سرويس اقتصادی جوان آنلاين: درحالیکه قرارداد توسعه یک میدان گازی مشترک در شرف امضا بود، اما مدیران شرکت ملی نفت طی چند هفته گذشته روند امضای قرارداد را متوقف کردند.
میدان گازی فرزاد B از جمله میادین مشترک گازی است که ۸۰ درصد مخزن آن در محدوده آبهای ایران قرار دارد و ۲۰ درصد در آبهای عربستان؛ این تناسب در میدان گازی فرزاد A برعکس است و در این میدان ۸۰ درصد مخزن در محدوده آبهای سعودی جای گرفته است.
ایران برای توسعه این دو میدان روی دو شرکت ایرانی و خارجی حساب باز کرده بود؛ شرکت پتروپارس بر میدان فرزاد A متمرکز شده بود و حتی یکی از دکلهای حفاری در این میدان مستقر شد که چالشهای فراوانی را مانند تیراندازی طرف مقابل به همراه داشت. زنگنه که وزیر نفت شد دستور داد دکل حفاری مستقر در این میدان به عقب بازگردد و شرکت پتروپارس هم از این پروژه به صورت چراغ خاموش خلع ید شد.
توسعه میدان فرزاد B، اما یک صاحب غیررسمی داشت؛ هندیها از دهه ۸۰ تا به امروز قصد داشتند این میدان را توسعه دهند که از نظر پیچیدگی مخزن و نوع گاز آن قابل مقایسه با سایر میادین گازی نبود. اواخر دولت دهم بود که حضور هند در این میدان جدیتر شد و حتی قرار شد با اخذ مجوز قرارداد توسعه این میدان به صورت مشارکت در تولید نهایی شود که البته با تغییر دولت این موضوع فراموش شد.
اما از سال ۱۳۸۸ که خبر حضور هندیها در فرزاد B قطعی شد، تا سال ۱۳۹۰ همچنان توسعه این میدان گازی منتظر نهایی شدن مذاکرات شرکت ملی نفت ایران با یک کنسرسیوم هندی بود. مذاکرهای که حتی دو سال بعد از آن هم نهایی نشد و در اردیبهشت ۱۳۹۲، مدیرعامل وقت شرکت نفت فلات قاره در مورد توسعه میدان فرزاد B توضیح داد که «با توجه به اینکه سرمایهگذاری در این میدان بسیار بالا است ریسک بالایی را به همراه دارد، اما در حال حاضر در حال مذاکره با مسئولان انرژی هند هستیم.»
وزارت نفت با تدوین مدل قراردادی جدید به نام IPC از هندیها خواست طبق این مدل قراردادی، پیشنهاد خود را ارائه دهند که پیشنهاد هندیها به قدری گران بود که شرکت ملی نفت در همان قدم اول آن را رد کرد. علی کاردر، مدیرعامل سابق شرکت ملی نفت ایران در آخرین اظهارنظر خود در این مورد به ایسنا گفته بود: «در مذاکره با هند مدل اقتصادی خیلی خوب شکل نگرفته است. فرزاد B گاز بسیار گرانی دارد و اگر قیمت گاز در جهان در موقعیت خوبی قرار داشته باشد و موضوع قیمت گاز در ایران حل شود، مدل اقتصادی هندیها پاسخگو خواهد بود.»
یک جابهجایی
هندیها که ۱۸ سال مذاکرات را با ایران ادامه داده بودند، تحریمها را بهانه بعدی خود قرار دادند؛ آنها قصد نداشته و ندارند این میدان را توسعه دهند طی چند ماه اخیر چندین جلسه میان شرکت ملی نفت و پتروپارس برگزار شده است تا این شرکت ایرانی توسعه فرزاد B را اجرایی کند.
دراینباره، رضا دهقان، معاون مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران به ایسنا گفت: «یکی از مباحثی که در گذشته با هندیها درباره آن اختلاف داشتیم، تعیین تکلیف برای گاز فرزاد B بود که اکنون این مسئله حل شده، اما هندیها به دلیل مسائل بینالمللی نگرانیهایی دارند.»
وی در پاسخ به این سؤال که سناریوی توسعه شرکت ملی نفت ایران چیست، گفت: «براساس پیشبینیهای صورت گرفته، قصد داریم گاز این میدان را به پنج پالایشگاه موجود تزریق کنیم. این در حالی است که یکی از برنامههای شرکت ملی نفت و البته شرکت نفت و گاز پارس، تزریق گاز میدان فرزاد B به میادین نفتی بود تا به افزایش برداشت نفت از میادین نفتی منجر شود.»
آخرین وضعیت چیست؟
طی ماههای گذشته جلسات بسیاری میان شرکت ملی نفت و پتروپارس برگزار شده است که بر این اساس، پتروپارس دو شرکت خارجی را برای مطالعات مهندسی به خدمت گرفت و طرح توسعه خود را تسلیم شرکت ملی نفت کرد؛ مدل قراردادی که مدنظر طرفین EPCF بود که شرکت نفت تصمیم گرفت با تغییر آن از مدل IPC بهره بگیرد که تمامی این مراحل طی و حتی قرارداد اصلی آماده امضا شد.»
با این وجود فعلاً همه چیز متوقف و شنیده شده مذاکرات با هندیها دوباره آغاز شده است؛ مسیری که ۱۸ سال است طی شده و در این میان عربستان بیشترین سود را از «تصمیم نگرفتن» ایرانیها میبرد. بیشتر مدیران شرکت ملی نفت از ادامه مذاکرات با هندیها میگویند، ولی به این سؤال پاسخ نمیدهند زمانی که هیچ تحریمی نبود، دهلینو برای توسعه این میدان گام عملی برنداشت چه برسد به امروز که هند به دلیل ترس از تحریمهای یکجانبه امریکا خرید نفت از ایران را متوقف کرده است!