بعد از چادر مشکی، اینبار نوبت به روسری رسیده است. به گفته مدیرعامل صندوق کارآفرینی امید، مصرف سالانه روسری در کشور حدود ۲۵۰ میلیون قطعه است، اما در بهترین حالت تمام واحدهای تولیدی ۱۲میلیون قطعه بیشتر تولید نمیکنند و بر اساس آمار حدود ۲۳۸میلیون قطعه روسری سالانه از کشورهای چین و ترکیه وارد کشور میشود.
سالی که با نام حمایت از کالای ایرانی نام گرفته باید توجه ویژهای به تولیدکنندگان کالای ایرانی بشود. صنعت پوشاک جزو صنایعی است که تنوع بسیار داشته و در عین حال قاچاق نیز در این بخش رونق دارد. فعالان بازار معتقدند که در سالهای گذشته توجهی به ایجاد تنوع و افزایش تیراژ تولید در این بخش نشده، از اینرو این بازار پرسود به خارجیها سپرده شده است. وضعیت صنعت پوشاک در کشور بهگونهای است که چکهای برگشتی در این صنعت چند برابر شده و ظرفیت تولید نیز عمدتاً زیر ۵۰ درصد قرار گرفته است. البته شرایط این صنعت در ماههای گذشته به دلیل افزایش قیمت دلار و قیمت نخ، دگمه، مارک، لایه چسب و... بیش از گذشته دچار نابسامانی شده و بسیاری از کارگاههای تولید پوشاک با گذشت سه ماه از سال همچنان تعطیل هستند. تولیدکنندگان پوشاک از بالا بودن سود بانکی و تأمین مواداولیه صنایع نساجی گله میکنند و معتقدند که صنعت نساجی و پوشاک به حال خود رها شده است. در این خصوص رضا تازیکی، مدیر طرح ملی تکاپو (توسعه کسب و کار و اشتغال پایدار) درباره تأثیر مخرب قاچاق بر تولید داخلی پوشاک میگوید: آماری که از سوی ستاد مبارزه با قاچاق کالا اعلام میشود با آمارهای پوشاک در داخل کشور همخوانی ندارد. اخبار رسیده حاکی از آنست که ارزش قاچاق پوشاکی که به کشور وارد میشود، حدود ۸ میلیارد دلار است. در حالی که ستاد مبارزه با قاچاق کالا این میزان را یک تا ۳ میلیارد دلار برآورد میکند؛ از اینرو پیشبینی میشود با افزایش تولید پوشاک میتوانیم اشتغال ۵۰۰ هزار نفری فعلی در این صنعت را به حدود یک میلیون شغل ارتقا دهیم. همچنین علی اصغرنورالله زاده، مدیرعامل صندوق کارآفرینی امید در گفتوگو با تسنیم، درخصوص مشکلات این صنعت میگوید: موضوع پوشاک از آن جهت حائز اهمیت است که بازار بسیار بزرگی را در اختیار دارد. مطابق آماری که بانک مرکزی اعلام میکند دومین سبد هزینه بحث پوشاک است، اولین سبد پرهزینه خوراک و آشامیدنی است. وی میافزاید: با توجه به آمار هزینههای بالای پوشاک در سبد خانوار مشاهده میکنیم که میزان اشتغالزایی در این صنعت دارای اهمیت است. مقایسه کمیت و کیفیت پوشاک خارجی و داخلی نشان میدهد که در بعضی از زمینههای پوشاک کمبود کمیت داریم. به طور مثال در بازار روسری کمبود تولید داریم. محاسبات نشان میدهد مصرف سالانه روسری در کشور حدود ۲۵۰ میلیون قطعه است، اما در بهترین حالت تمام واحدهای تولیدی ۱۲ میلیون قطعه بیشتر تولید نمیکنند. روسری از جمله مواردی است که در بازار با کمبود تقاضا مواجه نیستیم. یعنی به هر میزانی که تولید کنیم برای آن تقاضا وجود دارد؛ چراکه نزدیک به ۴۵ میلیون نفر مصرفکننده هستند. نوراللهزاده تأکید میکند: اگر بخواهیم افرادی که بالاتر از سن ۹ سال هستند را محاسبه کنیم، حدود ۳۵ میلیون نفر نیازمند حجاب هستند که نیاز این بخش از جامعه حدود ۲۵۰ میلیون قطعه است. یعنی به طور مثال هر کس در سال پنج قطعه روسری خریداری کند (البته برخی معتقدند بیشتر از پنج قطعه استفاده میشود) نیاز بازار حدود ۲۵۰ میلیون قطعه روسری در سال میشود. یکی از دلایل رواج روسری وارداتی در کشور به خاطر طراحی روسری است. وی با اشاره به اینکه تکنولوژی تولید، طراحی روسری، عدم اطمینان مشتری به کیفیت و طراحی روسریهای داخلی از جمله مواردی است که منجر به واردات عمده روسری میشود، میگوید: گرفتن سهم بازار از واردکنندگان برای کسانی که به تازگی وارد تولید شدهاند سخت است. خصوصاً فروشندگانی که عادت کردهاند به اسم جنس خارجی اجناس را بفروشند و مشتری خاص خود را دارند. نوراللهزاده میافزاید: نفوذ در این بازار کمی است، اینکه بتوانیم تولیدکنندگان را قانع کنیم که در کنار محصولات خارجی، محصولات داخلی بفروشند. اگر بتوانیم این فرهنگ را جا بیندازیم که کالای داخلی میتواند جایگزین کالای خارجی شود بسیار مؤثر است. باید ساختاربندی بهگونهای باشد که همه ترجیح دهند که کالای ایرانی خریداری کنند. مدیرعامل صندوق کارآفرینی امید با اشاره به مارکدوزی در پوشاک ایرانی به بهانه فروش میگوید: متأسفانه به خاطر فرهنگی که در جامعه وجود دارد. تعدادی از تولیدکنندگان مجبور هستند به بهانه فروش کالای خود برچسب کالای خارجی روی کالا بچسبانند تا بتوانند محصول خود را به فروش برسانند. وی اظهار میدارد: به طور مثال روسری حریر پردیس شهریار برای اینکه کالای خود را بفروشند مخفف نام تجاری خود را با عنوان (hps) روی محصولات خود میچسباند و در بازار عرضه میکند. اگر بتوانیم در حوزه طراحی، تکنولوژی تولید و حتی رنگ تولیدکنندهها را سامان دهیم، میتوانیم سهم بازار را از آن خود کنیم.
نوراللهزاده میگوید: یکی از اقداماتی که در گذشته انجام دادیم این بود که در قالب طرحی افراد را تشویق کردیم که از ما وام بگیرند و نماینده روسریهای ایرانی در تهران شوند، اما متأسفانه بعد از مدتی مشاهده کردیم که نمیتوانند این محصولات را به فروش برسانند؛ چراکه مردم تمایل به خرید کالای خارجی داشتند. آن زمانی که این کار را کردیم بعد از سیاستهای اقتصاد مقاومتی بود. تولید کردن کاری آسان، اما بازار پیدا کردن بسیار دشوار است. دلایل اینچنینی وجود دارد که تولید داخل در کشور به فروش نمیرسد.
کارگاههای تولید روسری در روستاها
وی با بیان اینکه در برخی از روستاها، با حمایت صندوق کارآفرینی امید چندین کارگاه تولید روسری راهاندازی کردیم، میافزاید: در زمینه واردات باید حساب شده اقدام کنیم. یعنی مواردی که نیاز به واردات ندارد را وارد نکنیم و مواردی که نیاز به واردات داریم باید وارد شود. یعنی واردات بدون حساب و کتاب در کشور بروز نکند.
وی با اشاره به قاچاق ۹۵ درصد روسریهای موجود در کشور از کشورهای چین و ترکیه میگوید: اگر با قیمت متوسط ۲۰ هزار تومان محاسبه کنیم، درآمد ناشی از فروش این تعداد روسری حداقل ۳ هزار میلیارد تومان در سال است. صادرات باید بر واردات غلبه داشته باشد. روسری محصول استراتژی مصرفی ماست. بیشترین مصرفکننده روسری در دنیا، در بین کشورهای عربی هستیم، میتوانیم با اتکا به تولید داخل بازارهای خوبی برای خود به دست آوریم. مدیرعامل صندوق کارآفرینی امید گفت: تا کنون ۳۰۳ طرح تسهیلات دریافت کردهاند و ۸۰ طرح در شرف اخذ ضمانت است، سقفهای مختلفی برای پرداخت تسهیلات وجود دارد تا سقف ۵۰۰ میلیون تومان را پرداخت میکنیم. برای ارزیابی و جلوگیری از انحراف منابع، سیستمهای نظارتی داریم و به دوستان توصیه کردیم که هم همراهی و هم مستندسازی کنند و اگر کسی تسهیلات دریافت کند، اما مطابق بخشنامه پیش نرود جریمه میشود. هر طرحی هدفی مشخص دارد که باید بر اساس آن هدف پیش برود.
وی درباره میزان آورده فرد برای دریافت تسهیلات اشتغال روستایی گفت: هر فرد باید آوردهای را داشته باشد، در غیر این صورت در طرح مشارکت نمیکند، خصوصاً این طرح که ضمانتهای سادهتری را دارد. سهم آورده در روستاهای غیرمرزی ۲۰ درصد است و سهم آورده در روستاهای کمتربرخوردار باید ۱۰ درصد باشد. اینکه فرد آوردهای داشته باشد دلیلی برای تلاش بیشتر جهت موفقیت است.