زمان اتمام ساخت یک سازه بسیار مهم است مخصوصاً اگر سازه مسکونی باشد. طولانی شدن زمان ساخت علاوه بر تأثیرپذیری دستمزدها و قیمت مصالح از قیمت ارز، منجر به تأخیر در زمان تحویل پروژه میشود و ضررهایی نیز به خریداران این واحدهای مسکونی وارد میشود. بنابراین این هنر و توانمندی مهندس پروژه است که مدت زمان ساخت ساختمان را به خوبی تخمین بزند تا تمام طرفین درگیر در پروژه متضرر نشوند. زمان ساخت یک سازه به عوامل متعددی بستگی دارد که دو مورد از مهم‌ترین آن‌ها نوع سازه از نظر بتنی یا فلزی بودن است. در ادامه به جزئیات بیشتری در این خصوص اشاره می‌کنیم.
مراحل و مدت زمان ساخت یک ساختمان
به طور کلی، ساخت ساختمان شامل دو مرحله اداری و اجرایی است. مرحله اداری شامل اقداماتی از قبیل درخواست حکم تخریب، جواز نوسازی، نقشه کشی، اخذ تأییدیه نقشه، پرداخت عوارض ساخت و اخذ جواز شروع کار میشود. سپس ساخت ساختمان مطابق با نقشه و بر اساس ضوابط موجود انجام می‌پذیرد و در انتهای ساخت نیز باید درخواست پایان کار داده شود. در این زمان یک مهندس ناظر از جانب شهرداری به محل پروژه آمده و ساختمان را از نظر اصول ساخت و مطابقت با نقشه چک می‌کند. در صورت تأیید، امکان دریافت برگه پایان کار وجود خواهد داشت.
زمان لازم برای گودبرداری و فونداسیون در ساخت ساختمان
پس از طی مراحل اداری و نقشه کشی، نوبت به اجرای سازه می‌رسد. در این مرحله باید نوع سازه مشخص شده باشد که قرار است اسکلت فلزی باشد یا اینکه اسکلت بتنی. با این حال، عملیات گود برداری و بتن ریزی برای فونداسیون در هر دو نوع ساختمان بتنی و فلزی مشابه است. مرحله گود برداری به متراژ زمین بستگی داشته و با توجه به حساس بودن این عملیات، گاهی ممکن است تا یک هفته نیز زمان ببرد.
مرحله اجرای فونداسیون شامل آرماتوربندی میلگرد ها میشود که با بتن ریزی این میلگردها سبب تقویت بتن می‌شوند. در آرماتور بندی از میلگرد سایز 16 استفاده میشود. قیمت امروز میلگرد آجدار و قیمت میلگرد ۱۶ را از صفحات لینک شده استعلام بگیرید. در این مرحله باید سایز میلگردها و فاصله بین آن‌ها به صورت دقیق محاسبه شود و هم‌چنین، تعداد طبقات سازه هم در این مرحله باید لحاظ شود تا استحکام لازم و کافی به منظور دستیابی به الزامات پروژه بر اساس همان تعداد طبقات در فونداسیون قابل حصول باشد.
مدت زمان لازم برای ساخت ساختمان اسکلت بتنی و فلزی
برای ساخت ساختمان بتنی از میلگرد در دل بتن استفاده میشود تا بتن مسلح ساخته شده و استحکام کششی بتن تقویت شود. اما در سازه‌های فلزی از تیرآهن فولادی برای ساخت ستون‌های اصلی و تیرها استفاده میشود. بنابراین مدت زمان ساخت ساختمان بتنی بیشتر از زمان ساخت ساختمان فلزی است.
در سازه‌های بتنی، طبقات بالایی تا زمانی که بتن ریزی طبقات زیرین کاملاً خشک نشده باشد امکان ساخت نخواهند داشت و همین امر زمان تکمیل ساختمان بتنی را طولانی‌تر از ساختمان فلزی خواهد کرد. در سازه‌های فلزی تیرآهن‌های فولادی از طریق جوشکاری و یا پیچ و مهره به سایر اجزا متصل می‌شوند که این فرآیندها در مقایسه با خشک شدن بتن زمان بسیار کمتری را می‌طلبد.
البته که هرچه تعداد طبقات و متراژ ساختمان افزایش یابد، زمان لازم برای تکمیل پروژه افزایش خواهد یافت. اما به طور کلی، زمان لازم برای تکمیل ساختمان بتنی بیشتر از ساختمان فلزی است. امروزه برای تکمیل ساختمان‌ها و دیوارکشی آن‌ها از دیوارهای پیش‌ساخته استفاده میشود که منجر به افزایش سرعت پیشرفت پروژه شده و مدت زمان تکمیل ساختمان را کاهش می‌دهد اما با این حال، چون اجرای سقف بتنی در سازه‌های بتنی زمان‌بر است، در هر صورت این سازه‌ها به زمان بیشتری نسبت به تکمیل سازه‌های فلزی نیاز دارند.
محاسبه زمان و هزینه ساخت ساختمان بتنی و فلزی
برای محاسبه هزینه ساخت ساختمان بتنی و فلزی، باید به این نکته توجه کرد که در پی‌ریزی و فونداسیون هر دو نوع سازه، از میلگرد استفاده میشود و بنابراین تا این مرحله این دو نوع سازه هزینه تقریباً مشابهی دارند. اما آنچه که سبب اختلاف قیمت ساختمان اسکلت بتنی و فلزی میشود، از زمان اجرای ستون‌ها است. بنابراین، با توجه به مصالح فولادی و بتنی به کار رفته، ساخت اسکلت اصلی سازه پرهزینه ترین مرحله ساختمان سازی است.
ستون‌های سازه‌های بتنی حاوی حداقل 4 عدد میلگرد در دل بتن هستند و این تعداد گاهی تا 8 عدد نیز می‌رسد. اما در سازه‌های فلزی از تیرآهن‌های یکپارچه برای این منظور استفاده میشود. از آنجایی که وزن تیرآهن بسیار بیشتر از وزن میلگرد است، هزینه ساخت ساختمان فلزی نیز بیشتر از هزینه ساخت ساختمان بتنی خواهد بود. البته توجه شود که این هزینه‌ها تنها مربوط به ساخت فونداسیون تا اسکلت سازه است. در سازه های فولادی نیز تعداد طبقات در روند طولانی شدن ساخت تاثیرگذار است و باید مقدار تیرآهن بیشتری تهیه شود. برای محاسبه تیرآهن برای ساختمان یک طبقه و بالاتر به این لینک مراجعه نمایید.
عوامل مؤثر بر طولانی شدن مدت زمان ساخت ساختمان
بارها دیده‌ایم که برخی سازه‌ها پس از مدتی به صورت نیمه تمام به حال خود رها شده‌اند و در یک گوشه برای خود خاک می‌خورند. این‌چنین رها کردن سازه به صورت نیمه تمام ممکن است سبب آسیب دیدن مصالح مورداستفاده در آن شود چراکه ساختمان در معرض تغییرات دمایی مختلفی قرار می‌گیرد.
گذشته از این‌ها، با توجه به قیمت دلار و نوسانات شدید آن، منطقی نخواهد بود که زمان اتمام پروژه ساخت و ساز طولانی شود چراکه در صورت اتمام مصالح ساخت و ساز، باید مصالح جدید به قیمت جدید تهیه شوند. بنابراین اگر در ابتدای پروژه مصالح و آهن آلات به میزان کافی تهیه نشود ممکن است روند تکمیل پروژه به تأخیر بیافتد.
یکی دیگر از دلایل طولانی شدن زمان اتمام سازه، تغییر کاربری ساختمان است. با تغییر کاربری سازه، شاید نیاز باشد برخی مراحل ساخت مجدداً و بر مبنای محاسبات جدید اجرا شوند. ضمن اینکه، شرایط آب و هوایی همیشه یک مشکل اساسی برای ساخت و ساز است. در فصل زمستان و با یخ زدگی و بارش‌های شدید، طولانی شدن روند اتمام ساخت ساختمان امری دور از انتظار نیست. بنابراین مهندس طراح و مسئول پروژه باید به تمام این جنبه‌ها که در مسیر زمان اتمام پروژه سنگ می‌اندازند، توجه کنند.
جمع بندی مطلب مدت زمان لازم برای ساخت ساختمان
مدت زمان ساخت ساختمان بر اساس متراژ و تعداد طبقات سازه تعیین میشود. اما به طور کلی ساختمان با اسکلت بتنی زمان ساخت بیشتری نسبت به ساختمان فلزی دارد. برای ساخت یک سازه چهار طبقه همراه با یک طبقه پیلوت آن هم در متراژ 90 متر زیربنا، زمان لازم برای اتمام ساخت حدود 18 ماه خواهد بود. به شرطی که در میانه مسیر ساخت مشکلاتی از قبیل کمبود مصالح و بودجه گریبان گیر کارفرما نشود.
*این مطلب جنبه تبلیغاتی دارد.
