جعفر تکبیری
ژان ايو لودريان، وزير امورخارجه فرانسه، در حالي بامداد دوشنبه وارد تهران شد كه در همان بدو ورود، دانشجويان ايراني با پلاكاردهاي ضد فرانسوي وي را سورپرايز كردند؛ اتفاقي كه دليل آن چيزي جز انتشار بيانيه تهديد آميز وزارت امورخارجه فرانسه پيش از سفر لودريان به تهران نبود.
بر اين اساس فرانسوي‌ها روز يك‌شنبه بيانيه‌اي صادر و در آن برنامه موشكي بالستيك ايران را يك نگراني بزرگ توصيف كرده بودند. آنها همچنين در بيانيه خود از ايران خواسته بودند براي حل بحران‌هاي كنوني در منطقه به‌طور ويژه بحران سوريه، يمن و عراق و ليبي همكاري كند.
حال همين موضع گيري‌هاي تند باعث شده بود تا دانشجويان ايراني با پلاكاردهاي ضد فرانسوي، تصاويري از شهيد تهراني مقدم پدر موشكي ايران و كيسه‌هاي خون كه يادآور رفتار غيرانساني فرانسوي‌ها در فروش خون‌هاي آلوده به ايران بود، به فرودگاه مهرآباد بروند و لودريان را سورپرايز كنند.
اما اين تنها سورپرايز براي وزير خارجه فرانسه در سفر به تهران نبود، چراكه سورپرايز بعدي وي هنگام ملاقات با دبير شوراي عالي امنيت ملي شكل گرفت. جايي كه علي شمخاني با لباس نظامي و در قامت يك ژنرال ديدار ديپلماتيك خود با لودريان را برگزار كرد تا اين واقعيت را به وزير خارجه فرانسه تفهيم كند كه ديدگاه مسئولان و مردم در برابر منافع ملي يكسان است و جمهوري اسلامي حاضر به عقب‌نشيني از حقوق خود نيست.
گوشزد مواضع به پليس بد برجام
در اين ديدار محور اصلي گفت‌وگوها پيرامون برجام بود و شمخاني كه دبير هيئت نظارت بر اجراي برجام است، كوشيد مواضع اصولي ايران در خصوص اين توافق را به «پليس بد» برجام گوشزد كند. بر اين اساس شمخاني اظهار كرد كه منطق هر نوع توافق بين‌المللي صيانت همه طرف‌ها و جامعه جهاني از آن بوده و درخواست پايبندي از يك طرف و بي تفاوتي نسبت به نقض تعهدات طرف ديگر قابل قبول نيست.
اين گفته‌ها در حالي بود كه اروپايي‌ها مدتي است كه تحت تأثير القائات رواني ترامپ به دنبال فشار به جمهوري اسلامي براي برگزاري مذاكرات مكمل برجام هستند و همين موضوع باعث شد كه شمخاني به وزير خارجه فرانسه به صراحت بگويد كه «سياست اروپا در امتياز دهي به امريكا براي باقي نگهداشتن اين كشور در برجام نادرست و به معناي انفعال و تسليم شدن در برابر بازي رواني ترامپ است. »
همچنين بخش ديگري از اين مذاكرات به موضوع نقش ايران در منطقه اختصاص داشت و شمخاني در اين ارتباط به وزير خارجه فرانسه يادآور شد كه عدم مقابله پرهزينه جمهوري اسلامي ايران با تروريسم مي‌توانست تصاعد غيرقابل كنترل اين بحران و توسعه ناامني و بي ثباتي به اروپا از جمله فرانسه را رقم بزند.
شمخاني حضور گروه‌هاي تروريستي معارض با ايران و فعاليت‌هاي آزادانه آنها عليه كشورمان در فرانسه را مورد توجه قرار داد و عدم مقابله پاريس با گروه‌هاي تروريستي حاضر در اين كشور را با مسئوليت بين‌المللي فرانسه در مقابله با تروريسم مغاير دانست. دريابان شمخاني تقويت توانمندي دفاعي ايران به‌ويژه قدرت موشكي كشور را ضرورتي اجتناب ناپذير در مسير اجراي سياست بازدارندگي عنوان كرد و ادامه داد كه توان دفاعي ايران تهديد كننده هيچ كشوري نبوده و توسعه آن بدون تأثيرپذيري از مولفه‌هاي سياسي، تابعي از نيازمندي‌هاي امنيتي و تهديدات بالقوه كشور است.
وي همچنين دستاوردهاي سياسي و ميداني اخير در سوريه را حاصل استقرار و فعاليت دولت قانوني در اين كشور عنوان كرد و افزود: در صورت توقف رويكرد حمايتي از معارضان و تروريست‌هاي مسلح و پيگيري مسير گفت‌وگوهاي سوري-سوري، ثبات و آرامش به اين كشور بازخواهد گشت.
موضوع موشكي ايران خارج از برجام و قطعنامه 2231 است
دومين مقصد لودريان در تهران، وزارت امورخارجه بود، جايي كه محمد جواد ظريف بالاي پله‌هاي تالار آينه وزارت امورخارجه، انتظار وزير خارجه فرانسه را مي‌كشيد.
در اين ديدار، پس از اجراي آداب ديپلماتيك و عكس گرفتن دو وزير خارجه، مذاكرات فشرده هيئت‌ها آغاز شد و طرفين در خصوص طيف وسيعي از موضوعات مورد علاقه از جمله روابط دوجانبه، اجراي برجام و بدعهدي‌هاي ايالات متحده امريكا، مسائل منطقه‌اي، به‌ويژه سوريه و يمن گفت‌وگو و تبادل نظر كردند.
ظريف در اين ديدار ضمن اشاره به موضع اصولي فرانسه و اروپا در خصوص برجام، از برخي رفتارها و اظهارات مقامات اروپايي در اجراي برجام و نيز تأثير پذيري از فشار امريكايي‌ها انتقاد كرد.
وزير امورخارجه كشورمان بر اين اساس اظهار كرد: برجام به عنوان يك توافق چندجانبه كه اروپا هم در به ثمر رسيدن آن سهيم بوده و به گواهي ۱۰ گزارش آژانس بين المللي انرژي اتمي، ايران كاملاً به آن پايبند است، دستخوش بازي‌هاي غيرمنطقي و سياسي كاري‌هاي امريكايي‌ها شده است.
ظريف اضافه كرد كه اروپا مي‌تواند نقش سازنده‌تري در حفظ اين دستاورد بين‌المللي ايفا كند و قبل از هر چيز ضمن اجراي كامل تعهدات خود، امريكا را براي اجراي تعهدات خود در برجام تحت فشار قرار دهد و اجازه ندهد امريكا به رغم بدعهدي‌ها و نقض‌هاي خود، خواست‌هاي غيرمنطقي و غيرحقوقي نيز مطرح كند. وي سپس افزود: حفظ اين دستاورد ديپلماتيك بين‌المللي بايد براي همه ما به يك اندازه مهم باشد و حمايت در گفتار كافي نيست. اگر قرار است جامعه بين‌المللي تلاش كند يك طرف را راضي به ماندن در توافق هسته‌اي كنند اين ايران است كه بايد راضي شود و نه امريكا. امريكا نه تنها در اجراي تعهدات خود بدعهدي نهادينه داشته است، بلكه حتي مانع اجراي تعهدات اروپا هم شده است.
بخش ديگر مذاكرات وزير امور خارجه كشورمان با همتاي فرانسوي خود در خصوص تحولات منطقه بود. جايي كه ظريف به تلاش‌ها و پيشنهادهاي جمهوري اسلامي ايران براي حل و فصل بحران‌هاي منطقه اشاره كرد و افزود: متأسفانه برخي طرف‌ها اراده‌اي براي حل و فصل سياسي بحران‌هاي منطقه ندارند. ما فكر مي‌كنيم كه اروپا مي‌تواند دوستان منطقه‌اي خود را متقاعد به در پيش گرفتن راه‌حل‌هاي سياسي در اين مشكلات و بحران‌ها كند. اگر اروپا واقعاً به دنبال پايان دادن به فاجعه‌هاي انساني در منطقه است مي‌تواند در اين زمينه از تبادل نظر با ايران استفاده كند؛ ولي اگر هدف، تبليغات و يا راضي كردن امريكاست ما در اين بازي وارد نمي‌شويم.
ظريف به اظهارات وزير خارجه فرانسه در خصوص توان موشكي كشورمان نيز پاسخ گفت و ضمن تشريح مذاكرات برجام و تبيين مستدل اين واقعيت كه موضوع موشكي ايران خارج از برجام و حتي قطعنامه ۲۲۳۱ است، تاكيد كرد: امريكا و ديگر كشورهايي كه منطقه ما را با فروش سلاح به انبار باروت تبديل كرده‌اند بايد اين اقدامات را متوقف كنند.
وي افزود: توان نظامي ايران براي دفاع از كشور و بازدارندگي است و ايران با توجه به تجربه تلخ جنگ تحميلي آموخته است كه براي دفاع از شهروندان خود به توان بازدارندگي خود متكي باشد.
برجام، آزمایشی برای تمام طرف‌های مذاکره‌کننده
سومین ملاقات وزیر امورخارجه فرانسه در میدان پاستور برگزار شد و وی به دیدار حسن روحانی رئیس‌جمهور کشورمان رفت. حسن روحانی نیز پس از آشنا شدن با هیئت همراه وزیر امورخارجه، سخنان خود را بر محور برجام استوار کرد و برجام را آزمایش و امتحانی برای تمامی طرف‌های مذاکره‌کننده دانست. وی سپس در همین راستا افزود: پابرجا ماندن برجام به دنیا ثابت می‌کند که مذاکره و دیپلماسی بهترین گزینه برای حل مشکلات بوده و برهم خوردن آن به معنای این است که مذاکرات سیاسی اتلاف وقت است.
روحانی که این روز‌‌ها نگران همسو شدن اروپا با سیاست‌های امریکا و برهم خوردن برجام است، بار دیگر بر ضرورت پایبندی همه طرف‌های مذاکره‌کننده نسبت به تعهداتشان در برجام تأکید و سیاست اصولی ایران در این خصوص را تشریح کرد. وی در این زمینه گفت: ایران هرگز آغازگر نقض برجام نخواهد بود و این توافق را در راستای افزایش اعتماد، آرامش، همکاری و ثبات منطقه‌ای و بین‌المللی موثر می‌داند، اما بر هم خوردن توافق هسته‌ای نقطه پشیمانی همگان خواهد بود و البته ما برای هرگونه شرایطی که مد نظرمان نباشد، آماده خواهیم بود.
روحانی با بیان اینکه ایران و فرانسه در رابطه با برجام و ضرورت ادامه آن دیدگاه مشترک دارند، گفت: خوشبختانه امروز به‌واسطه برجام فضای مناسبی برای توسعه روابط و همکاری‌های فیما بین به وجود آمده که باید در راستای دستیابی به اهداف مهم و مشترک و منافع دو ملت در این مسیر حرکت کنیم.
بخش دیگر سخنان رئیس‌جمهور پیرامون وضعیت منطقه و نقش ایران در منطقه غرب آسیا بود. رئیس‌جمهور بر همین اساس به ضرورت همکاری ایران و فرانسه در زمینه تداوم ثبات و امنیت منطقه اشاره کرد و اظهار داشت: فرانسه و جمهوری اسلامی ایران در حل مشکلات اخیر لبنان نقش آفرینی مثبتی داشته‌اند و باید در راستای تقویت آرامش در این کشور و فراهم کردن زمینه‌های مناسب برای برگزاری انتخاباتی که موجب نشاط و استحکام سیاسی در این کشور شود، همکاری کنیم.
روحانی همچنین به واسطه وزیر امورخارجه فرانسه، پیامی نیز برای برخی کشورهای حاشیه جنوبی خلیج فارس که این روز‌‌ها سیاستی خصمانه علیه ایران اتخاذ کرده‌اند فرستاد و امنیت این شاهراه مهم انرژی جهان را حائز اهمیت دانست. رئیس‌جمهور در همین ارتباط به بحران یمن نیز اشاره و خاطر نشان کرد: این وظیفه‌ای بین‌المللی و انسانی است که در راستای آتش‌بس، پایان یافتن جنگ و کشتار مردم در یمن و ارسال کمک‌های بشر دوستانه به مردم این کشور که دچار بمباران، بیماری‌‌ها و گرفتاری فراوان هستند، تلاش کنیم.
رئیس‌جمهور همچنین با اشاره به مسائل مربوط به سوریه و مشکلاتی که مردم این کشور با آن مواجه هستند، گفت: جمهوری اسلامی ایران از ابتدا به خواست دولت سوریه و برای مبارزه با تروریسم در این کشور حضور داشته و این در حالی است که هنوز تروریسم در منطقه به طور کامل ریشه‌کن نشده و خطرات آن دیگر کشور‌‌ها را نیز تهدید می‌کند.
روحانی مبارزه تا محو کامل تروریسم و کمک به مردم سوریه را از اولویت‌های مهم همکاری ایران و فرانسه در منطقه برشمرد و گفت: هیچ راهی جز تقویت دولت مرکزی در دمشق برای حل بحران سوریه وجود ندارد.
تأکید فرانسه بر حفظ برجام
در همین حال مرور گفته‌های وزیر امورخارجه فرانسه در هر سه دیدار، نشان می‌دهد که محور گفته‌های وی در تمامی این دیدار‌‌ها یکسان است. لودریان در تمامی این دیدار‌‌ها بر ادامه روابط اقتصادی دو کشور در فضای پسابرجام تأکید کرد و خبر داد که به زودی راهکارهای جدیدی به منظور ایجاد گشایش‌های جدی در روابط پولی و بانکی بین ایران و فرانسه اعلام خواهد شد.
وزیر خارجه فرانسه همچنین در دیدارهای خود بر ضرورت پایبندی طرف‌های امضا‌کننده برجام به تعهدات خود تأکید کرد و مواضع امریکا را موجب شکنندگی این توافقنامه بین‌المللی دانست.
یک همچین صحنه هوشمندی هم برای سفر ماکرون ترتیب دهید (ایستادن زیر سایه امام خمینی) تا تلافی ایستاندن روحانی در ایتالیا زیر مجسمه انتونیوس (مثلا فاتح ایران) شده باشد انشاءالله 
