اختصاصی جوان آنلاین - در همه جای دنیا سرگذشت هیجانانگیز انسانها جذابترین سوژه برای ساخت فیلم و سریال بوده است. تا به حال هم کشورهای زیادی چنین سوژههایی را سریال کردهاند و توانستهاند با پرداختی درست، مخاطبهای جهانی برای سریالهایشان پیدا کنند. معمولا بینندگان با سوژههای واقعی، همذاتپنداری بیشتری میکنند و دنبال کردن سرگذشت چنین سوژههایی برایشان جذابیت زیادی دارد.
تجربه موفق «شوق پرواز»
تاریخ ایران در طول دهههای گذشته پر از اتفاقات ریز و درشت زیادی بوده که در مورد هر کدام میتوان دهها سریال ساخت، اما بیتوجهی کارگردانان به این سوژهها موجب شده تا کار خاصی در این زمینه صورت نگیرد. معدود تلاشهایی هم که در این حوزه صورت گرفته، اقبال مخاطبان را به دنبال داشته است، با این وجود، این مسیر دنبال نشده است.
سریال «شوق پرواز» که به زندگی شهید عباس بابایی میپرداخت، نمونه خوبی از سریالهایی است که با پرداختن به حوادث و اتفاقات واقعی، بازخورد خوبی از مردم گرفت و زمان خودش مخاطب زیادی جذب کرد. پرداخت درست سوژه و کارگردانی خوبِ سریال، از دلایلی دیده شدن «شوق پرواز» در زمان خودش بود. سریالی که طبق نظرسنجی صداوسیما بهترین سریال ژانر دفاع مقدس شناخته شد.
با وجود موفقیت «شوق پرواز» در جذب مخاطب، این روندِ سریالسازی در «تلویزیون» دنبال نشد تا دوباره پرداختن به سوژههای بکر و نابِ انقلاب و دفاع مقدس به محاق برود. این محاق رفتن دقیقا با دورهای همزمان شد که کتابهای خاطرهنگاری جذابی از اتفاقات جنگ به بازار نشر میآمد و ناگفتههای زیادی را از حوادث دفاع مقدس بیان میکرد.
کتابهایی مثل «نورالدین پسر ایران»، «پایی که جا ماند»، «روزهای بیآینه»، «عباس دست طلا»، «دختر شینا»، «آب هرگز نمیمیرد»، «جایی که مهتاب گم شد» و دهها کتاب دیگر، به شدت قابلیت تصویری شدن و ساخت سریالهای جذاب و تماشایی را دارند، ولی تا به حال تلاشی برای ساخت سریالی دربارهشان نشده است.
جای خالی زندگی فرماندهان بزرگ در تلویزیون
به جرات میتوان اذعان کرد اگر سرگذشت هر کدام از این افراد در کشور دیگری اتفاق میافتاد تا به حال سریالهایی تماشایی دربارهشان ساخته شده بود و علاوه بر مردم کشور خودشان، مخاطبان کشورهای دیگر نیز با این شخصیتها آشنا شده بودند.
در کنار این کتابها، ما در طول تاریخ معاصر به ویژه هشت سال دفاع مقدس، کلی شخصیتِ جذاب داریم که قالب وجودیشان را نمیشود به یک کتاب محدود کرد. زندگی شهید مصطفی چمران به اندازه دهها سریال، نقطه عطف برای پردازش دارد، ولی در کمال ناباوری تا به حال چنین سریالی درباره زندگی شخصی و مبارزات این مرد بزرگ ساخته نشده است.
شخصیتهایی از این دست بیشمارند. شهید حسین خرازی به عنوان فرمانده تراز اول دفاع مقدس زندگیاش به اندازه کافی عناصر دراماتیک برای پرداخت دارد، ولی متاسفانه در سایه بیتفاوتیها تا به حال هیچ اثری درباره این فرمانده بزرگ ساخته نشده است.
مجاهدتهای شهید محمد جهانآرا در اوایل دفاع مقدس، فرماندهی شهید احمد کاظمی در جریان آزادی خرمشهر، نبوغ شهید صیادشیرازی در عملیاتهای مختلفی مثل مرصاد، دست هر کارگردانی را برای ساخت سریالی جذاب باز میگذارد، ولی نبود همت کافی و لازم، باعث شده تا این شخصیتهای بزرگ، تنها در قالب کتابها محدود بمانند.
این ضعف بزرگی برای سازمان بزرگی مثل صداوسیما به شمار میرود که تا به حال سریالهایی درباره این فرماندهان نساخته است و به جایش تا دلتان بخواهد، سریالهایِ ضعیف بدون بیننده ساخته است.
اهمیت ساخت سریال سوران
سریال «سوران» که از تلویزیون در حال پخش است بار دیگر اهمیت سریالسازی بر اساس سوژههای حقیقی را گوشزد میکند. این سریال با برداشتی آزاد از کتاب «عصرهای کریسکان» ساخته شده و به زندگی شهید «امیر سعیدزاده» مبارز کُرد و از رزمندگان جنگ ایران و عراق میپردازد.
ساخت چنین سریال اتفاق مهمی در تلویزیون به شمار میرود. بسیاری از بینندگان تلویزیون با شخصیت شهید سعیدزاده آشنایی نداشتند و حالا با تماشای سریال، با این رزمنده شجاع و کارهایش آشنا شدهاند. شهید سعیدزاده ملقب به امیر سردشتی، دو بار به اسارت گروهکهای تجزیهطلب درآمد و تنها زندانی نجات یافته از زندان کریسکان است که موفق به فرار از دست کومله شد. شهید در نقل قول جالبی درباره شرایط خودش چنین میگفت: «اسیر شدم، ولی تسلیم نشدم.»
نکته مهم دیگر اینکه در سریال «سوران» به درستی از بازیگران بومی استفاده شده و هزینه اضافی بابت استفاده از چهرههای مشهور تلویزیونی یا سینمایی نشده است. توجه به این نکته این را میرساند که بدون ریخت و پاشهای رایج در سریالسازی و با صرف هزینههای معقول، میتوان سریالی درخور و تماشایی ساخت.
بیشتر بخوانید:
همان اندازه که تلویزیون به سریالهای تاریخی فاخر نیاز دارد به همان اندازه نیز باید سریالهایی شبیه به «سوران» در تلویزیون ساخته شود. نهضت جمعآوری خاطرات رزمندگان و فرماندهان دفاع مقدس منابع و اطلات خوبی را از آنها ثبت کرده است و دستِ هر کارگردانی برای پژوهش و دستیابی به اطلاعات باز میگذارد. با پرداخت درست و هنرمندانه به این سوژهها، باید این شخصیتهای بزرگ را از حالتی مهجور درآورد و مردم را با ابعاد مختلف زندگیشان آشنا کرد.