به سمت سیستم حملونقل پایدارتر و سازگار با محیط زیست را تسریع بخشد، در نتیجه پرداختن به ناترازی بنزین در ایران نیازمند رویکردی جامع است که مداخلات سیاستی، همکاری صنعت و مشوق‌های مصرف‌کننده را ترکیب می‌کند. با اولویت‌بندی تولید و پذیرش خودرو‌های دوگانه‌سوز، بهره‌گیری از زیرساخت‌های CNG موجود و بررسی گزینه‌های سوخت جایگزین، ایران می‌تواند راه را برای آینده انرژی پایدارتر و مطمئن‌تر هموار کند. اکنون زمان اقدام قاطع در زمینه تنوع سوخت و بهره‌وری انرژی، کاهش خطرات مرتبط با ناترازی بنزین و حفاظت از انعطاف‌پذیری انرژی و ثبات اقتصادی کشور است و باید تجربه مهم و کلیدی اصلاحات صنعت خودرو در دهه ۸۰ برای مقابله با ناترازی بنزین تکرار شود.
تسهیل واردات خودرو و توسعه خودرو‌های دوگانه‌سوز جهت حل ناترازی بنزین
منصور دفتریان، رئیس انجمن مهندسی گاز ایران در گفتگو با «جوان» با اشاره به این موضوع که ایجاد فضای رقابتی بهترین عامل در رشد صنایع است، تصریح کرد: قطعاً واردات خودرو می‌تواند به بهبود وضعیت خودروسازی کشور کمک کند. وی ادامه داد: حمایت از صنایع از طریق بستن در‌ها به روی محصولات خارجی و ایجاد فضای انحصاری ما را به نتایج خوبی نمی‌رساند. بر اثر همین سیاست اشتباه، صنعت خودروسازی را که می‌تواند یک صنعت سودآور برای کشور باشد، به یک صنعت وابسته و عقب‌مانده تبدیل کرده‌ایم.
رئیس انجمن ملی گاز ایران خاطرنشان کرد: در شرایطی که هیچ رقابتی وجود ندارد، تولیدکنندگان دلیلی برای افزایش کیفیت خودرو‌ها نمی‌بینند. آن‌ها می‌دانند که یک بازار امن داخلی وجود دارد و هر چیزی که تولید کنند، مردم مجبورند آن را بخرند، بنابراین انگیزه‌ای برای بهبود کیفیت محصولات ندارند. دفتریان گفت: در مقایسه ساده با کشور‌هایی مانند ترکیه، آلمان، فرانسه و ایتالیا متوجه مصرف بالای بنزین در کشورمان می‌شویم. تنها هندوستان به لحاظ مصرف بنزین به ما نزدیک است. در حالی که ما ۱۶ میلیون خودرو در کشور داریم و آن‌ها ۳۰۰ میلیون خودرو دارند. جمعیت ما ۸۰ میلیون و جمعیت آن‌ها ۵/۱ میلیارد است. این میزان مصرف بالای بنزین بر اثر ناکارآمدبودن صنعت خودروسازی کشور بروز کرده است.
وی ادامه داد: یک بار مجلس تصمیم گرفت اجازه دهد واردات صورت بگیرد، اما برخی با رایزنی و کار‌های اینچنینی ترتیبی دادند که این مصوبه ملغی شود. این افراد طوری وانمود کردند که اگر واردات صورت بگیرد، مشکلات جدی به لحاظ اشتغال‌آفرینی برای کشور پیش می‌آید. رئیس انجمن مهندسی گاز ایران خاطرنشان کرد: متأسفانه برخی با توجیهات مختلف تاکنون جلوی واردات منطقی خودرو را در کشور گرفته‌اند، اما ادامه روند فعلی شدنی نیست، زیرا با مشکلات جدی از جمله ناترازی بنزین مواجه شده‌ایم و نمی‌توانیم به این شرایط ادامه دهیم. دفتریان گفت: نیاز است سیاست منطقی و قابل قبولی در حوزه واردات بنزین در پیش بگیریم. واقعیت این است که نباید اجازه دهیم صنعت خودروسازی کشور ورشکسته شود. باید واردات و تعرفه‌گذاری‌ها به نحوی باشد که ضمن ایجاد فضای رقابتی به حمایت نسبی از خودروسازان داخلی هم بپردازیم.
وی ادامه داد: باید پله‌پله جلو برویم. در ابتدا باید تمام خودرو‌هایی که مصارف بالایی دارند، مثل تاکسی‌ها و خودرو‌هایی را که در بخش حملونقل عمومی مثل اسنپ فعال هستند، نوسازی و به‌روز و حداقل اینکه آن‌ها را به سوخت دوم تجهیز کنیم و تولید خودرو‌های دوگانه‌سوز نیز در دستور کار قرار گیرد. باید خودرو‌های با سوخت دوم یا کم‌مصرف و باکیفیت برای ناوگان حملونقل سبک کشور تدارک ببینیم و با شرایط مناسب آن‌ها را در اختیار رانندگان قرار دهیم.
رئیس انجمن مهندسی گاز ایران خاطرنشان کرد: در مرحله بعدی باید اجازه دهیم، خودرو‌های دست‌دوم که تعدادشان زیاد نیست، وارد کشور شوند. قبلاً این قانون وجود داشت که افرادی که خارج از کشور بودند، می‌توانستند خودروی خود را با خودشان به کشور بیاورند. این طور سیاست‌ها کمک‌کننده خواهد بود.
