دفاع مقدس يكي از جلوه‌هاي بارز همدلي و يكرنگي در تاريخ معاصر ايران است. در واقع جنگ تحميلي اتحاد دوباره مردم ايران براي دفاع از ميهن را بيشتر از هر زمان ديگري به رخ ديگر كشورها كشيد. هنگامي كه صدام ناقوس جنگ را به صدا درآورد در معادلاتش جايي براي همبستگي ايراني‌ها در نظر نگرفته بود و تمام اتكايش را بر توان نيروهاي نظامي‌اش گذاشته بود.
به گزارش «جوان» در طول هشت سال جنگ تحميلي اقليت‌هاي مذهبي همانند ديگر گروه‌هاي جامعه حضوري چشمگير در جبهه‌ها داشتند. آنها بدون توجه به صحبت‌هاي تفرقه افكنانه دشمنان، همپاي رزمندگان تمام قد مقابل متجاوزان به مرزهاي كشور ايستادگي كردند. حضور رزمندگان اقليت‌هاي مذهبي در جبهه شئون مختلفي را در بر مي‌گرفت و تنها به حوزه نظامي محدود مي‌شد. بسياري از اين رزمندگان در كارهاي فني و تخصصي مشغول فعاليت شدند و با استفاده از مهارتشان خدمات گرانبهايي ارائه دادند. اگر تاريخ دفاع مقدس را ورق بزنيم نام صدها صنعتگر مسيحي را مي‌بينيم كه در جبهه‌ها براي تعمير و راه‌اندازي خودروها و ادوات نظامي تلاش مي‌كردند.
براساس اعلام بنياد شهيد 88 تن از شهداي جنگ تحميلي مسيحي، 9 نفر زرتشتي و 16 نفر كليمي هستند. در مورد ديگري 400 ايراني ارمني كه قبلاً خدمت زير پرچم خود را انجام داده بودند، به طور داوطلبانه به جبهه‌ها اعزام شدند و به دفاع پرداختند. ارامنه‌اي هم كه توانايي حضور در مناطق جنگي را نداشتند در پشت جبهه‌ها كاملاً همراه با فضاي جبهه‌ها بودند و همدلانه از رزمندگان حمايت مي‌كردند. به همين منظور در سال 1360 نيز به دليل شرايط جنگي كشور شوراهاي سه‌گانه خليفه‌گري ارامنه ايران با انتشار اطلاعيه‌هاي رسمي، ارامنه ايران را از برگزاري مراسم جشن سال نو مسيحي بر حذر داشتند.
دفاتر هماهنگي براي كمك به جبهههابا شروع جنگ تحميلي از سوي نمايندگان اقليت‌هاي ديني در مجلس شوراي اسلامي و همچنين نهادها، نشريات، انجمن‌ها و مؤسسات وابسته به آنان بيانيه‌ها و اعلاميه‌هايي صادر شد كه در همه آنها به آمادگي ارامنه، آشوريان، كليميان و زرتشتيان ايران براي مشاركت در جنگ و كمك به برادران مسلمان و پاسداري از استقلال كشور اشاره شده است:«جنگ تحميلي عراق عليه جمهوري اسلامي ايران اولين و مهم‌ترين مسئله‌اي است كه بايد همه ما آن را در رأس تمامي امور قرار داده و به آن رسيدگي كنيم. مسئله‌اي كه تا حل عادلانه و پايان آن همه مسائل را تحت‌الشعاع قرار داده و بايد قرار دهد.»
گروه مشترك اقليت‌هاي مسيحي ارمني و آشوري، زرتشتي و كليمي و رهبران ديني و مسئولان جامعه ارمني ايران هم آمادگي همه جانبه جامعه ارمني ايران را در راه پاسداري از دستاوردهاي ملت ايران و تماميت ارضي ميهن اعلام و دفاتر هماهنگي براي جمع‌آوري كمك‌هاي نقدي و جنسي و ارسال آنها به جبهه‌هاي جنگ و مناطق جنگ زده داير كردند. اين دفاتر با هماهنگي و سازماندهي گروه‌هاي فني داوطلب، آنان را به همراه گروه‌هاي اعزامي براي امور تداركات و بازسازي به جبهه‌هاي جنگ و مناطق پشت جبهه اعزام داشتند. مهم‌ترين خدمات اين دفاتر در كنار كارهاي نظامي در زمينه تعميرات ماشين آلات سنگين و سبك، راه سازي، برق و مخابرات به رزمندگان بود. براي نمونه گروه 22 نفري مهندسان و متخصصان ارمني توانست طي دو هفته كار شبانه‌روزي در مناطق پشت جبهه، بيش از 140 خودروي نظامي و خدماتي را كاملاً تعمير و براي استفاده مجدد به جبهه ارسال كند. همچنين اعزام پزشكان و پرستاران به جبهه‌هاي نبرد نيز يكي ديگر از فعاليت‌هاي مهم ستادهاي پشتيباني جبهه‌هاي جنگ تحميلي در ميان اقليت‌هاي ديني ايران محسوب مي‌شود.
شهيد 22 ساله ارمنيبرادر وانيك باقداساريان، شهيد ارمني كه در 22 سالگي به شهادت رسيد، درباره حضور برادرش در جبهه‌ها مي‌گويد: وانيك سال 1360 با اصرار فراوان عازم جبهه‌هاي نبرد حق عليه باطل در غرب (مريوان) و پس از مدتي به جنوب (دارخوين) شد و به مدت 18 ماه در خط مقدم عليه مزدوران بعثي جنگيد. وانيك به دليل علاقه‌اي كه به مكانيكي داشت، در اين كار تبحر خاصي پيدا كرده بود، من هم براي منصرف كردن او از رفتن به جبهه كارگاهي را در زيرزمين خانه پدري ام تدارك ديدم و ماشيني هم براي او خريديم اما همه اينها مانع از رفتن او به جبهه نشد.
اين برادر شهيد با اشاره به اصرار برادرش براي اعزام به جبهه و روحيه ايثارگري او، بيان مي‌كند:روزي وانيك به من گفت: اگر قرار باشد همه از رفتن به جبهه خودداري كنند و ماندن را ترجيح دهند، پس چه كسي بايد از مملكت دفاع كند. من هم وقتي اين شور و اشتياق او را ديدم، تسليم شدم و گفتم: خدا به همراهت، حالا فهميدم تو ديگر بزرگ شده‌اي، تو مسئول زندگي خودت هستي بنابراين ديگر مخالفتي ندارم.
بازخواني دفاع مقدس و نقش قوميت‌ها در آن مي‌تواند بار ديگر يأس و نااميدي را بر دل بدخواهان نظام حاكم سازد. اقليت‌هاي مسيحي ارمني و آشوري، كليمي و زرتشتي ايران در طول هشت سال دفاع مقدس صدها، جانباز و آزاده تقديم كردند. رهبر انقلاب هم در ديدار سال گذشته‌اش با خانواده شهيد آشوري «روبرت لازار» موكداً تأكيد بر اين حضور كردند و فرمودند:«اقليت مسيحي، هم ارامنه و هم آشوري، در انقلاب و جنگ سربلند بيرون آمدند.»
