چند روز پيش كه ماجراي هتاكي هفته‌نامه صدا تحت عنوان طنز! باعث شد خود عوامل نشريه براي جلوگيري از بازخوردهاي منفي دست به خود توقيفي بزنند؛ يادآور خاطره‌اي از اين نشريه برايم شد. حوالي سال 84 بود كه با اين نشريه همكاري مي‌كردم و مطالبي را براي اين هفته‌نامه مي‌نوشتم. آن زمان بحث شايعه از مباحث روز بود كه پس از يك تحقيق جامعه‌شناختي مقاله‌اي درباره شايعه و علل آن نوشتم، اما مسئول هفته‌نامه با شيطنت مقاله را در كنار عكس بزرگ ژورناليستي يكي از افرادي كه خودش و خانواده‌اش نامهرباني‌هاي بسياري به انقلاب و نظام كرده‌اند، گذاشت و به نوعي با ترفند رسانه‌اي خود، از مطلب من و عكس آن شخص، تركيبي از مظلوم‌نمايي برايش ساخت. اين سوء‌استفاده از مقاله براي مطامع و نيات سياسي توسط صدا آخرين همكاري‌ام با آنها بود، زيرا از مطلب آن گونه كه مي‌خواستند بهره‌برداري كردند.
همين باعث شد تا به عنوان يك رسانه هميشه به اين بينديشم كه روزنامه‌نگار بايد مراقب باشد از مطالبش سوء‌استفاده نكنند و در عين حال رسالت خود را كه همان بيداري و آگاهي جامعه است از دست ندهد. البته تاريخ ايران در بحث روزنامه نگاري و تأثيرات آن بر جامعه تاريخ قطوري است؛ روزنامه‌نگاران تأثيرگذاري همچون عشقي كه حتي به خاطر ميزان اثرگذاريشان ترور شده‌اند نيز در اين تاريخ حضور دارند كه قابل تأمل است، اما اين موضوع تنها به ايران ما اختصاص ندارد. چندي پيش شبكه نمايش سريال زندگي ماري كوري دانشمند قرن بيستم را بازپخش مي‌كرد؛ البته اين سريال نوستالژيك است و بارها از تلويزيون پخش شده است. اما نكته جالب توجهي در اين سريال بود كه نظرم را به عنوان يك رسانه جلب كرد. كسي شك و شبهه ندارد كه ماري كوري از تأثيرگذارترين دانشمندان دنياست كه علم با كمك او پيشرفت‌هاي خوبي پيدا كرد. اما وقتي ماجراي زندگي‌اش را مي‌بينيم؛ درمي‌يابيم رسانه‌ها و روزنامه‌ها در فرانسه آن زمان نقش مهمي در زندگي ماري كوري بازي كردند.
ماري كوري يك لهستاني بود كه با مردي فرانسوي ازدواج كرده بود و از اين نظر براي برخي در فرانسه قابل قبول نبود. در طول فعاليت‌هاي علمي ماري كوري رسانه‌ها به صورت زنجيره‌اي عليه او فعاليت مي‌كردند و سعي در جلوگيري از پيشرفت‌هاي او با تحريك عوام داشتند كه تا حدودي نيز موفق شده و مانع از ورود وي به برخي مناصب و جايگاه‌هاي علمي شده بودند. از طرفي فشار رواني‌اي كه رسانه‌ها بر اين شخصيت علمي وارد كردند نيز در فيلم مورد اشاره قرار گرفته بود كه چطور روزنامه‌نگاران نشريات فرانسوي گرد هم جمع مي‌شدند تا از زندگي ماري كوري نقطه ضعفي پيدا كنند، تيتر بزنند و او را بكوبند و نزد افكار عمومي فرانسه تخريب كنند اما اين همه نقش رسانه‌ها در زندگي ماري كوري نيست. وی در سال‌هاي پاياني عمرش به امريكا مهاجرت مي‌كند. قبل از مهاجرتش يك روزنامه‌نگار امريكايي با معرفي خدمات او و چهره‌سازي اين بانوي دانشمند زمينه را براي استقبال و حمايت‌هاي وسيع مردم و مسئولان در آن خطه آماده مي‌كند به شكلي كه استقبال شگفت‌انگيز و غير‌قابل تصوري از ماري كوري در امريكا مي‌شود. اين آغاز دوباره بر جهش علمي و توانمندي‌هاي دانشمندي است كه با وجود خدماتش به جهان علم در فرانسه فقيرانه زندگي مي‌كرد اما در امريكا با كمك همين رسانه‌ها و جريان‌سازي كه در معرفي او انجام دادند وضعيت زندگي‌اش متفاوت شد و به عنوان يك دانشمند از وي ياد كردند.
در حقيقت اگر بخواهيم به نقش رسانه‌ها و قدرتي كه دارند بپردازيم، بايد كتاب‌ها نوشت و مصاديق بسياري آورد از آدم‌هاي خوب و بدي كه با رسانه‌ها بزرگ شدند يا با رسانه‌ها به طور ناحق به ورطه نابودي رسيدند. وقتي سريال ماري كوري را مي‌ديدم با خود گفتم مراقب باش جايگاهي كه تو به عنوان يك روزنامه‌نگار ايستادي جايگاه حساسي است؛ جايگاهي كه مي‌تواند حق را ناحق كند و ناحق را حق جلوه دهد؛ جايگاهي كه مي‌تواند انسان‌هاي توانمند اما گمنام را در پيشرفت‌هايشان براي جامعه ياري دهد يا برعكس افراد متظاهر و نادرست را بزرگ‌تر از آنچه هستند نشان بدهد.
وقتي نگاه مي‌كنم در طول اين سال‌ها تجربيات مشابهي داشته‌ام. هنرمنداني را مي‌شناسم كه مصاحبه با آنها به گفته خودشان آغاز تحولاتي بزرگ در زندگي‌شان بوده و يادداشت‌هايي كه پس از مدت كوتاهي از نگارش و بازتاب‌هاي فراوانش، باعث تحول در ساختارهاي اداري و اجرايي شده است. اينجاست كه به خود مي‌لرزم و از جايگاهي كه در آن به عنوان يك روزنامه‌نگار هستم مي‌هراسم چراكه روزنامه‌نگاري ظاهراً بازي قلم است با كلمات اما در باطن رسالتي است كه مي‌تواند به رذالت نيز تبديل شود. اگر حواسمان به رسالتمان باشد به انسان‌هاي خوب و نيكو همچون ماري كوري ياري مي‌رسانيم و اگر حواسمان نباشد ممكن است آلت دستي براي قدرت‌طلبان و منفعت‌جويان باشيم حتي اگر خودمان جزئي از آنها نباشيم اما قلممان به نفع منافع آنها بچرخد.
