آنچه در مستند مسابقه «فرمانده» دیده می‌شود، نسخه‌ای ایرانی از الگوی موفق و جذاب «رئالیتی شو» است؛ گونه‌ای که چند سال است به یکی از پربیننده‌ترین نمونه‌های برنامه‌سازی در جهان تبدیل شده و کشورهای مختلف بر اساس سلایق و علایق خود آن را تکرار و بازتولید کرده‌اند.
«فرمانده» که سری چهارم آن جمعه‌ها از شبکه نسیم، روی آنتن می‌رود الگوهای کشورهای مختلف را در بستر رسانه ایرانی امتحان می‌کند. این مسابقه که برای مخاطبان جوان طراحی شده، مهارت‌های نظامی و توانایی‌های هوشی و فیزیکی آنها را در چالش‌هایی خاص محک می‌زند. شرکت‌کنندگان در فضای طبیعی قرار دارند و باید بتوانند بر موانعی که سر راه‌شان وجود دارد، غلبه کنند.
تیم سازنده این مسابقه، در خشکی و دریا تصویربرداری کرده‌اند و در این موقعیت‌های متضاد کوشیده‌اند علاوه‌بر پیشبرد ماجرا و درگیر کردن شرکت‌کنندگان، زیبایی‌های بصری ایران را مقابل چشم مخاطب قرار دهند. در فصل چهارم «فرمانده»، لوکیشن اصلی به جنوب شرق ایران رفته و شرکت‌کنندگان این برنامه در استان سیستان و بلوچستان حضور یافته‌اند. دوربین در شکل بصری جدید خود، از بیابان و دشت به چابهار سر می‌زند و حتی در مرز هم حضور دارد. این قسمت از فرمانده تنوع بصری یکی از جذابیت‌های این مسابقه پرهیجان است. این مساله یکی از نقاط قوت سری جدید «فرمانده» محسوب می‌شود که علاوه‌بر طراحی مسابقه، به معرفی مناطق و جاذبه‌های سرزمینی کشور نظر دارد. عمق این نگاه در «فرمانده 4» با حضور در سیستان و بلوچستان متبلور شده است و مخاطب علاوه‌بر دیدن یک مستند مسابقه اکشن و جذاب، جاذبه‌های گردشگری و امنیت مرزهای شرق کشور را به وضوح ملاحظه می‌کند.
از سوی دیگر حضور حاج‌صادق محمودی به عنوان فرمانده این سری از مسابقه، شرایط جذاب‌تری را ایجاد کرده است. کسی که با حضور تمام‌وقت در منطقه سیستان و بلوچستان، از ارکان حفظ امنیت در این منطقه است، حال به عنوان یک کاراکتر برنامه تلویزیونی به آموزش و ارزیابی جوانان علاقه‌مند به مسائل نظامی می‌پردازد. یکی از مهم‌ترین و شاید حساس‌ترین بخش‌های مسابقه این است که شرکت‌کنندگان با ادوات واقعی نظامی سر‌و‌کار دارند. «فرمانده» صرفا یک چالش هیجان‌انگیز برای شرکت‌کننده و تماشاگر نیست، بلکه به شرکت‌کنندگان می‌آموزد مهارت‌شان را در استفاده از سلاح بالا ببرند.
همان‌طور که از اسم «فرمانده»، که نام این «رئالیتی شو» است، برمی‌آید، این برنامه فضایی نظامی دارد، اما تیم سازنده اهداف ایدئولوژیک و ضرورت برنامه‌سازی را در آن به خوبی تلفیق کرده‌اند. آنها موفق شده‌اند انسان‌هایی واقعی را در محیطی واقعی به چالش بکشند اما این چالش از جنس ایرانی است تا بتواند جوانان ایرانی را مخاطب قرار دهد. پنج سال زمان زیادی برای تولید و پخش یک مجموعه یا برنامه در ایران است. معدود برنامه‌هایی هستند که می‌توانند در مدتی طولانی، محبوبیت و جذابیت را توامان داشته باشند، «فرمانده» از این منظر هم قابل‌بررسی و تحلیل است. مسابقه‌ای جدی که قرار نیست با خنداندن، تماشاگرش را سرگرم کند. این مسابقه توانسته پنج سال دوام بیاورد و مخاطبانش را نگه دارد. بر اساس همین اقبال می‌توان به نتیجه رسید که برنامه‌سازی با ویژگی‌های بومی، اگرچه دشوار است اما مخاطب خود را خواهد یافت و با خلاقیت و ابتکار هم می‌توان جذب مخاطب کرد و هم به ارسال صحیح و کامل پیام در فراگرد ارتباطی توجه داشت. «فرمانده» به مرور زمان به پختگی رسیده است و مخاطبان و تماشاگرانش نسبت به گذشته فزونی داشته‌اند، البته اگر در یک قالب محصور نشود و خود را بروز دهد.
منبع: فرهيختگان
